گامي‌در مسير آينده‌ بهتر

يوسف چاخواشويلي

در تاريخ 26 مه ‌سال 1918 در نخستين اجلاس شوراي ملي گرجستان استقلال گرجستان اعلام شده بود. به‌رغم مدت كوتاه وجود جمهوري دموكراتيك گرجستان (سال‌هاي 1921-1918)، تاثير آن بر توسعه حاكميت گرجستان در طولاني‌مدت بسيار ارزنده و مهم است. اعلاميه استقلال بيانگر اصول اساسي نظام دولتي و سياست كشور بود: حاكميت دولت، جمهوري دموكراتيك به عنوان شكل سياسي گرجستان مستقل؛ بي‌طرفي، برخورد حسنه نسبت به همه كشورها، به ويژه به كشور‌هاي همجوار؛ آزادي اجتماعي و سياسي؛ فرصت توسعه آزاد براي اقليت‌هاي ملي. گرجستان در آن زمان يكي از نخستين كشور‌هايي بود كه زنان حق راي دادن و انتخاب شدن را به دست آورده‌اند. اين موضوع بخش جدايي‌ناپذيري از قانون اساسي سال 1921 كه به ارزش‌ها و اصول دموكراتيك، همچنين به تقويت نهاد‌هاي دموكراتيك در گرجستان محوريت داشت، شده بود.

در سال 1991 كشورمان حاكميت خود را مجددا به دست آورد كه اين واقعيت نقطه عطف در تاريخ گرجستان و موجب تغيير آينده كشور تلقي مي‌شود. در رفراندوم 31 مارس 1991، 99.08درصد از جمعيت گرجستان راي خود را به نفع تنها يك سوال داده‌اند: «آيا شما از احياي استقلال گرجستان مطابق با اعلاميه استقلال گرجستان مورخ 26 مه ‌سال 1918 راضي هستيد؟» در نتيجه، شوراي عالي گرجستان در دومين سالروز سركوب اعتراضات مسالمت‌آميز تفليس در 9 آوريل 1989، به اتفاق آرا نسبت به اعلام احياي استقلال دولت گرجستان اقدام كرده است. 
گرجستان هم‌اكنون به سياست مسالمت‌آميز احياي تماميت ارضي و حل‌وفصل مناقشات به وجود آمده ادامه مي‌دهد. كشور ما با استفاده از همه فرمان‌هاي مربوطه، از جمله در چارچوب مذاكرات بين‌المللي ژنو، در تلاش انجام همكاري‌هاي تنگاتنگ با شركاي بين‌الملل است تا روسيه نسبت به اجراي تعهدات آتش‌بس مورخ 12 آگوست 2008 اقدام كند. در اين راستا گرجستان يك سند حقوقي ارزشمندي را به دست آورده است. مصوبه مورخ 21 ژوئن 2021 دادگاه حقوق بشر اروپا كه در آن بر اشغال مناطق گرجستان توسط روسيه و مسووليت آن كشور بابت نقض حقوق بشر در آن مناطق تاكيد شده است.
برقراري آشتي، احياي اعتماد و مشاركت بين جوامع از هم جدا شده، در كنار تلاش در جهت آزاد‌سازي مناطق اشغالي، يكي از محور‌هاي اصلي سياست مسالمت‌آميز گرجستان است. در اين راستا بايد به ابتكار دولت گرجستان تحت عنوان «گامي در مسير آينده بهتر» اشاره كرد كه هدف آن تعميق مشاركت و روابط تجاري بين جامعه‌ها، ارايه خدمات درماني، آموزشي و اجتماعي به ساكنين مناطق اشغالي كشورمان است. 
گرجستان به يك شريك قابل اعتمادي در جامعه بين‌الملل تبديل شد. منافع ژئوپليتيك، اقتصادي و فرهنگي كشورمان بر كل جهان گسترش يافت، چنانچه امنيت و ثبات سياسي- اقتصادي آن جزو منافع اكثر كشور‌هاي دنيا است. گرجستان به منظور تحكيم پيوند‌هاي خود با جهان، يك سياست خارجي پايداري را در پيش گرفته، ديپلماسي فعالانه‌اي را اجرا و تقويت مي‌كند كه داراي قابليت پيش‌بيني و پايداري و تداوم است. گرجستان در طول 31 سال گذشته در بسياري حوزه‌ها و رشته‌ها از موفقيت‌هاي چشمگيري برخوردار بوده است. 
دولت گرجستان هميشه احترام خود را نسبت به جمهوري اسلامي ايران كه يكي از اولين كشور‌هايي بوده كه استقلال گرجستان را به رسميت شناخته است، بيان مي‌كند. ايران، به عنوان يك قدرت قوي منطقه‌اي، هميشه از حاكميت و تماميت ارضي گرجستان حمايت مي‌كند كه اين واقعيت نيز همواره موجب قدرداني از جانب دولت گرجستان است. 
امسال، در تاريخ 15 مه، جشن 30 امين سالگرد برقراري مناسبات ديپلماتيك بين جمهوري اسلامي ايران و گرجستان گرفته شد. در طول 30 سال گذشته يك زيربناي محكم حقوقي به وجود آمده است كه شامل بخش‌هاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و حقوقي دو كشور است. در طول اين مدت تعدادي از ديدار‌هاي رسمي در سطوح رياست‌جمهوري و دولتي، همچنين جلسات كميسيون‌هاي اقتصادي مشترك، گروه‌هاي مشورتي سياسي و كنسولي انجام شده است. 
در ضمن، مناسبات دولتي، اقتصادي و فرهنگي كه در طول سال‌هاي متمادي بين دو كشور موجود بود، شايان ذكر است. در حال حاضر ايران كشور مهمي در منطقه بوده و تعميق روابط دوستانه در زمينه‌هاي تجاري، اقتصادي و فرهنگي با آن داراي اهميت ويژه‌اي براي گرجستان است. وجود چنين مناسبات بين دو كشور باعث تقويت صلح و ثبات در كل منطقه خواهد بود.
گرجستان ضمن ادامه به دستور وزير اروپايي خود، كشور‌هاي منطقه را نيز مورد توجه ويژه قرار مي‌دهد. توسعه مناسبات سازنده با ايران يكي از اولويت‌هاي دولت گرجستان است. 
بين كشور‌هاي ما، در كنار مناسبات رسمي، ارتباطات مردمي بسيار سازنده‌اي كه شامل مبادله گروه‌هاي فرهنگي و هنري، روابط مساعد بين محافل علمي بوده، وجود دارد. زبان گرجي در ايران و فارسي در گرجستان تدريس مي‌شود. هزاران اتباع ايراني با اصليت گرجي جايگاه محترمي را در جامعه ايران دارند و نقش يك پل رابط دوستانه‌اي بين دو كشور ايفا مي‌كنند. 
در سال‌هاي اخير بسياري از ايرانيان به گرجستان سفر كرده‌اند. گردش مالي بين گرجستان و ايران به صد‌ها ميليون دلار رسيد. متاسفانه، شيوع ويروس 
كوويد -19 تاثير منفي شديدي بر دستاورد‌هاي حاصله گذشت، اما اميدوار هستيم كه اين مشكل موقت بوده و به زودي برطرف خواهد شد. 
تجربيات حاصله از دور‌ه‌هاي گذشته نشان مي‌دهد كه نسبت به ادامه مناسبات في‌مابين در شرايط مساعد و هدف‌گير به صلح و رونق ملت‌هاي‌مان بايد خوشبين باشيم. 
در طول 30 سال گذشته گرجستان با همه كشور‌هاي اروپايي ارتباطات ديپلماتيك برقرار كرده است. بهترين روابط دوجانبه با شركاي اروپايي به مرحله همكاري‌هاي استراتژيك ارتقا يافته و فضاي متفاوتي را براي گفت‌وگو‌هاي سطح بالا ايجاد كرده است. همگرايي با فضاي يورو آتلانتيك از مهم‌ترين اولويت‌هاي سياست خارجي گرجستان است و در راستاي همگرايي با ناتو و اتحاديه اروپا نتايج ارزنده‌اي را كسب كرده‌ايم. گرجستان يك شريك قابل اعتمادي براي همه كشور‌هايي كه مشاركت استراتژيك داريم، مانند ايالات متحده و تركيه است و همكاري‌هايي در سطح بالا با كشور‌هاي پيشواي اروپا دارد. 
در ملاقات سران بوكارت در سال 2008، شركا تصميمات مهمي را در رابطه با گرجستان اتخاذ نموده‌اند، آنجا به صراحت اعلام شد كه «گرجستان عضو ناتو خواهد شد» (3 آوريل 2008).
گرجستان سهم قابل توجهي را در عمليات‌هاي تحت حمايت ناتو داشته و در جهت حفظ امنيت مشترك يورو آتلانتيك مي‌كوشد و نقش فعالانه‌اي را در عمليات امنيتي صورت‌گرفته در نقاط مختلف جهان داشته است.
مناسبات بين اتحاديه اروپا و گرجستان در سال‌هاي اخير، مبتني بر توافقنامه همگرايي في‌مابين (به امضا رسيده در سال 2014)، تحرك بي‌سابقه‌اي داشته و شرايط مساعدي جهت همگرايي سياسي قوي و ايجاد پيوند‌هاي اقتصادي در آينده فراهم ساخته است. گرجستان با اتفاق شركاي اروپايي، پس از شروع اجراي توافقنامه همگرايي كه شامل توافق فضاي تجاري آزاد فراگير و عميق (DCFTA) نيز هست، به تحكيم پيوسته تشكيلات دولتي، مناسبات حقوقي، اقتصادي، آموزشي، تجاري، محيط سرمايه‌گذاري، حمل‌ونقل، انرژتيك، اقتصاد ديجيتال و... پرداخته است. در سال 2016 گرجستان به پيمان جامعه انرژي اروپا ملحق شد. 
جنگ صورت‌گرفته در اوكراين باعث تغيير بنيادي سيستم موجود امنيت بين‌المللي شد. با توجه به وضعيت به وجود آمده، اتحاديه اروپا مصمم شد به كشور‌هاي اوكراين، مولداوي و گرجستان پرسشنامه مربوط به كسب موضع كشور نامزد عضويت اتحاديه اروپا را به صورت ضرب‌الاجل ارسال كند. اين واقعه نيز يك بار ديگر به پايبندي كشورمان نسبت به همگرايي با تشكيلات يورو آتلانتيك اشاره مي‌كند.
پيشرفت پايدار گرجستان در زمينه اصلاحات سياسي و اقتصادي باعث شد براي اتباع گرجستان رژيم لغو رواديد (از سال 2017) با اتحاديه اروپا برقرار شود كه اين واقعيت فرصت‌هاي جديدي براي تجارت، پژوهش، فعاليت‌هاي علمي و تبادلات فرهنگي ايجاد مي‌كند. گرجستان به عنوان يكي از بهترين كشور‌هاي اصلاحگر در منطقه همكاري‌هاي شرقي شناخته شده است. 
گرجستان در طول مدت سه دهه استقلال خود، موفق به پيوست و كسب جايگاه خود در عمده سازمان‌هاي بين‌المللي، از جمله سازمان ملل و سازمان امنيت و همكاري اروپا از سال 1992، شوراي اروپا در 1999 شده است. در ايام پاندمي جهاني، گرجستان بار اول رياست كميته وزراي شوراي اروپا را برعهده گرفته بود (27 نوامبر 
2019 - 15 مه‌2020) كه اين واقعيت مورد قدرداني جامعه بين‌الملل قرار گرفت. در ضمن، گرجستان از سال 1993 در فعاليت كريدور حمل‌ونقل اروپا -قفقاز-  آسيا (TRACECA) مشاركت كند. با توجه به وضعيت رخداده، الزامي بودن فعال‌سازي كريدور مذكور مجددا در دستور روز قرار گرفته است.
در طول سه دهه گذشته گرجستان پيشرفت چشمگيري در ديپلماسي اقتصادي داشت. كشورمان در 14 ژوئن 2000 به عضويت سازمان تجارت جهاني درآمد. در حال حاضر گرجستان داراي تجارت آزاد با بازار مشتريان 2.3 ميلياردي است. توافق تجارت آزاد با بريتانيا، تركيه، كشور‌هاي سي‌اي‌اس، كشور‌هاي عضو انجمن تجارت آزاد اروپا و چين. در عين حال گرجستان داراي فضاي تجارت آزاد عميق و فراگير با اتحاديه اروپا و رژيم GSP با جامعه 490 ميليوني مشتريان در ايالات متحده، كانادا و ژاپن است. گرجستان از نظر ثبات و جذابيت محيط سرمايه‌گذاري نيز كشور اول در منطقه محسوب مي‌شود كه پيمان‌هاي سرمايه‌گذاري دو جانبه منعقده با 34 كشور دنيا (طبق آمار ماه مارس 2021) حاكي بر اين واقعيت است. گرجستان داراي توافق‌هاي اجتناب از ماليات مضاعف با 56 كشور است. توسط كشورمان چهار منطقه آزاد صنعتي (FIZ) در شهر‌هاي پوتي، كوتاييسي (دو منطقه) و تفليس (پايتخت) ايجاد شده است. 
نامزدي گرجستان دو بار به عنوان دبيركل سازمان همكاري اقتصادي درياي سياه (BSEC) در سال‌هاي 2005-2000، دو بار به عنوان دبيركل سازمان دموكراسي و توسعه اقتصادي (GUAM) در سال‌هاي 2015-2007، دو بار به عنوان دبيركل سازمان جهاني گردشگري سازمان ملل  (UNWTO) در سال‌هاي 2023-2018 انتخاب شده بود. فرهنگ غني و متنوع گرجستان اثر خود را  بر جهان گذشته است.
سفير فوق‌العاده و تام‌‌الاختيار گرجستان در جمهوري اسلامي ايران

  دولت گرجستان هميشه احترام خود را نسبت به جمهوري اسلامي ايران كه يكي از اولين كشور‌هايي بوده كه استقلال گرجستان را به رسميت شناخته، بيان مي‌كند. ايران، به عنوان يك قدرت قوي منطقه‌اي، هميشه از حاكميت و تماميت ارضي گرجستان حمايت مي‌كند كه اين واقعيت نيز همواره موجب قدرداني از جانب دولت گرجستان است. 
  امسال، در تاريخ 15 مه، جشن 30 امين سالگرد برقراري مناسبات ديپلماتيك بين جمهوري اسلامي ايران و گرجستان گرفته شد. در طول 30 سال گذشته يك زيربناي محكم حقوقي به وجود آمده است كه شامل بخش‌هاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و حقوقي دو كشور است. در طول اين مدت تعدادي از ديدار‌هاي رسمي در سطوح رياست‌جمهوري و دولتي، همچنين جلسات كميسيون‌هاي اقتصادي مشترك، گروه‌هاي مشورتي سياسي و كنسولي انجام شده است.