در نشست افغانستان يك سال پس از سقوط مطرح شد
زنان، قرباني اصلي تحولات
يك سال اخير در افغانستان
گروه جهان | نشست «افغانستان يك سال پس از سقوط؛ زنان و نقض سازمان‌يافته حقوق بشر» روز سه‌شنبه با موضوع زنان و نقض سازمان‌يافته حقوق بشر برگزار شد. به گزارش ايلنا، در اين نشست به كوشش انجمن حامي با همكاري انجمن علمي مطالعات صلح ايران فعالان مدني و حقوق زنان افغانستان از جمله سيما سمر، رييس سابق كميسيون حقوق بشر افغانستان، هما عليزوي، قاضي و عضو شوراي عالي قضايي افغانستان، حميرا ثاقب، رييس خبرگزاري زنان افغانستان و خجسته عليزاده، فعال حقوق زنان حضور داشتند. سيما سمر، رييس سابق كميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان طي سخناني در اين نشست گفت: «وقتي مي‌خواهيد يك ملت را از بين ببريد، مسائل مرتبط با تعليم و تربيت را خراب مي‌كنيد، سپس ملت را تقسيم مي‌كنيد و زنان را در درجه دوم قرار مي‌دهيد و وقتي مادر را در سطح پايين‌تر قرار مي‌دهيد تبعيض در خانواده نهادينه مي‌شود كه همين مساله زمينه‌سازي براي تبعيض و عدم اعتبار به مسائل حقوق بشري است در اين حالت ديگر در جامعه حاكميت قانون مطرح نيست.» وي ادامه داد: «اين تبعيض در حالي صورت مي‌گيرد كه دين مبين اسلام تاكيد دارد كه همه انسان‌ها با كرامت آفريده شده‌اند و برتري انسان‌ها به تقوا است. دين اسلام اولين پيامش خواندن بوده و طالبان به نام دين، اجازه درس خواندن را از نيمي از مردم جامعه مي‌گيرند و توقع دارند زن بي‌سواد يك مسلمان خوب باشد. اعلان مي‌كنند زنان بايد روي خودشان را بپوشانند كه اگر نپوشانند مرد خانواده مجازات مي‌شود، در حالي كه در جريان حج همه مردم روي‌شان باز است يعني در مقدس‌ترين مكان، روي زنان پوشيده نيست.»
رييس سابق كميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان افزود: «در جامعه مطلوب طالبان تقويت مردسالاري صورت گرفته و مردان به خشونت عليه زنان ترغيب مي‌شوند درحالي كه اين اقدامات خلاف ارزش‌هاي اسلامي و كرامت انساني است. ما بايد تلاش كنيم و زنان مسلمان بايد تلاش كنند تا با اقدامات طالبان كه تحت لواي دين انجام مي‌دهند، مبارزه كنند و از زنان افغانستان حمايت كنند. امروز با كمال تاسف دنيا شاهد سكوت و ناكامي دسته جمعي جمهوريت در افغانستان است. چه بخواهيد و چه نخواهيد همسايگان افغانستان در مرتبه نخست و جامعه جهاني در مرحله بعدي از اين اقدامات طالبان متضرر مي‌شوند. ما نمي‌توانيم ادعا كنيم كه خداوند زنان را تنها براي خدمت به مردان خلق كرده است.»
فاتحه دستگاه قضا در افغانستان
خوانده شده است
هما عليزوي، قاضي و عضو شوراي عالي قضايي افغانستان نيز در اين نشست گفت: «از پيشرفت‌هايي كه در ٢٠ سال گذشته در حوزه زنان در افغانستان صورت گرفته اطلاع داريد و حالا مي‌گويم در اين يك سال بر زنان چه گذشت؛ زنان در افغانستان امروز از انساني‌ترين حقوق‌شان محروم شده‌اند و قوانيني كه ضامن حقوق زنان بود، ديگر اعمال نمي‌شود. اين درحالي است كه خشونت طالبان زبانزد جهان است؛ مي‌گويند ما تغيير كرده‌ايم اما پس از رسيدن به قدرت در اعلاميه‌هاي‌شان گفتند كه ما قوانيني كه ساخته دست بشر است را رعايت نمي‌كنيم و قوانين ما قوانين اسلام است اما كاش به قوانين اسلام پايبند بودند.» وي ادامه داد: «در قدرت درهاي ادارات را به روي زنان بستند، درِ مدارس را به روي دختران بستند و به عملكرد سابق خودشان برگشتند. با چاپ بنرها سعي كردند كه قوانين سابق را اعمال كنند. امروز در مقر وزارت امور زنان به عنوان وزارت امر به معروف فعاليت مي‌كنند. اينها هيچ ديدگاهي براي حكومت‌داري ندارند و همه اقدامات‌شان حول امور زنان مي‌چرخد. طالبان هميشه در حذف سيستماتيك زنان فعاليت مي‌كند و عملكردشان ضديت با زنان است.»
وي افزود: «برخورد طالبان دو گونه است؛ يكي برخورد افراطي ناشي از برخورد پشتون و ديگري برخورد ابزاري براي به رسميت شناختن حاكميت‌شان است. حقوق زنان در گرو خواسته‌هاي سياسي طالبان قرار گرفته است. طالبان، زنان را عامل فساد مردان مي‌دانند و صداي پاشنه كفش زنان را محرك مردان مي‌دانند. با تفسير غلط از دين زنان را محكوم به خانه‌نشيني مي‌كنند. دستگاه قضايي افغانستان كه قوه مستقلي بود ديگر آن استقلال و رسميت را ندارد و حكومت طالبان براي دستگاه قضايي افغانستان فاجعه بود. مشخص نيست امروز دستگاه قضايي افغانستان دست كيست و چه دانشي دارد. شخصي است كه از حكومت دستور مي‌گيرد. در هر محكمه تنها يك قاضي و يك مفتي در دادگاه هستند.» اين حقوقدان افغانستاني گفت: «در اين سال‌ها ما قانون خانواده، منع خشونت عليه زنان و منع تبعيض را داشتيم كه كنار گذاشته شده است. اكثريت كساني كه در قوه قضاييه افغانستان هستند پشتون هستند و همه قوميت‌ها را حذف كرده‌اند. طالبان با حذف دادستاني مستقيما اداره پليس را وادار به تبعيت و ارسال موضوعات به دادگاه مي‌كنند. لذا متاسفانه طالبان قوانين سختگيرانه و افراط‌گرايي را احيا كرده‌اند. در اين دوره فاتحه دستگاه قضا خوانده شده است و هيچ عدالتي وجود ندارد.»
اجازه ندهيد افغانستان مزرعه و كشتزار
تروريسم شود
حميرا ثاقب، رييس خبرگزاري زنان افغانستان به عنوان ديگر سخنران اين نشست گفت: «وقتي مي‌خواهم صحبت كنم و بگويم در اين يك سال چه شد و بر ما چه گذشت و بر هر آنچه ما با خون دل و مبارزه به دست آورده بوديم فكر مي‌كنم يك دنيا سكوت و يك دنيا حرف وجود دارد. متاسفانه قرباني درجه يك جنگ‌هاي بزرگ و جنگ‌هاي نيابتي زن‌هاي افغانستان بودند آنچنان‌كه امروز مشاركت سياسي زنان افغانستان صفر مطلق است. من در حوزه خبرنگاري زنان كار كرده‌ام و بايد بگويم در طول ۲۰ سال گذشته علي‌رغم فرهنگ‌هاي نادرستي كه در كشورمان وجود دارد و در حوزه زنان كمتر كار شده بود، با اين حال رسانه‌هاي خوبي در حوزه زنان داشتيم، بيشتر از هزاران خبرنگار زن داشتيم كه بسيار مسوولانه كار مي‌كردند اما امروز بعد از گذشت يك سال از آمدن طالبان به صحنه سياسي، با توقف گردش اطلاعات به ويژه در حوزه زنان مواجه هستيم.» وي ادامه داد: «به باور من يك زلزله در حوزه خبري اتفاق افتاده و بيشترين آسيب متوجه زنان خبرنگار بوده است حتي مي‌بينيد كه در محتواي اخبار نيز زنان حذف شده‌اند. در اين بين به باور من زماني كه حرفي از حقوق زن نباشد صحبتي از حقوق بشر نيست. زنان افغانستان مي‌دانند اين ناشي از دين نيست و تصميم سياسي طالبان است. طالب يك حاكم زورگويي است كه با نقاب دين اقدامات خود را انجام مي‌دهد. اين بحث داخلي افغانستان نيست و هميشه مي‌گويم اجازه ندهيد طالبان چهره دين را مخدوش كند. از مراجع ديني در ايران تقاضا مي‌كنم موضع خود را نسبت به طالبان اعلام كنند. اين موضوع داخلي افغانستان نيست.» وي افزود: «متاسفانه كشور افغانستان به دليل موقعيت جغرافيايي ميزبان مجموعه جنگ‌هاي نيابتي است و اگر قرار باشد حكومت طالبان به رسميت شناخته شود يك زنگ خطر براي منطقه و جهان است. اين بستري براي رشد تروريسم است و اجازه ندهيم افغانستان مزرعه و كشتزار تروريسم شود. اول مردم افغانستان قرباني هستند و تبعات اين را در رشد داعش مي‌بينيم. زنان افغانستان شعار خودشان را با عنوان نان، كار و آزادي آغاز كردند. چطور مي‌توان يك گروه را به رسميت شناخت كه خودكامه است و نيمي از نفوس جامعه را به رسميت نمي‌شناسد.»
زنان افغانستان ۲۰ سال به عقب برگشته‌اند
خجسته عليزاده به عنوان فعال حقوق زنان كه همچنان در افغانستان حضور دارد نيز در اين نشست گفت: «مي‌خواهم با شما از روز سياه ١۵ آگوست بگويم كه در يك روز تمام تلاش ساليان زنان افغانستان از بين رفت و ٢٠ سال به عقب برگشتند. من در آن روز به محل كار رفتم و اخبار را دنبال مي‌كردم كه خبر رسيد طالبان وارد كابل شدند. آن روز مادر يكي از دوستان شهيد من كه از نيروهاي نظامي افغانستان بود به من گفت دخترم را از دست داده‌ام اما نمي‌خواهم تو را كه مانند دخترم هستي ازدست بدهم. آن روز فكر مي‌كردم كساني كه جان عزيزان‌شان را براي امنيت مردم افغانستان از دست داده‌اند چه فكر مي‌كنند يا افرادي كه طي ۲۰ سال در راه امنيت و جمهوريت در افغانستان معلول شده‌اند به خانواده خود چه مي‌گويند كه براي چه هدفي سلامت خود را از دست داده‌اند؛ اين فكر و بغض همچنان در اين يك سال با من است.»