اقدام عجيب خودروسازان در روزهاي پرالتهاب بازار
نمايش «ميثاق‌نامه»
گروه اقتصادي
پس از افزايش‌هاي مداوم قيمت خودرو و كمبود عرضه آن در سال گذشته سازمان بازرسي كل كشور اعلام كرد؛ ۱۷۰ هزار دستگاه خودرو در پاركينگ خودروسازان دپو شده است و حتي پرونده قضايي عليه خودروسازان تشكيل داد، پس از آن خودروسازان اعلام كردند محصولات دپويي همه به دليل نبود يك ريزتراشه، ناقص هستند و امكان تجاري‌سازي آنها وجود ندارد، اما افكار عمومي و حتي برخي نهاد‌هاي نظارتي معتقد بودند اين خودرو‌ها به دليل افزايش قيمت احتكار شده‌اند. در اين شرايط خودروسازان بابت محصولات دپويي يا به قول خودشان ناقص تحت فشار قرار گرفته و در نتيجه تمركز خود را روي تكميل و ترخيص آنها گذاشتند. در نهايت و پس از پيگيري‌هاي مكرر، رييس‌جمهور نيز وارد عمل شد و از پاركينگ خودروسازان بازديد كرد و در آن زمان به خودروسازان مهلت داد تا هرچه سريع‌تر خودروهاي ناقص را تكميل و روانه بازار كنند. با كم شدن تعداد خودروهاي ناقص، خودروسازان حالا وعده بستن اين پرونده را داده و حتي عنوان مي‌كنند كه محصول ناقص توليد نخواهند كرد.
ميثاق‌نامه ايران‌خودرو چه بود؟
روز گذشته تصويري از ميثاق‌نامه‌اي به امضاي مديران ارشد گروه صنعتي ايران‌خودرو در فضاي مجازي منتشر شد كه بر اساس آن گروه صنعتي ايران‌خودرو متعهد به توليد خودروي كامل و بدون كسري قطعه از ابتداي خرداد ماه شده است.
در اين ميثاق‌نامه آمده است؛ در راستاي اجراي فرامين رياست محترم جمهوري، وزارت صمت و مديرعامل گروه صنعتي ايران‌خودرو مبني بر افزايش توليد، همراه با ارتقاي كيفيت، مديران ارشد اين گروه صنعتي ميثاق‌نامه تعهد به توليد كامل را به امضا رساندند. بر همين اساس از ابتداي خردادماه توليد خودروي كسري‌دار، متوقف خواهد شد و ضمن تلاش مضاعف براي رعايت الزامات كيفي، فرآيند توليد عبور مستقيم خودرو از خط توليد به دست مشتريان محترم، تبديل به فرهنگ توليدي در گروه صنعتي ايران‌خودرو خواهد شد.مديرعامل گروه صنعتي ايران‌خودرو كه راهبري اجراي ميثاق‌نامه را برعهده دارد، آن را اقدامي ماندگار در تاريخ ايران‌خودرو دانسته است.
هدررفت منابع، توليد را محدود كرد
فربد زاوه، كارشناس صنعت خودرو در خصوص امضاي اين ميثاق‌نامه به «اعتماد» گفت: توليد كه نياز به ميثاق‌نامه ندارد، اين مسائلي كه در اين ميثاق‌نامه عنوان شده جزو بديهيات شغلي است، اولين اصل براي توليد هر محصولي اين است كه به اندازه‌اي توليد صورت گيرد كه مواد اوليه و جنس براي آن وجود دارد.
اين كارشناس صنعت خودرو ادامه داد: زماني كه منابع توليد هدر برود و ديگر نتوان محصولي را به صورت كامل توليد كرد كليه اصول مديريت توليد زير سوال مي‌رود.زاوه با بيان اينكه همه برنامه‌ها «شو و نمايش» شده است، تصريح كرد: به نظر مي‌رسد اين مدل رفتارها در جهت نهضت آمارگرايي است كه مي‌خواهند بگويند ميزان توليدات را بنا بر دستورات وزارت صمت افزايش خواهند داد.اين كارشناس صنعت خودرو با اشاره به تعداد خودروهاي ناقص در كف پاركينگ‌ها خاطرنشان كرد: در حال حاضر 170 هزار دستگاه خودروي ناقص در كف پاركينگ‌ها موجود است و نه تنها با بي‌برنامگي خود را درگير اين خودروهاي ناقص كرده‌اند، قطعه‌سازان را هم درگير كرده‌اند.زاوه ادامه داد: بر اساس امضاي اين ميثاق‌نامه گروه صنعتي ايران خودرو متعهد شده كه اين خودروهاي ناقص را تا ابتداي خرداد ماه تكميل و روانه بازار كند و از آن به بعد هم ديگر توليد ناقصي نداشته باشد. در اين ميثاق‌نامه آمده است كه از ابتداي خرداد 1401 توليدات ناقص خود را متوقف مي‌كنيم. اين داستان به اين معني است كه ايران‌خودرو قرار است 12 روز ديگر به توليد ناقص محصولات خود ادامه دهد.اين كارشناس خودرو با بيان اينكه اين مساله بيشتر مربوط به سهامداران اين شركت مي‌شود، گفت: اين شركت بايد پاسخگوي سهامدارانش باشد اما تا زماني كه سهامداران مطالبه‌گر نباشند و با دستور برخي افراد ميزان توليدات را افزايش دهند اوضاع همين گونه خواهد بود.
ميزان توليدات در فروردين ماه
30 درصد افت كرد
اين كارشناس صنعت خودرو با بيان اينكه با امضاي اين ميثاق‌نامه سعي بر تكميل خودروهاي ناقص خود دارند، گفت: بر اساس آمارهاي فروردين ماه 1401 ميزان توليدات نسبت به مدت مشابه سال گذشته تا 30 درصد افت داشته است، در حال حاضر هم قصدشان تكميل خودروهاي كف پاركينگ است.
زاوه ادامه داد: البته اين بدان معنا نيست كه براي توليد 1.5 ميليون خودرو اين اقدامات صورت مي‌گيرد، بلكه به اين معناست كه خودروهاي ناقص را تكميل مي‌كنند و اگر اين كار را در پيش گيرند باز هم از برنامه توليد عقب مي‌مانند و شرايط بازار خودرو هم اصلاح نخواهد شد. اين كارشناس صنعت خودرو در ادامه خاطرنشان كرد: هر چند اين آمارها هم در نهايت منجر به تجاري‌سازي نخواهد شد و تنها در حد آمار باقي مي‌ماند و مشكلي را از بازار خودرو حل نخواهد كرد.
قيمت‌ها شناور نباشند قرعه‌كشي‌ها ادامه دارد
زاوه خاطرنشان كرد: آنچه در اين ميثاق‌نامه نوشته و امضا شده كاملا بديهي است و اصلا نيازي به نوشتن آن هم نبود.او همچنين در مورد ادامه قرعه‌كشي‌هاي خودرو هم گفت: تا زماني كه قيمت‌ها شناور نباشند قرعه‌كشي‌ها ادامه خواهند داشت و هيچ شيوه‌اي جز شناور كردن قيمت‌ها در اين مسير وجود ندارد، زيرا تورم با قيمت‌گذاري دستوري از بين نمي‌رود و پرسشي كه مطرح مي‌شود، اين است كه قيمت خودرو مهم‌تر است يا قيمت نان؟ چرا قيمت نان را رها كرده‌اند تا قيمت پژو 206 را بالا اعلام نكنند؟
بر اساس اين گزارش؛ در آذر ماه 1398 نيز ميثاق‌نامه‌اي به منظور تحقق هدف تامين و توليد روزانه ۲ هزار دستگاه خودروي بدون كسري، از سوي مديرعامل ايران‌خودرو و پيشكسوتان زنجيره ساخت و تامين كه ۷۰ نفر از تامين‌كنندگان و قطعه‌سازان اصلي خطوط توليد ايران‌خودرو بودند به امضا رسيد.همچنين در خرداد ماه 1400 نيز ميثاق‌نامه ديگري به منظور دستيابي به توليد ۸۵۰۰ دستگاه خودروي تجاري در سال ۱۴۰۰ به امضاي مديرعامل گروه صنعتي ايران‌خودرو، مديرعامل ايران‌خودرو ديزل، مديرعامل ساپكو و اعضاي انجمن صنايع همگن قطعه‌سازي رسيده بود كه هيچ كدام به نتيجه مطلوب نرسيد.