بازگشت موج مرگ؟

گروه اجتماعي |نتيجه‌اي كه متخصصان اپيدميولوژي پيش‌بيني كرده بودند از راه رسيد و موج كرونا در كشور صعودي شد. گزارش‌هاي وزارت بهداشت از شناسايي مبتلايان جديد كرونا در هر شبانه‌روز هفته گذشته مويد افزايش تعداد ابتلا و بستري‌هاست در حالي كه آخرين بار، اول خرداد امسال، تعداد مبتلايان جديد يك شبانه‌روز بالاي 300 نفر بود و پس از آن روند كاهشي ابتلا ادامه داشت، اما در شبانه‌روز 5 تا 6 تيرماه، اعلام شد كه در اين بازه زماني 352 مبتلاي جديد شناسايي شده و از آن روز تاكنون هم تعداد مبتلايان جديد، در هر روز بالاي 300 نفر بوده و مرز 400 نفر را هم رد كرده چنانكه در شبانه‌روز 9 تا 10 تيرماه، 463 مبتلاي جديد شناسايي شده‌اند و حتي در شبانه‌روز 8 تا 9 تيرماه، تعداد مبتلايان جديد روزانه به 529 نفر افزايش يافته است. البته مسوولان وزارت بهداشت هنوز درباره اين تغيير وضعيت اظهارنظر نكرده‌اند در حالي كه طي روزهاي گذشته، از تعداد شهرهاي با وضعيت آبي كشور كاسته و به تعداد شهرهاي در وضعيت زرد افزوده شده چنانكه طبق آخرين اعلام ديروز وزارت بهداشت، تعداد شهرهاي با وضعيت زرد از ۹۱ به ۱۰۵ شهر افزايش و تعداد شهرهاي با وضعيت آبي از ۳۵۷ به ۳۴۳ شهر كاهش يافته است.  اين تغيير وضعيت در حالي دوباره رخ داده كه از چند هفته قبل مسوولان وزارت بهداشت به دنبال صفر شدن يا كاهش قابل توجه تعداد فوتي‌هاي كوويد 19 به كمتر از 10 و 5 نفر در شبانه‌روز، بابت موفقيت ايران در كنترل كرونا ابراز خوشحالي كرده و اين شرايط را با وضعيت فعلي شيوع بيماري در اروپا و امريكا مقايسه و درباره ناتواني دولت‌هاي امريكا و اروپا بابت امواج كرونا در كشورهاي‌شان، ابراز تاسف مي‌كردند. حالا امواج شيوع بيماري از سمت شرق مديترانه به ايران هم رسيده در حالي كه طبق آخرين گزارش وزارت بهداشت از وضعيت واكسيناسيون كرونا در كشور، تا روز 11 تيرماه، 64 ميليون و 646 هزار و 415 دوز اول واكسن، 57 ميليون و 998 هزار و 326 دوز دوم واكسن و 27 ميليون و 749 هزار و 482 دوز سوم واكسن در كشور تزريق شده كه در مقايسه با آمار واكسيناسيون هفته پاياني خردادماه (20 خرداد) معلوم مي‌شود كه در اين فاصله 22 روزه، در مجموع 74 هزار و 216 نفر براي تزريق نوبت اول مراجعه كرده‌اند، 99 هزار و 737 نفر رفته‌اند كه دوز دوم واكسن‌شان را بزنند و 144 هزار و 785 نفر هم براي تزريق دوز سوم واكسن مراجعه داشته‌اند كه البته آن‌طور كه معاون درمان وزارت بهداشت مي‌گويد، نه تنها آمار تزريق دوز سوم واكسن در كشور، به نسبت جمعيتي كه دوز اول را دريافت كرده‌اند، مورد رضايت مسوولان وزارت بهداشت نيست، چون تعداد مراجعه‌كنندگان براي دوز سوم، حتي معادل نيمي از دريافت‌كنندگان دوزهاي اول يا حتي دوم هم نيست، حدود 14 ميليون نفر از جمعيت كشور، حتي براي تزريق اولين دوز واكسن هم مراجعه نكرده‌اند. طبق اعلام معاون درمان، به دليل افت مصون‌سازي واكسن بعد از مدت 6 ماه، امروز واكسيناسيون كامل، معادل تزريق سه دوز واكسن است و بنابراين افرادي كه دوز اول يا دوز دوم را تزريق كرده، اما براي تزريق دوز سوم مراجعه نكرده‌اند، در واقع در گروه افرادي قرار دارند كه مصونيت كامل در مقابل بيماري نداشته و در معرض خطر ابتلا به كرونا قرار دارند. 
چرا گرفتار موج دوباره شديم
عادي‌سازي شرايط توسط دولت، دليل مهم موج كرونا در ايران است. لغو هرگونه محدوديت براي سفرهاي تفريحي به نقاط و شهرهاي گردشگري و زيارتي و پر ازدحام طي ماه‌هاي گذشته، برگزاري انواع مراسم آييني و ملي با تراكم جمعيت بسيار نگران‌كننده در حالي كه تصاوير دريافتي خبرگزاري‌ها نشان مي‌دهد هيچ يك از شركت‌كنندگان در اين مراسم (جز جمعيتي كه در مقابل دوربين‌هاي صدا و سيما مي‌ايستند) ماسك بر صورت نداشته و فاصله‌گذاري اجتماعي را هم رعايت نكرده‌اند، كاهش نگران‌كننده رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي، توقف هرگونه نظارت بر رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي در اماكن عمومي مسقف يا در فضاي باز، بازگشايي تمام مراكز با ازدحام بالاي جمعيت از جمله مدارس و دانشگاه‌ها و مراكز آموزشي و ورزشي و تفريحي، از دلايل روشن و غير قابل انكار از راه رسيدن دوباره موج كرونا در ايران است. از روزهاي گذشته هم شواهدي از افزايش تعداد مبتلايان در برخي شهرهاي كشور در دست بود چنانكه ظرف هفته گذشته، به دنبال تغيير وضعيت 4 شهر خوزستان از آبي به زرد، سرپرست مركز بهداشت غرب اهواز اعلام كرد: «پيش‌بيني مي‌شود در ماه‌هاي آتي در اهواز نيز شاهد سير صعودي بيماري باشيم.» همچنين رييس دانشگاه علوم پزشكي اراك از افزايش ۱۰ درصدي مراجعات سرپايي مبتلايان در استان مركزي و تغيير رنگ شهرستان كميجان از آبي به زرد تنها ظرف يك هفته خبر داد.  سخنگوي دانشگاه علوم پزشكي گيلان هم گفت كه 5 شهرستان اين استان شمالي، از وضعيت آبي به وضعيت زرد وارد شده و دليل اصلي اين تغيير وضعيت را عادي‌انگاري بيماري، عدم رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي و بي‌توجهي به تكميل واكسيناسيون برشمرد.  در حالي كه مسوولان وزارت بهداشت تاكنون هيچ اظهارنظري راجع به خيزش دوباره كرونا در كشور نكرده‌اند، متخصصان اپيدميولوژي تاييد مي‌كنند كه شواهد موجود حكايت از تحركات جديد ويروس دارد و امروز در حالي با موج مرتفع كرونا مواجه شده‌ايم كه در اين ايام، علاوه بر زايراني كه از كشور عراق به ايران بازگشته‌اند، در انتظار بازگشت كاروان حاجيان هم خواهيم بود كه خيل جمعيتي كه براي استقبال از زايران سرزمين وحي عازم فرودگاه‌ها و شهرها و خانه‌ها و فضاهاي مسقف و بسته خواهند شد، مي‌تواند عواقب جبران‌ناپذيري بابت ابتلا، بستري و حتي افزايش آمار فوت در كل كشور به دنبال داشته باشد.  حميد سوري؛ استاد اپيدميولوژي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي ديروز در گفت‌وگو با خبرنگار ايلنا در توضيح آخرين وضعيت بيماري در ايران گفت: «شواهد متعدد اپيدميولوژي حاكي از افزايش خيزش مجدد اپيدمي در كشور است، در حالي كه دو هفته پيش عمده موارد اپيدمي در امريكاي جنوبي بود به سرعت جغرافياي اپيدمي تغيير و به آسيا و به ويژه منطقه ما، غرب آسيا و منطقه مديترانه شرقي كوچ كرده است. تقريبا تمامي كشورهاي منطقه اين روند افزايشي را به سرعت شاهد هستند.در اين شرايط شاخص‌هايي مانند مرگ و بستري يا رنگ‌بندي شهرها كه از اساس غيرعلمي است ما را گمراه خواهد كرد. در اين شرايط، اولين كاري كه بايد انجام داد، تقويت بيماريابي فعال با افزايش تست در جمعيت عمومي به ويژه در مبادي ورودي كشور و مكان‌هاي پرخطر است.دومين اقدام شناسايي كانون‌هاي ابتلا و طغيان‌هاي پراكنده در كشور و اقدامات فوري براي مهار آنهاست، رصد و رهگيري رو به قبل و رو به بعد ابتلا در موردهاي شاخص، اقدام مهم ديگر است. در شرايط حاضر، پيشگيري به جاي درمان و سرمايه‌گذاري بيشتر در اين امر بسيار مهم است.»سكوت وزارت بهداشت در قبال شرايط خطرناك روزهاي آتي در حالي است كه سوري در گفت‌وگوي خود ضعف‌هايي در نظام كنترل و مراقبت كوويد 19 را برشمرد و گفت: «در مديريت اپيدمي كوويد 19 هنوز سوالات بي‌پاسخ فراواني براي تحليل وضعيت و برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري داريم. براي مثال هنوز ما نمي‌دانيم عوارض احتمالي واكسن‌هايي كه تزريق كرده‌ايم چه بوده است؟ هنوز نمي‌دانيم سطح ايمني مردم براي مقابله با بيماري چقدر است؟ هنوز نمي‌دانيم واريانت غالب يا واريانت‌هاي جديد دقيقا چه هستند؟ و هنوز با لجاجت از در اختيار گذاشتن د اده‌هاي اپيدمي به محققان خودداري مي‌شود و اين داده‌ها در انحصار تعداد معدود و انگشت‌شماري است كه دانش كافي براي تحليل و استنتاج علمي از آنها را ندارند و هر كسي جز خود را نامحرم مي‌دانند. رديابي تماس‌يافتگان اگر اكنون شكل نگيرد، اگر بودجه براي پيشگيري تزريق نشود، يك‌ماه ديگر ممكن است ده‌ها برابر لازم شود خرج درمان كنند.»