سازمان بازرسي از اتفاقات رخ داده گزارش داد
فساد 170 ميليون دلاري پتروشيمي مهر
گروه اقتصادي
افشاي يك پرونده فساد بزرگ در يكي از پتروشيمي‌هاي مهم كشور منجر به بركناري مديرعامل آن شده است. هفته گذشته، محمد اسلامي، مديرعامل پتروشيمي مهر با دستور قضايي بركنار و حكم مديرعاملي وي نيز باطل شده بود. گفته مي‌شود كه آقاي اسلامي از چهره‌هاي نزديك به ستاد انتخاباتي رييسي در رقابت‌هاي انتخاباتي پارسال بوده است. تير ماه سال گذشته، انصاف‌نيوز درباره تلاش‌ها براي انتصاب او نوشته بود: «در حالي كه سازمان‌هاي نظارتي نسبت به تخلفات فردي كه خود را اصولگرا و نزديك به ستاد ابراهيم رييسي مي‌خواند، حساس شده‌اند و گزارش‌هايي در مورد تخلفات وي تهيه كرده‌اند، او با حمايت شريك خارجي به دنبال انتصاب به عنوان مديرعامل پتروشيمي مهر است.» حالا جزيياتي بيشتر از فساد بزرگ در پرونده پتروشيمي مهر منتشر شده كه برمبناي گزارش سازمان بازرسي كل كشور بوده است. براساس تحقيقات سازمان بارزسي كل كشور، علاوه بر عدم بازگشت ۱۷۰ ميليون دلار ارز صادراتي، اجازه دادن براي واگذاري سهام سرمايه‌گذار خارجي به يك سرمايه‌گذار ايتاليايي كه «خود را تامين‌كننده تجهيزات ناتو و مشاور وزير دفاع ايتاليا معرفي مي‌كند»، از ديگر تخلفات اين پرونده اعلام شده است.
گزارش نهايي سازمان بازرسي به وزارت نفت، سازمان بورس و اوراق بهادار، كميسيون اصل ۹۰ مجلس شوراي اسلامي و همچنين شركت صنايع پتروشيمي خليج‌فارس ارايه شده است. بزرگ‌ترين تخلف پتروشيمي مهر، عدم بازگشت 170 ميليون دلار معادل بيش از 5 هزار ميليارد تومان ارز حاصل از صادرات عنوان شده است. آن‌گونه كه سازمان بازرسي در گزارش خود عنوان كرده «تخلفات» در اين شركت، «تخلفات در پتروشيمي مهر منجر به كاهش توليدات اين شركت و درنهايت منجر به كاهش برداشت ميعانات گازي از ميدان گازي پارس جنوبي خواهد شد كه در آستانه فصل سرما بحران تامين سوخت و انرژي شهري و صنعتي را افزايش مي‌دهد.» همچنين پرونده پتروشيمي مهر، واگذاري پرحاشيه ۶۰درصد از سهام شركت به سرمايه‌گذار ايتاليايي و بيش از ۵ هزار ميليارد ارز صادراتي گمشده و تباني و حقوق‌هاي نجومي و تخلفات بورسي و... مشاهده مي‌شود.
بدهي 3 هزار ميلياردي
تخلف ديگر اين مجموعه بدهي ۳ هزار ميلياردي به پتروشيمي‌هاي «جم» و «مرواريد» است. يكي از شروط قرارداد، تامين خوراك پتروشيمي از سوي سهامدار ايراني بود كه تاكنون به اين تعهد خود پايبند بوده است اما سهامدار خارجي و مديرعامل منصوب آن به دلايلي از پرداخت هزينه خوراك به شركت‌هاي تامين‌كننده آن امتناع كرده‌اند و اين مساله موجب بدهي ۳ هزار ميليارد به شركت‌هاي مذكور شده است. شركت پتروشيمي «جم» نيز در نامه‌اي براي وصول بدهي خود موضوع را به شوراي عالي امنيت ملي اطلاع‌رساني كرد. در بخشي از اين نامه آمده است: «پيش‌بيني بروز مشكلات امنيتي و سياسي و اختلال اقتصادي ناشي از اقدامات مشكوك شركت پتروشيمي مهر و تقاضاي رسيدگي عاجل را داريم.»
26 هزار دلار براي يك قيمت‌گذاري!
«حقوق نجومي» يكي از اعضاي تيم كارشناسي قيمت‌گذاري و «بدهي ۳ هزار ميليارد توماني» به پتروشيمي‌هاي جم و مرواريد و «تخلفات بورسي» از ديگر تخلفات اين پرونده است. گفته شده كه
«ع.ح» يكي از اعضاي تيم كارشناسي قيمت‌گذاري؛ پس از جابه‌جايي و انتقال سهام از سوي سهامدار ايتاليايي به عنوان مديرعامل جديد معرفي مي‌شود. پيش‌تر ياشار سلطاني فعال رسانه‌اي، فيش حقوقي وي را منتشر كرده بود كه نشان مي‌داد 26 هزار دلار براي اين كارشناسي قيمت‌گذاري دريافت كرده است. انتشار اين گزارش در حالي صورت گرفته است كه پيش‌تر نماينده دشتستان و عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي، در توييتي از فساد ۱۷۰ ميليون دلاري در شركت پتروشيمي مهر خبر داده بود. ابراهيم رضايي نوشته بود: «در پتروشيمي مهر چه خبر است؟ به جاي پس گرفتن طلب ۱۷۰ ميليون دلاري كشور از سهامدار خارجي اين پتروشيمي، شركت را به وكيل سهامدار خارجي تقديم كرده‌اند.»
از كجا شروع شد؟
شركت پتروشيمي مهر در منطقه عسلويه توليدكننده گريد پلي‌اتيلن از زيرمجموعه‌هاي هلدينگ «خليج‌فارس» است كه ۶۰درصد سهام آن متعلق به سرمايه‌گذار خارجي و ۴۰درصد ديگر سهام آن متعلق به شركت صنايع ملي پتروشيمي ايران است، اما گفته مي‌شود كه اين شركت هم‌اكنون در آستانه ورشكستگي است. ماجراي پتروشيمي مهر از سال ۸۴ آغاز مي‌شود. اين شركت با سرمايه‌گذاري ۶۰درصدي كنسرسيوم ژاپني-تايلندي و سرمايه‌گذاري ۴۰درصدي شركت صنايع ملي پتروشيمي ايران تاسيس شد. مهم‌ترين شروط اين قرارداد تامين خوراك پتروشيمي از سوي ايران و پذيرش مديريت و نظارت متقابل هر دو سهامدار و به صورت چرخشي از سوي سهامدار خارجي بود. اين تعهدات و سازوكار مديريتي تا سال ۹۷ توسط هر دو طرف اجرا شده و همين موضوع موجب موفقيت شركت پتروشيمي «مهر» به عنوان يكي از بهترين توليدكنندگان «HDPE» در كشور و منطقه شده بود. سال ۹۷ سهامدار خارجي درخواست فروش سهام خود را به هلدينگ «خليج‌فارس» اعلام مي‌كند. تيمي براي ارزيابي قيمت توسط هلدينگ تشكيل مي‌شود. تيم كارشناسي قيمت بسيار پاييني براي خريد سهام پيشنهاد مي‌دهد. سهامدار خارجي نيز با قيمت پيشنهادي موافقت نمي‌كند.
همين مساله موجب مي‌شود هلدينگ «خليج‌فارس» اقدامي براي خريد ۶۰درصد از سهام پتروشيمي «مهر» انجام ندهد و فرصت مالكيت صددرصدي برترين پتروشيمي خاورميانه براي ايران از دست مي‌رود.
اخلال در زنجيره توليد
توقف توليد در شركت پتروشيمي «مهر» به صورت زنجيره‌وار در گام نخست منجر به كاهش توليد در شركت پتروشيمي «جم» و شركت پتروشيمي «مرواريد» مي‌شود. در گام دوم منجر به كاهش توليد در شركت پتروشيمي «نوري» خواهد شد. كاهش توليد در شركت پتروشيمي «نوري» موجب كاهش برداشت ميعانات گازي از ميدان گازي «پارس جنوبي» خواهد شد. اين اتفاقات در آستانه آغاز فصل سرما؛ كشور را در توليد گاز مايع با مشكل مواجه كرده و در معرض بحران در تامين سوخت و انرژي شهري و صنعتي قرار مي‌دهد. زمستان در راه است و افكار عمومي چشم انتظار ورود مدعي‌العموم به اين پرونده براي جلوگيري از اخلال در زنجيره توليد پتروشيمي‌ها و تضييع حقوق بيت‌المال هستند.