افزايش نگرانيها در اتحاديه اروپا در پي پيروزي دموكراتهاي سوئد
خيزش راست افراطي در اروپا
محمدحسين لطفالهي
براي اتحاديه اروپا، هيچ چيز خطرناكتر و نگرانكنندهتر از رشد و قدرت گرفتن احزاب راست افراطي در كشورهاي عضو اين اتحاديه به شمار نميرود. اروپاييها از مدتها پيش نسبت به اين خطر آگاه شده بودند، اما درست در زماني كه اتحاديه اروپا در پي مقابله با قدرت ويكتور اوربان نخستوزير راست افراطي مجارستان برآمد، پيروزي راستهاي افراطي در سوئد شوك بزرگي به اتحاديه وارد كرد. تا چند سال قبل، همكاري با حزب راست افراطي دموكراتهاي سوئد و حمايت از اين حزب يك تابو در سياست داخلي سوئد به شمار ميرفت، اما با مشخص شدن نتايج نهايي انتخابات سراسري 2022 در اين كشور، دموكراتهاي سوئد بايد خود را براي تشكيل دولت در استكهلم آماده كنند. براساس گزارش رويترز، يك بلوك سياسي تازه شكل گرفته ميان جريان راست و راست افراطي در سوئد با اختلافي اندك نتايج انتخابات قانونگذاري در اين كشور را به نفع خود رقم زد و چپها را پس از هشت سال از قدرت پايين كشيد. ماگدالنا اندرسون، نخستوزير سوئد شامگاه چهارشنبه هفته گذشته در پايان آخرين روز شمارش آرا انتخابات پارلماني در اين كشور كه روز يكشنبه برگزار شد شكست اردوگاه خود و نيز پيروزي ائتلاف ميانهروهاي محافظهكار با راست افراطي را به رسميت شناخت. ماگدالنا اندرسون پس از اعلام نتيجه قطعي انتخابات در پي شمارش كامل آرا در يك كنفرانس خبري تاييد كرد كه بلوك سياسي منتج از ائتلاف سه حزب راستگرا با حزب راست افراطي دموكراتهاي سوئد بهرغم آنكه اكثريت قاطعانهاي در پارلمان ندارد اما به هر حال اكثريت محسوب ميشود. از سوي ديگر، اولف كريسترسون رهبر محافظهكاران ميانهرو كه هدايت ائتلاف راست و راست افراطي را در دست داشت و قرار است جانشين نخستوزير مستعفي شود در سخناني از اعتماد رايدهندگان تشكر كرد و گفت كه تلاش خواهد كرد تا نظم را به سوئد باز گرداند. براساس نتايج نهايي، ائتلاف جناح راست و راست افراطي به رهبري اولف كريسترسونِ محافظهكار ۱۷۶ كرسي را در پارلمان از آن خود كرد و به اكثريت دست يافت. در مقابل، بلوك چپ تحت رهبري اندرسون با كسب ۱۷۳ كرسي عملا اختيار تشكيل دولت را از دست داد و به دومين نيروي سياسي در پارلمان تبديل شد. انتخابات روز يكشنبه هفته گذشته به قدري نزديك بود كه براي تاييد نتايج كامل نياز به شمارش چند ده هزار راي باقي مانده در روز چهارشنبه بود. پيروزي جريان راست افراطي سوئد، با خوشحالي و حمايت راستگرايان در ديگر نقاط قاره اروپا همراه بود. ماري لوپن، رهبر جبهه ملي فرانسه پيروزي دموكراتهاي سوئد را «خيزش دوباره مليگرايان» خواند و در توييتر نوشت: «حالا در تمام اروپا مردم به اين سمت و سو پيش ميروند كه سرنوشتشان را در دست خودشان بگيرند.» به گزارش «اعتماد»، راستهاي افراطي اخيرا موفقيتهاي زيادي را در انتخاباتها به دست آوردهاند. آنها يا در انتخابات پيروز شدهاند يا بخشي از ائتلاف تشكيلدهنده دولت بودهاند يا با تشكيل ائتلافي اقليتي و قدرتمند توانستهاند بخشي از خواستههايشان را به دولت مستقر تحميل كنند. در فنلاند و اتريش آنها بخشي از ائتلاف پيروز در انتخابات را تشكيل ميدادند. در دانمارك دولت چپگرا مجبور به بررسي مطالبه محدودسازي مهاجرت به اين كشور شد. در ايتاليا جرجا ملوني، رهبر حزب راست افراطي برادران ايتاليا كه برخاسته از جنبش نئو فاشيست در اين كشور است در آستانه پيروزي در انتخابات و رسيدن به مقام نخستوزيري قرار دارد. ملوني بنا به نتايج همه نظرسنجيها پيروز انتخابات قانونگذاري ۲۵ سپتامبر خواهد بود كه در اين صورت وي به عنوان اولين رييس دولت زن برآمده از يك حزب «پسا فاشيست» سكان هدايت يكي از كشورهاي بنيانگذار اتحاديه اروپا را در دست خواهد گرفت. بنا به نتيجه نظرسنجيها، ائتلاف راستگرا كه علاوه بر حزب پسا فاشيست «برادران ايتاليا» به رهبري جورجيا ملوني، دو حزب ضدمهاجرت «ليگ» (لگا نورد) به رهبري ماتئو سالويني و «فورزا ايتاليا» به رهبري سيلويو برلوسكوني را در خود جاي داده دستكم ۴۶درصد آرا را در انتخابات پيش رو به خود اختصاص خواهد داد. فراتر از شكستن تابوي قدرت گرفتن راست افراطي در سوئد و تحولاتي كه مردم اين كشور ممكن است تجربه كنند، اين اتحاديه اروپا بود كه به شدت احساس نگراني كرد. اين پيروزي جريان راست افراطي در سوئد دقيقا در زماني صورت گرفت كه پارلمان اروپا خود را براي مقابله با ويكتور اوربان، نخستوزير مجارستان -كه به باور اروپاييها اين كشور را از دموكراسي به يك كشور خودكامه بدل كرده- آماده ميكرد. پارلمان اروپا براي مدتي درگير آماده كردن گزارشي درخصوص وضعيت حكومت در مجارستان بود. گزارشي كه در پايان هفته گذشته سرانجام به تصويب رسيد و نشانههايي از اقدامات بعدي كه ممكن است در قبال حكومت ويكتور اوربان ممكن است صورت گيرد در خود داشت. به گزارش يورونيوز، پارلمان اروپا روز پنجشنبه گزارشي را تصويب كرد كه در آن بر خروج مجارستان از يك نظامي مبتني بر دموكراسي تاكيد شده است. در اين گزارش آمده است كه مجارستانِ تحت رهبري ويكتور اوربان ديگر از يك نظام مبتني بر «دموكراسي واقعي» برخوردار نيست بلكه داراي رژيمي با ويژگي دوگانه موسوم به «خودكامگي انتخاباتي» است. اين گزارش كه توسط گوندولين دلبوس-كورفيلد، نماينده كشور فرانسه در پارلمان اروپا تهيه و ارايه شده بود در نشست روز پنجشنبه اعضاي پارلمان در استراسبورگ به راي گذاشته شد و با كسب ۴۳۳ راي موافق در برابر ۱۲۳ راي مخالف و ۲۸ راي ممتنع مورد تاييد قرار گرفت. در اين گزارش همچنين نسبت به فقدان يك رويكرد قاطعانه از سوي اتحاديه اروپا در مواجهه با مجارستان كه به تضعيف دموكراسي، حاكميت قانون و حقوق اساسي در اين كشور كمك كرده ابراز تاسف شده است. به اعتقاد تهيهكنندگان اين گزارش كه پارلمان اروپا با مفاد آن همراهي كرده، مجارستان همانطور كه شاخصهاي مرتبط نشان ميدهد به واسطه عدم اقدام بهموقع و قاطعانه اتحاديه به كشوري تبديل شده كه در آن ديگر از يك دموكراسي واقعي خبري نيست و رژيمي تركيبي با ماهيت خودكامگي انتخاباتي در آن حاكميت دارد. مجارستان از سال ۲۰۱۰ به اين سو تحت رهبري ويكتور اوربان، نخستوزير مليگرا و راست افراطي ۵۹ ساله اين كشور اداره ميشود. در همين حال، منابع اتحاديه اروپا روز پنجشنبه به خبرگزاري آلمان گفتند كه كميسيون اروپا در حال بررسي قطع ميلياردها يورو از بودجه مجارستان به دليل اتهامات فساد است. به نظر ميرسد بسيار مهمتر از مساله فساد در مجارستان يا دموكراسي بودن يا نبودن اين كشور، سياست ويكتور اوربان در قبال روسيه باعث تقابل او با اروپا شده باشد. اوربان كه مدعي اعمال «دموكراسي غيرليبرال» در كشورش است بهرغم مواضع غرب و اتحاديه اروپا روابط همكاري با روسيه تحت رهبري ولاديمير پوتين را حفظ كرده است. در شرايطي كه اروپا اولين جنگ زميني و بزرگترين تهديد عليه امنيت خود از زمان جنگ جهاني دوم را تجربه ميكند و جنگ اوكراين باعث شده كه اتحاديه اروپا بيش از هميشه به اجماع براي پيشبرد سياستهاي خود نياز داشته باشد، رشد جريانهاي راست افراطي كه بعضا روابط نزديكي با مسكو دارند و معتقدند اروپا نبايد هزينه جنگ اوكراين با روسيه را بدهد، ميتواند خطري بزرگ براي اتحاديه اروپا و رويكرد اين اتحاديه در قبال روسيه باشد.