همدستي و لاپوشاني براي معافيت اسراييل از بازخواست

انتشار گزارشي از سوي يك كميته تحقيقات امريكايي در مورد گلوله شليك شده به شهيد شيرين ابوعاقله، خبرنگار فلسطيني شبكه خبري الجزيره كه نزديك به دو ماه پيش با شليك گلوله ارتش رژيم اشغالگر اسراييل در جنين به شهادت رسيد، با واكنش‌هاي منفي خانواده او، گروه‌هاي فلسطيني و فعالان حقوق بشر مواجه شده است. منتقدان اين گزارش امريكايي كه علي‌رغم اقرار به شليك گلوله از سمت ارتش اسراييل، خود را ناتوان از تشخيص عامل قتل معرفي مي‌كند و از انتقاد نسبت به ارتش اسراييل براي اين قتل هدفمند خودداري مي‌كند، آن را تلاشي براي «تطهير جنايت اسراييلي» توصيف كرده‌اند. گزارش كميته تحقيق امريكايي دو روز بعد از دريافت گلوله‌اي كه باعث شهادت شيرين ابوعاقله شد، دوشنبه شب از سوي وزارت خارجه ايالات متحده امريكا منتشر شد.بر اساس گزارشي كه وزارت خارجه امريكا منتشر كرده است، كميته به نوشته اين گزارش «مستقل» اعلام كرده است كه شهيد شيرين ابوعاقله «احتمالا با تيراندازي غيرعامدانه از سمت موضع اسراييل» كشته‌ شده است. اين گزارش ادامه مي‌دهد كه نمي‌تواند نتيجه‌گيري قطعي در مورد مبدا گلوله‌اي كه باعث قتل اين روزنامه‌نگار شناخته‌شده فلسطيني شد داشته‌ باشد. شيرين ابوعاقله، خبرنگار كهنه‌كار شبكه خبري الجزيره ۲۱ ارديبهشت ماه امسال زماني كه براي پوشش خبرهاي درگيري ميان نيروهاي اسراييلي با ساكنان سرزمين‌هاي اشغالي كرانه باختري رود اردن به شهر جنين رفته‌بود، در حالي كه با كلاه و جليقه‌اي كه عنوان خبرنگار روي آن نقش بسته‌بود در محلي دور‌تر از محل درگيري‌هاي مسلحانه حضور داشت، با شليك مستقيم گلوله توسط ارتش رژيم اشغالگر به قتل رسيد. 
بر اساس تحقيقاتي كه پيش از اين از سوي رسانه‌هاي مستقل، از جمله خبرگزاري آسوشيتدپرس، شبكه خبري سي‌ان‌ان، روزنامه‌هاي نيويورك‌تايمز و واشنگتن‌پست و همچنين مصاحبه‌هاي دفتر كميسر حقوق بشر سازمان ملل متحد با شاهدان عيني صورت گرفت، ثابت شده‌بود كه شيرين ابوعاقله بدون ترديد با شليك مستقيم نيروهاي اسراييلي كشته‌شده است.شنبه هفته جاري بود كه يك مقام تشكيلات خودگردان فلسطيني اعلام كرد گلوله‌اي كه باعث مرگ شيرين ابوعاقله شده است در اختيار مقام‌هاي دولت ايالات متحده امريكا قرار گرفته است. در طول روزهاي بعدي گزارش‌هاي متناقضي از اينكه چه نهاد يا افرادي قرار است آزمايش‌ها و تحقيقات را در مورد اين گلوله مديريت كنند منتشر شد، از جمله اينكه يك سخنگوي ارتش رژيم اسراييل مدعي شد كه قرار است بازرسان اسراييلي در حضور مقام‌هاي امريكايي اين گلوله را مورد آزمايش قرار دهند. مقام‌هاي فلسطيني تاكيد كرده‌اند كه نمي‌توان به اسراييل براي مشاركت در اين تحقيقات اعتماد كرد.
واكنش خانواده ابوعاقله
در واكنش به گزارشي كه از سوي وزارت خارجه ايالات متحده امريكا منتشر شد، خانواده شيرين ابوعاقله با انتشار يك بيانيه بلند، اين گزارش را نااميدكننده توصيف كرده‌اند و تاكيد كرده‌اند كه براي رسيدن به عدالت مبارزه خواهند كرد. خانواده او از سازمان ملل متحد و ديوان بين‌المللي كيفري خواسته‌اند كه براي اجراي عدالت اقدام فوري انجام دهند. در اين بيانيه آمده است: «مابهت زده‌ايم، … اينكه بگوييم تحقيقات در غياب شفافيت، با هدف نامعلوم و حمايت از موضع كلي اسراييل انجام شده است، يك اظهارنظر حداقلي است.»
واكنش گروه‌هاي فلسطيني
اما خانواده ابوعاقله تنها كساني نبودند كه به گزارش امريكايي از قتل او واكنش نشان دادند. تشكيلات خودگردان فلسطيني اين گزارش را محكوم كرده است و از واشنگتن مي‌خواهد مسووليت اسراييل در اين اقدام را اعلام كند. نبيل ابوردينه، سخنگوي تشكيلات خودگردان فلسطيني به خبرگزاري وفاي فلسطين گفته است: «ما از اينكه دولت اسراييل توانسته است از زير بار مسووليت ترور ابوعاقله فرار كند، ابراز تاسف مي‌كنيم. … ما از دولت ايالات متحده مي‌خواهيم كه اعتبار خود را حفظ كند و مسووليت كامل اسراييل را در قتل شهيد ابوعاقله اعلام كند، چرا كه واقعيت‌هاي كشف شده توسط فلسطين و جامعه بين‌المللي مسووليت ارتش اسراييل را بدون ترديد ثابت كرده است.»سازمان آزادي‌بخش فلسطين، نهاد ديگري است كه به اين گزارش واكنش نشان داده است. واصل ابويوسف، عضو كميته اجرايي سازمان آزادي بخش فلسطين ايالات متحده را به ايجاد پوشش حمايتي براي اسراييل متهم كرده است. اين مقام ساف به رويترز مي‌گويد: «حقيقت روشن است، دولت امريكا همچنان اعلام موضوع را به تاخير مي‌اندازد. ما مي‌گوييم كه اسراييل، شيرين ابوعاقله را كشته و بايد براي اين جنايت جواب پس بدهد.»
دادستاني كل فلسطين ضمن انتقاد از گزارش امريكا، اعلام كرد، دادستاني فلسطين از نظر قانوني مسوول تحقيقات است و هر گونه نتيجه‌اي از سوي ساير طرف‌ها، براي دادستاني الزام‌آور نيست. دادستاني فلسطين همچنين تاكيد كرد: با استناد بر تحقيقات، رژيم صهيونيستي مسوول كامل ترور عامدانه شيرين ابو عاقله است و ما نيز اقدامات حقوقي خود را براي تعقيب اسراييل در دادگاه‌هاي بين‌المللي تكميل خواهيم كرد.جنبش مقاومت اسلامي فلسطين (حماس) نيز نتايج تحقيقات تيم امريكايي در مورد شهادت شيرين ابوعاقله خبرنگار فلسطيني شبكه الجزيره در ماه مه گذشته را «جانبدارانه » و همسو با موضع رژيم صهيونيستي دانست. حماس ضمن محكوم كردن نتيجه اين تحقيقات، تاكيد كرد كه اين نتايج همسو با مواضع و روايت‌هاي دشمن صهيونيستي است و بي‌حرمتي آشكار به خون فلسطينيان و تلاشي در جهت تبرئه اشغالگران از هرگونه عواقب و پيامد اين جنايت فجيع است كه دنيا را به لرزه درآورد. اين جنبش همچنين اعلام كرد: ما نتايج اين تحقيقات را كه كاملا مخالف با تحقيقات قبلي انجام شده از جمله توسط آژانس‌هاي خبري امريكايي است، محكوم كرده و ضمن اعلام مخالفت با نتايج اين تحقيقات، آن را شك‌برانگيز مي‌دانيم. حماس بار ديگر تاكيد كرد: رژيم صهيونيستي مسوول مستقيم ترور شهيد ابو عاقله است و ما خواستار انجام تحقيقات مستقل بين‌المللي و ارجاع اين پرونده به ديوان كيفري بين‌المللي براي رو شدن حقايق و مجازات عاملان اين جنايت هستيم.
واكنش‌هاي اسراييل
بلافاصله بعد از انتشار گزارش وزارت خارجه ايالات متحده امريكا، نخست‌وزير اسراييل، يايير لاپيد هم با انتشار بيانيه‌اي، با عباراتي مشابه، مسووليت اين جنايت را نپذيرفت و تاكيد كرد: «تحقيقات نتوانست با قاطعيت ثابت كند كه چه كسي مسوول مرگ تراژيك شيرين ابوعاقله، روزنامه‌نگار، بود، اما اين تحقيقات با قاطعيت نتيجه گرفت كه هيچ عمدي براي آسيب رساندن به او وجود نداشت. اسراييل، اندوه خود را از مرگ وي اعلام مي‌كند.»
واكنش فعالان حقوق بشر
موسسه مردم‌نهاد حقوق بشري بتسلم در اسراييل، گزارش منتشر شده از سوي ايالات متحده امريكا را «تطهير اسراييل با پشتيباني امريكا» توصيف كرده است. اين نهاد حقوق بشري غيردولتي در پيامي كه در شبكه اجتماعي توييتر منتشر كرد مي‌نويسد: «تمامي گزارش‌هايي كه تاكنون منتشر شده است، نتيجه گرفته‌اند كه اسراييل عامل قتل شيرين ابوعاقله، روزنامه‌نگار است. مشخص نيست بر چه اساسي وزارت خارجه امريكا قتل او را با عنوان «نتيجه شرايط تراژيك» و نه جنايتي كه عاملانش بايد محاكمه شوند، ارزيابي كرده است. تا جايي كه مربوط به اسراييل مي‌شود، سياست‌شان [امريكا] در مورد كشتار فلسطينيان هرگز چيزي جز تطهير نظام‌مند با هدف صدور مجوز براي ادامه كشتار با معافيت كامل از مجازات نبوده است، حتي زماني كه مانند پرونده حاضر پاي يك شهروند امريكايي در ميان باشد. اين احتمال كه عاملان قتل شيرين ابوعاقله مجازات شوند، تقريبا صفر است. همزمان معافيت بين‌المللي اسراييل، بدون معارض باقي مي‌ماند.»ماي السداني، وكيل حقوق بشر در پايتخت ايالات متحده امريكا هم اين گزارش را شرم‌آور توصيف كرده است. وي با انتشار پيامي در شبكه اجتماعي توييتر نوشت: «كلمات اهميت دارند، بيانيه شرم‌آور امروز وزارت خارجه امريكا در مورد قتل شيرين ابوعاقله با ابهام و انحراف توجه، پاك كردن اتهام و معافيت از مجازات را تسهيل مي‌كند.»حنان اشراوي، سياستمدار فلسطيني اين گزارش را «ننگين» مي‌خواند و مي‌نويسد: «به رغم تعداد زيادي تحقيقات بين‌المللي مستقل كه نتيجه‌گيري كرده‌بودند قتل شيرين ابوعاقله كار تك‌تيرانداز اسراييلي است، بار ديگر تاكتيك‌ها و دروغ‌هاي اسراييلي به اضافه همدستي و تلاش امريكا براي لاپوشاني با هدف حفظ معافيت اسراييل از محاكمه انجام شد. اين يك نتيجه‌گيري قطعي است.» اگنس كالامارد، دبيركل عفو بين‌الملل هم تاكيد كرده است كه قتل شيرين ابوعاقله بايد به عنوان يك نمونه از «استفاده بيش از اندازه از زور» مورد تحقيق و بررسي قرار گيرد. اين مقام عفو بين‌الملل گفته است هر چند كه نيت هم مهم است، اما فقدان نيت باعث «تبرئه اسراييل از مسووليتش نمي‌شود.» او در توييتر نوشته است: «اسراييل بايد بازخواست شود. عدالت بايد جاري شود. روزنامه‌نگاران هنگام انجام وظيفه بايد مورد حمايت قرار بگيرند، نه اينكه هدف قرار بگيرند.»