اهم تصميمات و اقدامات انجام شده در ستاد اربعين و پاسخ به انتقادهاي برخي مطبوعات تشريح شد
برنامه‌ريزي جهت ايجاد شرايط مناسب مسافران اربعين
نظر به انتشار گزارش‌هاي انتقادي در برخي رسانه‌ها نسبت به بروز نارسايي‌هايي در پايانه‌هاي مرزي براي زوار اربعين حسيني (ع)، به منظور تنوير و روشنگري افكار عمومي، اهم تصميمات و اقدامات انجام شده در ستاد مركزي اربعين جهت فراهم كردن شرايط مناسب براي سفر زايران به عتبات عاليات در عراق به شرح زير اعلام مي‌شود:
1. در موضوع اربعين با توجه به محدوديت‌هاي ناشي از بيماري كرونا كه امكان سفر زميني را براي عموم مردم طي دو سال دشوار ساخته بود؛ دولت مردمي با تسريع در روند واكسيناسيون و مديريت كارآمد و موفق در مهار بيماري كرونا، زمينه و فضاي اميدبخشي براي تسهيل ترددهاي زميني فراهم ساخت.
2. وزارت كشور به عنوان هماهنگ‌كننده اصلي مراسم اربعين، اقدامات و پيگيري‌هاي متعددي را براي تسهيل سفر زائران حسيني انجام داده است. فعال شدن مرز خسروي در كرمانشاه، تمرچين در آذربايجان غربي و باشماق در كردستان در كنار سه مرز مهران، چذابه و شلمچه به همراه هماهنگي جهت پرواز از 20 فرودگاه كشور به مقصد نجف و بغداد، حل مشكل زوار غير ايراني از مرز شلمچه كه با تدبير وزير كشور صورت گرفت، از جمله تلاش‌هاي وزارت كشور در تسهيل هر چه بيشتر تردد عاشقان حسيني است.
3. برخلاف آنچه كه در برخي رسانه‌ها نسبت به عدم پيش‌بيني تعداد زايران اربعين مطرح مي‌شود، ستاد مركزي اربعين به عنوان ساختار و سازوكار مديريت و هماهنگي امور مراسم اربعين حسيني با تقسيم كار ملي و ايجاد 17 زير سيستم (كميته) و يك شوراي راهبردي، فعاليت مديريت اربعين سال جاري را از پاييز 1400 با 17 نشست سياست‌گذاري، برنامه‌ريزي، سازماندهي، بسيج امكانات، اجرا و كنترل‌هاي معمول از طريق نظارت مستمر بر اقدامات قبل از عمليات، حين عمليات و... شروع كرد.
4. با ورود متغير با اهميت «تشديد گرما» در سال جاري و ضرورت آمادگي حداكثري دولت و نهادهاي حاكميتي، نشست‌هاي متعددي در حضور رييس‌جمهوري و معاون اول تشكيل و مسايل اربعين بررسي و تصميم‌گيري شد. از اين رو، با توجه به شيوع كرونا و عدم برگزاري مراسم اربعين در سنوات 99 و 1400 (350 هزار نفر معادل 10% سال 98)، پيش‌بيني ستاد مركزي بر آمادگي و كوشش‌ها براي خدمت به جمعيتي بالغ بر 5 ميليون قرار گرفت. بايد توجه داشت با وجود چنين گرما و ازدحام جمعيت، هيچ‌گونه مرگ و مير ناشي از اين مساله در پايانه‌هاي مرزي رخ نداد و دستگاه‌هاي متولي نظير وزارت بهداشت و هلال احمر با ظرفيت و آمادگي كامل در صحنه حضور دارند و تاكنون به بيش از 89 هزار و 869 نفر خدمات درماني و پيش بيمارستاني ارايه شده است. همچنين بايد يادآور شد، رويكرد ستاد مركزي اربعين حسيني كه به صورت اطلاعيه‌ها و مصاحبه و گفت‌وگوهاي خبري از سوي رييس ستاد مركزي اربعين حسيني بيان شده، همواره مويد اين امر بوده است كه سالمندان، زنان باردار، كودكان و خردسالان تحت هيچ شرايطي در مراسم امسال شركت نكنند، با اين حال، عاشقان حضرت اباعبدالله(ع) در شوق رسيدن به اين مراسم كمتر به توصيه‌ها عمل كردند.
5. بر اين اساس، كار پشتيباني و خدمات‌رساني به زائران برمبناي پيش‌بيني‌هاي صورت گرفته، در دستور كار ستاد مركزي اربعين قرار گرفت كه بهسازي و تكميل پاركينگ خودروهاي شخصي حدود 600 هكتار، تامين روشنايي و زيرساخت آب و برق 6۵۰ هكتار پاركينگ‌ها، مواكب و مسير راهپيمايي، ايجاد سردخانه جهت نگهداري آب شرب در پايانه‌هاي مرزي، اعزام تانكر سيار آبرساني به پايانه‌هاي مرزي و پشت مرز ايران داخل خاك عراق، اعزام بيش از 3.000 نفر از پزشكان و پرستاران و عوامل اجرايي به كشور عراق، ارايه خدمات پزشكي در كشور عراق (پذيرش، ويزيت‌هاي مختلف تا درمان) 1.180.071 نفر، تعداد پايگاه‌ها و درمانگاه‌هاي درماني در عراق 38 واحد، 85 دستگاه خودروهاي امدادي اعزامي و مستقر در عراق (آمبولانس، اتوبوس آمبولانس، تريلر)، فعال‌سازي 1685 موكب در داخل كشور و عراق فعال، پذيرايي 27.557.065 پرس غذا در 3 وعده (صبحانه، ناهار و شام)، پذيرايي 19.441.190 پرس در ميان‌وعده، توزيع 14.855.196 قرص نان در بين زوار و اسكان 5.878.713 صورت گرفته است. همچنين از 8000 دستگاه اتوبوس بين شهري و ناوگان حمل و نقل ريلي و هوايي جهت انتقال زوار استفاده مي‌شود كه همه اينها نشان‌دهنده پيش‌بيني‌هاي انجام شده از خيل عظيم عاشقان اباعبدالله الحسين(ع) در مراسم اربعين امسال است.
6. در ارتباط با ادعاي مطرح شده مبني بر عدم هماهنگي با طرف عراقي، بايد يادآور شد كه وزير كشور در دو مقطع با همتاي عراقي خود در ايران و عراق ديدار كرد كه منجر به امضاي يادداشت تفاهم براي برگزاري مراسم اربعين شد. همچنين معاون امنيتي و انتظامي وزير كشور هم در سفر به عراق نسبت به عملياتي ساختن اين تفاهمنامه اقدام كرد.
لغو رواديد زميني خود به خوبي گوياي آن است كه مقامات جمهوري اسلامي ايران با طرف عراقي در تماس و تعامل مستمر بوده و حتي براي تسهيل سفر زائران اربعين حسيني، وزير كشور ايران با نخست‌وزير عراق هم ديدار و گفت‌وگو كرد.
7. ستاد مركزي اربعين حسيني (ع) علاوه بر پيش‌بيني‌هاي داخلي، رصد تحولات سياسي عراق را هم در دستور كار داشت و به طور مدام با دستگاه ديپلماسي كه نماينده آن نيز يكي از اعضاي ستاد مركزي اربعين است، در تعامل بوده است. از اين رو، به محض وقوع تحولات چند روزه امنيتي در عراق، براي حفظ جان و امنيت زايران ايراني، به سرعت تمام مرزها و پروازها به مقصد عراق بسته و لغو شد و متعاقبا به اطمينان از بازگشت ثبات و امنيت به عراق، روند بازگشايي مرزها از سرگرفته شد. هر چند اين موضوع خود عاملي براي انباشت زايران در پشت مرزها و ايجاد برخي مشكلات شد كه حل آن نيازمند زمان بود.
8. متعاقب اين مساله، فقدان ظرفيت لازم در گذرگاه‌هاي مرزي در خروجي ايران و ورودي عراق، سبب شد تا جمعيت وارد شده به برخي پايانه‌هاي مرزي نتوانند در زمان تعيين شده از گيت‌ها عبور كنند. براي حل اين مشكل، با حضور وزير كشور در مرز مهران و تشكيل نشست اضطراري ستاد اربعين، تصميم گرفته شد بدون نگراني از تبعات سياسي و رسانه‌اي، براي حفظ سلامت و امنيت جاني زائران، مرزها تا اطلاع ثانوي بسته شود.
9. وزير كشور پس از اين تصميم، براي رسيدگي به وضعيت تمام مرزهاي شش‌گانه غربي كشور، طي 72 ساعت، خود را به تمامي گذرگاه‌هاي مرزي رساند و با روحيه خستگي‌ناپذير از مهران تا شلمچه و چذابه، از خسروي تا باشماق و تمرچين از نزديك با زائران و موكب‌داران اربعين، مسوولان و حتي طرف عراقي همچون استاندار واسط عراق ديدار كرد و تلاش خود را براي رفع مشكلات و تسهيل تردد زائران به كار بست.
10. ذكر اين نكته لازم است، ظرفيت خروجي گذرگاه‌هاي مرزي ايران و ورودي عراق، روزانه تا 400 هزار نفر است و ترددها براي اين تعداد، بدون مشكل خاصي انجام مي‌شود، اما شاهد بوديم كه به دليل مشكلات سياست داخلي عراق و مسدود شدن مرزها در آن روزها، انباشت زاير در گذرگاه‌ها رخ داد و اين رقم به بيش از 580 هزار نفر رسيد كه منجر به ازدحام پشت مرزها و بروز برخي مشكلات شد.
11. ستاد مركزي اربعين با استفاده از تمامي اسناد و مكاتبات پيشين در موضوع اربعين، نسبت به جريان امور آگاهي يافت و با استفاده از اين تجارب و بهره‌گيري از دستگاه‌ها و نهادهاي دخيل در موضوع اربعين، براي تامين امكانات لازم همچون حمل و نقل، آبرساني، تامين غذاي زائران در پشت مرزها، دادن خدمات بهداشتي و درماني، ايجاد و راه‌اندازي دستگاه‌هاي برودتي و نيز تونل‌هاي سرد‌كننده و مهپاش‌ها و ده‌ها خدمت ديگر، اقدام كرد.
11. عبور بيش از سه ميليون زائر از مرز و بازگشت بيش از يك ميليون نفر به داخل كشور، خود گوياي تلاش‌هاي شبانه‌روزي و بزرگي است كه انجام شده و گزارش كامل عملكرد ستاد مركزي اربعين در فرصت‌هاي بعدي و پس از بازگشت آخرين نفرات از زائران به محضر ملت شريف ايران، ارايه خواهد شد. البته كار آسيب‌شناسي مديريت اربعين به طور قطع و يقين در دستور كار قرار دارد و كارشناسان وزارت كشور و ستاد اربعين نقاط ضعف و قوت را به ويژه در ارتباط با دستگاه‌هايي كه تعهدات و مسووليت‌هاي خود را به طور كامل انجام نداده‌اند، احصاء خواهند كرد تا در برنامه‌ريزي براي اربعين سال‌هاي بعد به شكل بهتري به كار گرفته شود.