سرمربي جديد استقلال و چند وضعيت حساس

علي ولي‌اللهي |ريكاردو ساپينتو سرمربي پرتغالي با قراردادي دو ساله هدايت استقلال را برعهده گرفت. در كارنامه اين مربي ۴۹ ساله سابقه هدايت تيم‌هايي نظير اسپورتينگ ليسبون، استاندارد ليژ و براگا به چشم مي‌خورد. 
ساپينتو گزينه چندم استقلال بود؟
از لحظه‌اي كه خبر جدايي فرهاد مجيدي رسانه‌اي شد گزينه‌هاي متعددي به عنوان سرمربي به نيمكت استقلال لينك شدند. در فاصله ۱۲ خرداد تا اول تير مديران استقلال با مربيان داخلي و خارجي زيادي مذاكره كردند تا در نهايت به ساپينتو رسيدند. پروسه انتخاب سرمربي آبي‌ها آن‌قدر طولاني شد كه حالا شائبه حضور اجباري ساپينتو روي نيمكت استقلال به گوش مي‌رسد. اجباري نه به اين معنا كه دستور از جايي رسيده باشد بلكه به اين معنا كه آجورلو اگر چند روز ديگر دست دست مي‌كرد معلوم نبود با چه واكنش‌هايي مواجه مي‌شد. كارشناسان و هواداران استقلال معتقد بودند در حالي كه آجورلو مي‌دانسته سرمربي تيمش رفتني است چرا زودتر به فكر انتخاب جانشين نيفتاده؟ چرا گزينه‌هاي استقلال براي انتخاب سرمربي اين‌قدر شلخته و ناهماهنگ است؟ مصطفي آجورلو بعد از سكوت طولاني‌مدت، به واسطه افزايش انتقادات چند روز قبل از انتخاب ساپينتو در بيانيه‌اي اعلام كرد باشگاه به دنبال شخصي مي‌گردد كه با فلسفه باشگاه همخواني داشته باشد. آن‌وقت اين سوال مطرح شد كه كدام فلسفه فوتبالي مي‌تواند مربياني از استراماچوني تا نكونام و عنايتي و الكس نوري را دربر بگيرد؟ در حالي كه سبك كاري اين مربيان زمين تا آسمان با هم متفاوت است و تنها در عنوان كلي «مربي فوتبال» مشترك هستند. همين وضعيت باعث شده اين شائبه به وجود بيايد كه آجورلو در نهايت تصميم گرفته هرچه زودتر پروسه انتخاب سرمربي را به هر شكلي كه هست به پايان برساند و نيمكت تيم را به يك مربي خارجي بسپارد تا از زير فشار انتقادات خلاص شود. طبق اخبار رسيده از باشگاه استقلال، ساپينتو از روز اول جزو گزينه‌هاي استقلال نبوده و فاصله معرفي او به باشگاه و عقد قرارداد در كمتر از يك هفته انجام شده است. در چنين شرايطي گفتن جملاتي نظير «پس از بررسي‌هاي طولاني» و «در نظر گرفتن جميع شرايط» بي‌معني است. برخي كاربران و هواداران تصور مي‌كنند اصلاح عاميانه «رفع كوتي» به معناي پر كردن جاي خالي چيزي با مابه‌ازاي نابرابر و كوچك‌تر يا انجام يك عمل صرفا براي خالي نبودن عريضه در مورد انتخاب مربي پرتغالي صدق مي‌كند.
ساپينتو و ليگ ايران به مثابه در و تخته
ساپينتو مردي است كه از سال ۲۰۱۲ وارد حرفه مربيگري شده و يك ركورد جاودانه از خودش به‌جا گذاشته است. او در طول ۱۰ سال روي نيمكت ۱۳ تيم در ۳ قاره مختلف نشسته است. دوران حضور مربي پرتغالي روي نيمكت هيچ تيمي به يك سال هم نرسيده. ساپينتو كارش را از اسپورتينگ ليسبون آغاز كرد. جايي كه ۳ سال در آن فوتبال بازي كرده بود. اين مربي در اواسط كار از اسپورتينگ كنار گذاشته شد و راهي ستاره سرخ بلگراد شد. اتفاقي كه براي او در ليسبون رخ داده بود در بلگراد هم تكرار شد و ساپينتو قبل از پايان قرارداد مجبور به ترك اين تيم شد. مقاصد بعدي ساپينتو يكي پس از ديگري از راه رسيدند و او راهي يونان، بلژيك، عربستان، برزيل، لهستان، تركيه و باز هم پرتغال شد. تنها افتخاري كه از اين جهانگردي نصيب ساپينتو شده يك جام حذفي با استاندارد ليژ بلژيك در فصل ۲۰۱8-۲۰۱7 بوده است. ساپينتو تجربه حضور در ليگ اروپا و رسيدن به مرحله نيمه‌نهايي با اسپورتينگ را در كارنامه دارد. آنها در اين راه منچسترسيتي را حذف كرده بودند. ساپينتو يك آمار خوب ديگر نيز در ليگ اروپا دارد. او با براگا در فصل ۲۰۲۰-۲۰۱۹ در گروهي كه وولورهمپتون انگليس، براتيسلاوا و بشيكتاش در آن حضور داشتند با كسب ۱۴ امتياز و به عنوان تيم نخست با بيشترين گل زده (۱۵ گل در ۶ بازي) راهي دور بعد شد. هرچند براگا در مرحله بعد مقابل بايرن لوركوزن با نتيجه سنگين ۵ بر ۲ شكست خورد و كنار رفت. از همين آمار خلاصه مي‌توان متوجه شد كه بي‌ثباتي، فوتبال هجومي و خوب گل خوردن سه ويژگي اصلي ساپينتو در طول دوران فعاليت به عنوان مربي بوده است. ساپينتو علاوه بر اين ويژگي‌هاي فني يك ويژگي هيجاني و عصبي هم دارد كه از روز ورود به ايران بسيار مورد توجه قرار گرفته است. كليپ‌هاي زيادي از جنجال‌هاي ساپينتو در چند روز گذشته منتشر شده كه نشان مي‌دهد او يك ديه‌گو سيمئونه درون هم دارد كه در ليگ ايران مي‌تواند شكوفاتر هم بشود. يكي از اين ويديوها ساپينتو را نشان مي‌دهد كه بعد از اعلام پنالتي به ضرر تيمش رفته روي نقطه پنالتي دراز كشيده تا اجازه زدن ضربه پنالتي را ندهد. تصور اينكه فردي با چنين خصوصياتي در ليگ ايران كه پر از اشتباه داوري و جنجال است چه رويكردي  در پيش خواهد گرفت بسيار هيجان‌انگيز و البته ترسناك است. 
هواداران فالو مي‌كنند
هواداران استقلال در مواجهه با ساپينتو همان رويه‌هاي سابق را در پيش گرفتند. جدا از تعدادي كه به انتخاب سرمربي پرتغالي انتقاد دارند اكثرا فاز حمايت برداشته‌اند و معتقدند كسي كه در تعداد زيادي باشگاه و همچنين مسابقات اروپايي حضور داشته قطعا مي‌تواند در ليگ ايران به موفقيت برسد. جدا از مباحث فني طبق معمول اولين واكنش هواداران استقلال به حضور يك فرد جديد در تيم‌شان فالو كردن پيج او در اينستاگرام بوده. تعداد فالوورهاي ساپينتو در فاصله ۲۴ ساعت از زمان معرفي به عنوان سرمربي استقلال با رشد بيش از دويست و چند ده هزار نفري مواجه شد. ساپينتو قبل از ورود به استقلال كمتر از ۵۰ هزار دنبال‌كننده داشت و ظهر ديروز اين عدد به ۲۷۷ هزار نفر رسيد. اين چيزي است كه احتمالا يك نفر فقط در ايران و با حضور در دو تيم سرخابي مي‌تواند تجربه كند. در مجموع آن‌طور كه از فضاي رسانه‌اي و صفحات مجازي مي‌توان فهميد اين است كه فضا براي ساپينتو در شروع كار مثبت است و گارد خاصي در مواجهه با او وجود ندارد. اينكه چنين فضاي مثبتي تا چه زماني مي‌تواند ادامه داشته باشد نيز كاملا بستگي به نتايج اين مربي پرتغالي دارد. 
ساپينتو مي‌تواند موفق باشد؟
ساپينتو در وهله اول بايد روي تيم اشراف پيدا كند. او سابقه كار در تركيه و عربستان را دارد. كشورهايي كه فضايي نزديك به فوتبال ايران دارند. با اين حال ليگ ايران ويژگي‌هاي منحصربه‌فردي دارد كه فقط با لمس آنها از نزديك مي‌توان متوجه‌شان شد. بعيد است كه ساپينتو چنين فضاي هواداري را تاكنون ديده باشد. بعيد است تيم‌هايش در زمين‌هايي كه به سختي مي‌توان روي آن راه رفت چه برسد به فوتبال بازي كرده باشند. بعيد است او بداند تمرين دروازه‌بان‌ها با توپ فرضي چيست! اين اتفاقات احتمالا در روزهاي نخست باعث تعجب سرمربي پرتغالي خواهد شد ولي اگر كمي انعطاف‌پذير باشد كم‌كم كنار خواهد آمد. همان‌طور كه ساير مربيان خارجي بعد از مدتي با شرايط آداپته شدند. نمونه‌اش استراماچوني كه در روزهاي نخست حضور در استقلال با تعجب از وضعيت زمين و تمرين و نداشتن كاور گلايه مي‌كرد ولي بعد بر اوضاع مسلط شد. از اينها مهم‌تر وضعيت استقلالي است كه تحويل ساپينتو شده است. او تيم قهرمان بدون باخت را تحويل گرفته و هواداران در اين فصل به هيچ چيزي جز قهرماني رضايت نمي‌دهند. از سمت ديگر استقلال در بازار نقل ‌و انتقالات كمي از رقيب سنتي عقب افتاده و تمديد قرارداد با برخي بازيكنان تيم هم مانده است. مديران استقلال تا شروع تمرينات كه ده تير اعلام شده بايد دست‌كم وضعيت را به يك ثبات قابل قبول برسانند تا مربي انديشه‌هاي تاكتيكي‌اش را پياده كند. اگر مديريت استقلال بتواند نقاط ضعف تيم را به خوبي پوشش بدهد و فضايي آرام براي كار ساپينتو فراهم كند و اگر اين مربي همان‌طور كه وعده داده با اشتياق فراوان به كار در ايران بپردازد موفقيت استقلال در چهار جبهه ليگ، جام حذفي، سوپرجام و ليگ قهرمانان آسيا دور از دسترس نخواهد بود.