دين در دهكده جهاني
ضرورتهاي جهان در حال تحول، اقتضا ميكند كه برخي مسلمانان در شيوههاي دينداري خود بازنگري كنند تا بتوانند پاسخي درخور به پرسشهاي انسان معاصر بدهند. پرسشهايي كه گاه چنان سهمگينند كه ما را به تعمق و ژرفانديشي در بنيادهاي ديني فراميخوانند. اين كوشش مسوولانه و دردمندانه
در راستاي يافتن راهي براي پيوند شريعت، عقلانيت و حقوق بشر، ضرورتي است كه هر روز بيشتر احساس ميشود. اگرچه در سدههاي اخير بيش از گذشته، مصلحانِ ديني گامهاي بلندي در اين راه برداشتهاند، اما همچنان كارهاي نكرده بسياري هست تا به نقطه توازن دين و معاصريت برسيم. صلاي اصلاحات از تنظيمات تا بهار عربي، تصويري ممتد و تاريخمند از جنبشهاي مختلف اصلاحگري است كه نياز مجدد بازنگري در كاربرد شريعت را گوشزد ميكند. انطباق احكام با شرايط نيز سخن تازهاي در قلمرو شريعت نيست و آنچنانكه برخي تصور ميكنند، بدعت شمرده نميشود. بيترديد معناي راستين اجتهاد نيز همين است. توجه دينشناسان و مصلحان به دو اصل ضرورت و مصلحت، جامعه معاصر و دينداران را بيشتر به هم نزديك ميكند. «شناخت شريعت» پژوهشي در حوزه فقه اسلامي در دهكده جهاني به قلم محمد كشاوجي و رفيق عبدالله است.
محمد كشاوجي متخصص بينالمللي بينفرهنگي در زمينه ميانجيگري، با تمركز بر قوانين اسلامي و حل اختلافات جايگزين (ADR) است. كشاوجي در سال 1945 در پرتوريا، آفريقاي جنوبي از پدر و مادري هندي، پدر نجرالي منجي كشاوجي و مادرش كولسام كانجي كانا به دنيا آمد. به دليل افزايش ناآراميهاي سياسي و جداسازي در آفريقاي جنوبي، خانواده او تحت فشار قرار گرفتند تا در سال 1962 پرتوريا را به مقصد كنيا ترك كنند و به دنبال زندگي بهتري باشند. ابتدا شرايط در كنيا بهتر بود، اما درنهايت با ايدي امين تغيير كرد و پس از بازگشت به كنيا از انگلستان، جايي كه مدرك حقوق خود را در سال 1969 دريافت كرده بود، كشاوجي خود را از اشتغال، حتي بدون حقوق، محدود كرد. در سال 1972 خانواده او سپس به كانادا نقل مكان كردند. كشاوجي در يكي از كتابهاي خود به نام «به بهشت آزادي» (با پيشگفتاري از احمد كاترادا، دومين زنداني سياسي باسابقه در جهان پس از نلسون ماندلا، تاريخ مهاجرت سرخپوستان به آفريقا در قرن نوزدهم و مبارزات آنها را در دوران حبس» شرح ميدهد. آپارتايد، با استفاده از داستان خانواده خود به عنوان پسزمينه، مبارزات نژادي اوليه مهنداس گاندي را سالها قبل از كسب افتخار مهاتما برجسته ميكند. از مهمترين سرفصلهاي اين كتاب ميتوان به ظهور اسلام، عربستان در صدر اسلام، ظهور محمد (ص) به عنوان پيامبر و دولتمرد، قضاوت در حكومت امويان، گفتمانهاي كلامي، باورهاي فقهي و اعتبار اخلاقي، نگراني فقها، محنه، نقش قوانين عرفي، رويارويي عقل و وحي، صلاي اصلاحات، اجتهاد نوين، جلوههاي گوناگون شريعت، شريعت و حقوق بشر، عدالت كيفري در اسلام، اسلام و اخلاق و... اشاره كرد.
«شناخت شريعت» با ترجمه نورالدين الله ديني توسط انتشارات نامك منتشر شده است.