باخت تيم اميد تقصير مهدوي‌كيا نيست
سيلي واقعيت زير گوش فوتبال ايران
علي ولي‌اللهي
شكست ناباورانه تيم ملي اميد ايران مقابل اميد تركمنستان در رقابت‌هاي قهرماني زير ۲۳ سال آسيا تلنگر كه نه، يك سيلي محكم به گوش فوتبال ايران است. اين سيلي مي‌تواند بسياري از كليشه‌ها را بشكند، توهم‌ها را از بين ببرد و هشدار مناسبي براي آنچه قرار است ۵ ماه ديگر رقم بخورد صادر كند.
اينكه تيم ملي اميد ايران با هدايت مهدي مهدوي‌كيا يكي از اسطوره‌هاي فوتبال ايران و جمعي از بازيكنان زير ۲۳ سال كشور مقابل كشوري بدون فوتبال يعني تركمنستان شكست مي‌خورد نشان‌دهنده اين است كه برخلاف تصور فوتبال ايران سرشار از استعدادهايي نيست كه فقط به خاطر نبود امكانات بالفعل نمي‌شوند. در ساليان دورتر حداقل ۶ يا ۷ بازيكن تيم ملي اميد ايران به راحتي توانايي بازي كردن در تيم بزرگسالان را هم داشتند اما امروز اين تعداد در بهترين حالت به يكي، دو نفر رسيده است. چرخه معيوب استعداديابي در فوتبال ايران كه سال‌هاي قبل مي‌توانست با هر زحمتي كه شده چند تا استعداد ناب معرفي كند، اين سال‌ها چنان فشل شده كه گران‌ترين بازيكنان ليگ برتر همان ستاره‌هاي دهه پيش هستند كه از مرز ۳۰ سال عبور كردند. اين كليشه مدت‌هاست كه در ذهن فوتبال‌دوستان ايراني جا خوش كرده كه «ايران همانند برزيل از لحاظ استعداد فوتبالي جزو بهترين كشورهاي دنياست». كليشه‌‌اي كه شايد درست باشد شايد هم نه چون فعلا كه خبري از اين استعدادها در فوتبال رده‌هاي سني ايران نيست.
مهدي مهدوي‌كيا سرمربي تيم ملي اميد پس از شكست مقابل تركمنستان گفت ما به خودمان و به اشتباهات فردي باختيم. تحليل اظهارنظر ستاره سابق تيم ملي فوتبال ايران كار ساده‌اي است: تيم آماده‌سازي مناسبي نداشته و بازيكنان به دليل قرار نداشتن در شرايط مسابقه اشتباهات بچه‌گانه انجام مي‌دهند. تيم ملي اميد هيچ‌وقت اولويت فدراسيون فوتبال و كميته ملي المپيك نبوده اما در اين چند ماه حتي جزو دغدغه‌هاي چندم مديران ارشد ورزش هم قرار نگرفته. دو نهاد متولي اين تيم يعني كميته ملي المپيك و فدراسيون فوتبال در چند ماه گذشته درگير حل‌وفصل مشكلات مديريتي خودشان بوده‌اند و نتيجه اين شد كه تيم با تنها دو بازي تداركاتي مقابل عراق آن‌هم ميان گردوخاك راهي تاشكند شد. تيمي كه وضعيت سرمربي و دستيارانش بعد از عزل عزيزي خادم روي هوا رفت.
اين درست شرايطي است كه براي تيم ملي فوتبال هم در حال رقم خوردن است و از اين منظر نتايج تيم ملي اميد آيينه تمام‌نماي چيزي است كه در قطر انتظار يوزها را مي‌كشد. تازه آنجا خبري از تركمنستان و قطر و ازبكستان نيست. آنجا هري كين براي كسب آقاي گلي تلاش مي‌كند و پوليشيچ به فكر تاريخ‌سازي با تيم ملي امريكاست.
جالب اينجاست كه در اين وضعيت گويا ديواري كوتاه‌تر از مهدوي‌كيا پيدا نشده. نه اينكه كادر فني تيم ملي اشتباهي نداشته باشد اما وقتي شرايط به اين صورت پيش رفته ناجوانمردانه است انداختن همه تقصيرات به گردن مهدوي‌كيا و دستيارانش. وقتي هنوز باشگاه‌ها خود را موظف نمي‌دانند كه سر موقع و درست به تيم ملي اميد بازيكن بدهند چرا بايد سرمربي تيم بشود سيبل انتقادات؟ اين تيم اميد همان تيم اميدي است كه با بازيكناني به مراتب بهتر و سرشناس‌تر حسرت نزديك به نيم قرن حضور در المپيك را مي‌كشد.
سرمربي تيم فوتبال اميد كشورمان بعد از بازي دوستانه مقابل عراق عنوان كرده بود: «اميد ما به بازي‌هاي آينده است. قطعا همه دوست دارند قهرمان شوند اما با اين تيم جوان مي‌خواهيم تجربه كسب كنيم زيرا هدف ما رسيدن المپيك پاريس است. با يك تيم جوان به ازبكستان مي‌‌رويم تبعات اين كار را هم پذيرفته‌ام و هر اتفاقي هم در اين ۳ سال بيفتد، پاي كار هستيم». شكي در صداقت اظهارات مهدوي‌كيا نيست اما واقعا با اين تداركات تيم ملي اميد مي‌تواند طلسم طولاني‌مدت را بشكند؟
تيم ملي اميد ايران فردا در سومين بازي از مرحله گروهي مقابل ازبكستان قرار مي‌گيرد. تنها شانس صعود تيم از گروه برد مقابل ازبكستان و برد قطر مقابل تركمنستان است. تيم قطر كه در روز نخست با نتيجه يك بر يك تيم ايران را متوقف كرد در بازي دوم خود مقابل ازبكستان با ۶ گل مغلوب شد. به اين ترتيب بايد پذيرفت كه بازي آخر ايران در اين گروه مقابل تيم صعودكرده ازبكستان بسيار سخت خواهد بود. تركمنستان با توجه به برتري در بازي مقابل ايران با كسب يك تساوي هم راهي دور بعد مي‌شود و قطر فقط در صورت كسب يك برد با اختلاف بيش از ۶ گل مي‌تواند اميدوار به صعود باشد.
شرايط تيم ملي اميد مثل شرايط تيم ملي فوتبال و در مجموع همانند وضعيت كلي فوتبال ايران پيچيده شده و بخش عمده‌اي از اين پيچيدگي ناشي از سوءمديريت است. سوءمديريتي كه يك روز فوتبال باشگاهي ايران را از آسيا حذف مي‌كند، يك روز باعث ناكامي تيم ملي اميد مي‌شود و قرار است در آينده‌اي نه چندان دور تيم ملي ايران را به ورطه نابودي بكشاند.