جامعه جهاني زنان و دختران افغان را فراموش نكرده است؟
افغانستان و مجمع عمومي سازمان ملل
شهاب شهسواري
يكسال بعد از سرنگوني دولت پيشين افغانستان و تسلط گروه شبه‌نظامي طالبان بر اين كشور، هرچند جامعه جهاني هنوز حاكمان تازه افغانستان را به رسميت نشناخته‌اند و نماينده افغانستان در سازمان ملل همچنان نماينده دولت پيشين است، اما موضوع افغانستان در سخنراني‌هاي بسياري از رهبران برجسته جهان بازتاب داشت. قرار است در روز پاياني هفتادوهفتمين نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل متحد، ناصر احمد فائق، كاردار نمايندگي افغانستان در سازمان ملل متحد به نمايندگي از اين كشور در مجمع عمومي سخنراني كند. پيش از اين ذبيح‌الله مجاهد، سخنگوي حكومت طالبان در افغانستان طي سخناني از جامعه جهاني خواسته بود كه حكومت طالبان را در اين كشور به رسميت بشناسند. وي گفته بود: «افغانستان بخشي از جامعه جهاني است. بايد به رسميت شناخته شود. اين هم به نفع افغان‌ها است و هم به نفع جهان.»
اوضاع افغانستان در سخنراني‌هاي برخي از سران كشورهاي جهان در هفتادوهفتمين نشست مجمع عمومي سازمان ملل متحد بازتاب‌هايي داشت. روساي جمهوري آلمان، تركيه و امريكا، امير قطر و نخست‌وزير ايرلند در سخنراني‌هاي خود بر لزوم رعايت حقوق اساسي مردم افغانستان تاكيد كردند. آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل در سخنراني افتتاحيه هفتادوهفتمين نشست مجمع عمومي با اشاره به وضعيت اقتصادي افغانستان گفت بيش از نيمي از جمعيت اين كشور، با سطوح شديد گرسنگي مواجهند.
به گزارش طلوع نيوز، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان در سخنراني خود از جامعه جهاني مي‌خواهد كه در برابر عملكرد امارت اسلامي [دولت خودخوانده گروه شبه‌نظامي طالبان در افغانستان] درباره محرومي ت زنان و دختران از حقوق اوليه‌شان، اقدام كنند. اولاف شولتز افزود كه جهان نبايد در برابر محروميت دختران از حقوق بنيادي‌شان بي‌تفاوت باشد. جو بايدن، رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا نيز در سخنراني خود از افزايش سركوب زنان و دختران در افغانستان ابراز نگراني كرد. جو بايدن گفته است: «حقوق بشر اصولي است براي همه، كه ما مي‌خواهيم آن را فراهم كنيم اما تاكنون حتي در سال ۲۰۲۲ حقوق اساسي در بخش‌هاي زيادي از جهان با خطر روبه‌رو است. نقض حقوق بشر اويغورها كه از سوي كميسيونر عالي حقوق بشر سازمان ملل گزارش شده است و نقض حقوق بشري در برابر فعالان دموكرات و اقليت‌ها از سوي رژيم نظامي در ميانمار و محدوديت‌هاي در حال افزايش در برابر زنان و دختران توسط طالبان در افغانستان.»
تميم بن حمد آل ثاني، امير قطر در روز نخست نشست مجمع عمومي گفت امريكا و امارت اسلامي بايد موافقتنامه دوحه را حرمت بدارند و دستاوردهاي آن را حفظ كنند. امير قطر گفت: «ما همواره به حفاظت غيرنظاميان، احترام به حقوق بشر به ويژه حقوق زنان، آموزش دختران و مصالحه ملي در ميان مردم افغانستان تاكيد كرده‌ايم. ما نسبت به خطرهاي به انزوا كشيده شدن افغانستان و پيامدهاي آن نيز هشدار داده‌ايم.» رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه هم بر گام‌هاي عملي كابل در رعايت حقوق بشري در افغانستان تاكيد مي‌ورزد. رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه گفت: «حكومت موقت نياز به برداشتن گام‌هاي موثر دارد تا آزادي حقوق بشري را تضمين كند. ما باور داريم كه تعهدات براي پيشرفت وجود دارند و همچنان ما براي بهبود وضعيت با برادران افغان خود همكاري خواهيم كرد.»
مايكل مارتين، نخست‌وزير جمهوري ايرلند در مورد افغانستان تاكيد كرد كه از زمان روي كار آمدن طالبان، ايرلند حامي حقوق مردم افغانستان به ويژه زنان و دختران بوده است و كمك‌هاي بشردوستانه خود را افزايش داده است. او ادامه داد: «اما همچنان شاهد زير پا گذاشته شدن حقوق شهروندان افغان، به‌ويژه زنان و دختران و همچنين اقليت‌هاي مذهبي و نژادي و جامعه دگرباشان جنسي هستيم.» نخست‌وزير ايرلند ادامه داد: «سپتامبر ماهي است كه بسياري از دانش‌آموزان در سراسر جهان به مدارس بازمي‌گردند. براي دختران در افغانستان اما هيچ بازگشتي در كار نيست. آنها يكسال است كه از مدرسه محروم مانده‌اند. اين نقض آشكار حقوق و آزادي‌هاي اساسي است. اگر اين وضعيت ادامه پيدا كند توانايي‌هاي بالقوه زنان شكوفا نمي‌شود و افغانستان تضعيف مي‌شود.»
امانوئل مكرون، رييس‌جمهور فرانسه در سخنراني خود گفت كه افغانستان با يك بحران بشري و قحطي شديد روبه‌رو است. رييس‌جمهور فرانسه در مجمع عمومي سازمان ملل خواستار توجه جدي جهان در برابر وضعيت بشري در افغانستان شده و تاكيد كرده كه جهان بايد قحطي در اين كشور را به حيث بخشي از دستور كار مشترك جهان درنظر بگيرند.
آموزش دختران افغان در نشست تحول آموزش سازمان ملل متحد
يك روز پيش از آغاز رسمي نشست مجمع عمومي سازمان ملل متحد، سميه فاروقي، يكي از دختران نخبه افغان و عضو تيم روبوتيك اين كشور كه تابستان سال گذشته پس از روي كار آمدن طالبان در افغانستان اين كشور را ترك كرد، براي مجمع عمومي سخنراني كرد. اين سخنراني به مناسبت همايش جهاني تحول آموزش و پرورش به ميزباني سازمان ملل متحد انجام شد. فاروقي در سخنان خود گفت: «اين هفته شما همه اينجا جمع شده‌ايد كه راهكارهايي براي تحول آموزش براي همه ارايه بدهيد، اما آنان را كه جا مانده‌اند فراموش نكنيد، آنان كه بخت كافي براي رفتن به مدرسه نداشتند. همبستگي خود را با ميليون‌ها دختر افغان نشان دهيد.» به نوشته رويترز، فاروقي بعد از سخنراني با چشماني اشك‌آلود به خبرنگار اين خبرگزاري گفت: «من پارسال سر كلاس‌هاي درس بودم، اما امسال دختران ديگر در كلاس‌ها نيستند. كلاس‌ها خالي است و دختران در خانه‌هاي‌شان هستند. اين باعث مي‌شود كه من نتوانم احساساتم را كنترل كنم.»
ملاله يوسفزي، دختر جوان پاكستاني كه سال ۲۰۱۲ بعد از خروج از مدرسه توسط نيروهاي طالبان هدف قرار گرفت و جايزه صلح نوبل را دريافت كرد نيز خواستار حمايت جامعه جهاني از حقوق زنان افغانستان شد و گفت: «اكثر شما مي‌دانيد كه بايد دقيقا چه كاري كرد. نبايد وعده‌هاي كوتاه‌مدت، كوچك و زودگذر بدهيد بلكه بايد براي حق آموزش كامل و بستن شكاف اساسي براي هميشه متعهد شويد.
ديدارهاي نماينده امريكا
در امور افغانستان در حاشيه مجمع عمومي
به گزارش رسانه‌ها، توماس وست در حاشيه نشست مجمع عمومي سازمان ملل متحد با وزراي خارجه قطر و پاكستان در مورد وضعيت افغانستان ديدار و گفت‌وگو كرد. براساس بيانيه وزارت خارجه پاكستان بلاول بوتو زرداري در گفت‌وگو با نماينده ويژه دولت امريكا تاكيد كرده است كه افغانستان باثبات، در صلح و رونق، اولويت پاكستان است. نماينده ويژه امريكا همچنين با محمد بن عبدالرحمن آل ثاني، وزير خارجه قطر هم گفت‌وگو كرد. نماينده امريكا در اين گفت‌وگو از همكاري قطر در مبادله زنداني ميان امريكا و طالبان تشكر كرد. دوشنبه هفته گذشته، طالبان و امريكا، آخرين اسير افغانستان در زندان گوانتانامو را با يك شهروند امريكا كه در افغانستان اسير بود، معاوضه كردند.
رينا اميري، نماينده ويژه امريكا در امور زنان و حقوق بشر افغانستان نيز در حاشيه مجمع عمومي با وزراي خارجه پاكستان، ازبكستان، قطر و تركيه ديدار و گفت‌وگو كرد. وي گفت در ديدار با وزراي خارجه و مقامات ارشد كشورهاي پاكستان، قطر، ازبكستان و تركيه، طرف‌ها بر سر شروطي براي عادي‌سازي روابط با دولت موقت طالبان به توافق رسيده‌اند. نماينده ويژه امريكا گفت همه طرف‌ها توافق كردند كه «دولت فراگير و حقوق بشر، به‌ويژه حقوق زنان و دختران براي آموزش و كار كليد عادي‌سازي روابط با طالبان است.»
انفجار در نزديكي يك مسجد در كابل
به نوشته رسانه‌ها روز جمعه بعد از برگزاري نماز جمعه در مسجد جامع وزير اكبرخان كابل، چندين نفر كشته و مجروح شده‌اند. رسانه‌ها از كار گذاشتن يك بمب مغناطيسي در نزديك مسجد و انفجار آن در زمان خروج نمازگزاران از مسجد خبر داده‌اند. برخي رسانه‌ها نوشته‌اند كه بر اثر اين انجار ۴ نفر كشته و ۱۰ نفر زخمي شده‌اند. مقام‌هاي گروه شبه‌نظامي طالبان هنوز آمار رسمي از قربانيان اين انفجار ارايه نداده‌اند. خالد زدران، سخنگوي پليس كابل در رشته توييتي گفته است كه اين انفجار پس از اقامه نماز جمعه در نزديكي مسجد جامع وزير محمد اكبرخان رخ داده و افزوده است كه قربانيان اين حادثه همگي غيرنظاميان و نمازگزاران هستند. ذبيح‌الله مجاهد، سخنگوي طالبان در واكنش به انفجار امروز در نزديك مسجد وزير محمد اكبر خان در كابل گفته است كه هدف قرار دادن مساجد و نمازگزاران جنايت نابخشنودني است. وي افزود: «ملت بايد در از بين بردن جنايتكاران با نظام همكار باشند.»