الفباي دموكراسي

 كتاب «الفباي دموكراسي» نوشته خانم لينه اندرسن، ترجمه پرويز رهبري‌مقدم كه از سوي انتشارات «كوير» و با قيمت 62 هزا تومان منتشر شده به عنوان اثري ساده، مي‌تواند مورد استفاده كساني قرار بگيرد كه علاقه‌مند به برقراري، تقويت يا گسترش مراحل دموكراسي بوده و در اين خصوص فعاليت مي‌كنند. فصل‌هاي كوتاه اين كتاب، با زباني ساده، اصول اوليه يك سيستم دموكراتيك را به‌ خوبي بيان مي‌كند و در مقايسه با ديگر كتاب‌هاي معمول در اين زمينه، داراي ويژگي‌هاي استقلال بخش‌ها و فصل‌ها از يكديگر است. در اين كتاب همچنين كوشش شده كه اين امر مهم و بسيار گسترده را به زبان و بياني ساده در دسترس عموم قرار دهد تا بدين‌وسيله كساني كه علاقه‌مند به درك اساسي مفهوم دموكراسي و چگونگي توسعه آن هستند، از آن بهره‌مند شوند. به ‌دليل كوتاه شدن فصل‌ها و فشرده شدن مطالب، بخشي از جزييات ضروري نيز از قلم افتاده است و بدين جهت نمي‌توان گفت، با خواندن اين كتاب لزوما آشنايي كاملي نسبت به مسائل مربوط به دموكراسي به دست خواهد آمد، يا تاريخ دقيق دموكراسي را به ‌خوبي مي‌دانيم، اما چيزي كه مورد تاكيد قرار گرفته، آن است كه مطمئنا آگاهي‌هاي ضروري به خواننده مي‌آموزد، آگاهي‌هايي در اين خصوص كه «الفباي دموكراسي چيست؟ و چگونه مي‌توانيم آن را در جامعه خودي پايه‌ريزي كرده و در كار برقراري اين امر خطير موثر باشيم.» روي سخن اين كتاب، تنها با جوامع غيردموكراتيك نيست، بلكه جوامع دموكراتيك را نيز مورد نظر دارد و بدين سبب برخي بخش‌هاي موضوع مورد بحث را از دو ديدگاه متفاوت مورد بررسي قرار مي‌دهد. يكي آنكه «چگونه مي‌توان دموكراسي را در كشورهاي دموكراتيك نگهداري و توسعه داد» و دوم اينكه «چگونه مي‌توان دموكراسي را در كشورهاي غيردموكراتيك پايه‌گذاري كرد.»  نكته مهم اين است، اين كتاب نسبت به ديگر آثار مشابه خود توسعه دموكراسي را با پستي بلندي‌ها، دشواري‌ها و مقاومت در هر دوره‌اي از تاريخ و آغاز ظهور انسان تا امروز به زبان شيرين و ساده بيان مي‌كند. دموكراسي مبتني بر اين واقعيت است كه با وجود تمام اختلافات، بتوان در جامعه هماهنگي به وجود آورد. بدين‌ ترتيب كه هر كسي با استقلال فردي خود به امنيت، افكار، آزادي و نفوذ اجتماعي ديگران احترام گذاشته و آن را به‌رسميت بشناسد. اين به‌ رسميت شناختن است كه دموكراسي را به يك سيستم ايده‌آل تبديل مي‌كند. از نگاه نويسنده، يك سيستم دموكراتيك پيشرفته و پايدار، حكومتي است كه مي‌تواند آزادي، امنيت، تساوي و رفاه بيشتري را براي مردم فراهم كند. دموكراسي نه تنها ضامن آزادي، تساوي و امنيت است، بلكه امكانات كافي براي تامين زندگي و سلامت روحي و جسمي را نيز فراهم مي‌كند. نياز به آزادي، تساوي، امنيت و همچنين خوشي و تفريح نياز همه انسان‌هاست و بدون آنها هيچ انساني قادر به ادامه زندگي نيست. با اينكه تساوي اجتماعي امري ضروري است، كساني هستند كه خواهان زندگي بهتري از ديگرانند. بنابراين وجود سيستم دموكراتيك ضروري است و اين شايسته انسان است كه در جامعه‌اي آزاد زندگي كند. آزادي و انتخاب فردي «فردگرايي» از آغاز در زندگي انساني نقش اساسي داشته است. دموكراسي سيستمي نيست كه بتوان آن را يك‌شبه، براي هميشه پايه‌ريزي كرد، دموكراسي مستلزم اعتماد به يكديگر، قبول مسووليت، همبستگي، انتقاد‌پذيري، پي‌بردن به اشتباهات خود از ديد ديگران، خواست واقعي، احترام به آزادي و به‌ رسميت شناختن يكديگر و از همه مهم‌تر ايمان به خويشتن است. اين كتاب ترجمه يكي از آثار خانم لينه اندرسن (Lene Rachel Andersen) نويسنده، منتقد، اقتصاددان معاصر، آينده‌پژوه و فيلسوف دانمارك است. او در 15 مه 1968، در غرب كپنهاگ (دانمارك) به ‌دنيا آمد. از كتاب‌هاي او مي‌توان به راز نورديك (2017)، فرامدرنيته (2019) و بيلدونگ (2020) نام برد. در سال 2018، اندرسن اتاق فكر Nordic Bildung مستقر در كپنهاگ و انجمن مردمي-Bildung Fremvirke را تاسيس كرد. زمينه اصلي فعاليت‌هاي او، پيش‌بيني‌هاي اقتصادي - اجتماعي جهاني و نشان‌ دادن راهكارهاي علمي براي آنهاست. پرويز رهبري‌مقدم با برخورداري از تجربه همكاري با اين اقتصاددان، اين اثر را با قلمي شيوا ترجمه و به علاقه‌مندان مباحث حوزه مسووليت‌پذيري فردي و اجتماعي تقديم كرده است.  اين كتاب 190 صفحه‌اي داراي 6 فصل با عناوين «معرفي دموكراسي، موسسات و انجمن‌هاي دموكراتيك و شرايط آنان، اولين دوره دموكراسي (روند دموكراسي از جوامع ابتدايي انسان شكارچي و دموكراسي يونان و روميان و شكست آنها)، دومين دوران حكومت‌هاي دموكراتيك (چگونگي پيشرفت دموكراسي در اروپا و امريكا از زمان رنسانس)، مواردي كه دموكراسي را تهديد مي‌كنند (موانع برقراري دموكراسي) و آينده دموكراسي» است. او در بخش موارد «تهديد‌كننده دموكراسي» معتقد است ايدئولوژي‌هاي تماميت‌خواه، عوام‌فريبي، تماميت‌خواهي جناح راست و چپ، تماميت‌‌خواهي در مذاهب مختلف، هرج و مرج‌طلبان، باندهاي خشن، مافيا و شبه‌نظاميان مهم‌ترين تهديد‌كننده دموكراسي است. نويسنده در كتاب 190 صفحه‌اي خود نتيجه‌گيري كرده است امروز در جهان كشورهاي دموكراتيك بيشتري وجود دارند. همچنين، فرصت و امكانات گفت‌وگوها در سراسر جهان به حداكثر خود رسيده است. از اين جهت امكانات، اشتراك مساعي، مصاحبت و ارتباطات جهاني شكل ديگري به خود گرفته است. علاوه بر اين، تجارت جهاني، سرمايه‌گذاري، موافقتنامه‌هاي محيط زيست، دادگاه‌هاي عمومي و همچنين همكاري‌هاي اتحاديه‌هاي كارگري و ساير سازمان‌هاي غيردولتي، سبب شده‌اند كه وابستگي برون‌مرزي بيشتري با يكديگر داشته باشند.