بازگشت هيات ايراني به تهران از نيويورك
گره احياي برجام كور ماند
گروه ديپلماسي |سفر هيات ايراني به رياست ابراهيم رييسي، رييس‌جمهور به نيويورك به منظور شركت در نشست سالانه مجمع عمومي ملل متحد در حالي به پايان رسيد كه گره از كلاف هزار گره هسته‌اي باز نشد. هر چند كه برجام و لزوم احياي آن محور اصلي ديدارهاي رييس‌جمهور، وزير خارجه و معاون سياسي او بود، اما عملا برخي پيش‌بيني‌ها درست از كار درنيامد و پرونده مذاكرات در همان بن‌بست به وجود آمده باقي ماند . پيش از اين برخي كارشناسان تاكيد كرده بودند كه اگر تغييري در وضعيت پرونده هسته‌اي در نيويورك حاصل نشود احتمالا مذاكرات تا پس از انتخابات ميان‌دوره‌اي كنگره امريكا در آبان ماه به تعويق خواهد افتاد.
«علي باقري»، مذاكره‌كننده ارشد ايران كه همراه هيات در اين سفر بود دو ديدار برجامي با انريكه مورا، معاون جوزپ بورل مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا و «استفن هايكي»، نماينده انگلستان در سازمان‌هاي بين‌المللي داشت. باقري در ديدار با استفن هايكي از عزم جدي ايران براي تامين منافع ملي در مذاكرات احياي برجام سخن گفت.
حسين اميرعبداللهيان، وزير خارجه نيز در يكي از آخرين ديدارها در نيويورك با «سايمون كاووني»، وزير امور خارجه ايرلند گفت‌وگو كرد. در اين ديدار درباره آخرين تحولات مربوط به مناسبات دوجانبه و راه‌هاي گسترش مناسبات در حوزه‌هاي مختلف تجاري، اقتصادي و سياسي، تحولات جهاني و مذاكره براي رفع تحريم‌ها گفت‌وگو شد. اميرعبداللهيان درباره مذاكرات احياي برجام به همتاي ايرلندي گفت: ايران براي رسيدن به توافق خوب، قوي و پايدار آمادگي دارد، ولي اين امر مستلزم حسن نيت، واقع‌بيني و اراده لازم از سوي امريكا و سه دولت اروپايي است. در پرتو توافق هسته‌اي بايد تحريم‌هاي يك‌جانبه عليه ايران برطرف شده و پرونده اتهامي هسته‌اي در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بسته شود.
«آنيكن هويتفلد»، وزير خارجه نروژ نيز با حسين اميرعبداللهيان، وزير امور خارجه در نيويورك ديدار كرد. وزير امور خارجه در اين ملاقات، ضمن اعلام آمادگي براي افزايش تماس‌ها و ترسيم مسير روشن براي تعميق و گسترش همكاري‌ها، بر لزوم استفاده از ظرفيت‌هاي موجود و متنوع دو كشور تاكيد كرد. اميرعبداللهيان در مورد مذاكرات احياي برجام گفت: در صورت وجود اراده لازم نزد امريكا، توافق همچنان در دسترس است. آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بايد بر اساس وظايف و مسووليت فني خود عمل كند و از رويكرد سياسي و دوگانه در مورد برنامه صلح‌آميز هسته‌اي فاصله بگيرد.
ضرورت مختومه شدن پرونده اختلاف ايران با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در حوزه مسائل پادماني يكي از مطالبه‌هايي بود كه از زبان رييس‌جمهور و وزير خارجه ايران به كرات در نيويورك شنيده شد. بر همين اساس رافائل گروسي، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در جمع خبرنگاران در مقر سازمان ملل در نيويورك گفت: مسائل باقيمانده ميان ايران و آژانس را نمي‌توان رها كرد. آژانس دسترسي محدودي به تاسيسات اتمي ايران دارد. ما آماده همكاري و تعامل دوباره با ايران هستيم.
فرجام برجام محور گفت‌وگوهاي جو بايدن، رييس‌جمهور ايالات متحده به رييس‌جمهور فرانسه و نخست وزير بريتانيا هم بود. كاخ سفيد در بيانيه‌اي با اعلام ديدار روساي جمهور امريكا و فرانسه اعلام كرد: «بايدن و ماكرون درباره تلاش‌ها براي جلوگيري از دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي گفت‌وگو كردند. دو طرف بر حمايت مداوم خود از تلاش‌هاي اوكراين براي دفاع از خود در برابر تجاوز روسيه تاكيد كردند. بايدن و ماكرون همچنين ادامه همكاري در منطقه هند و اقيانوس آرام و چالش‌هاي ايجاد شده توسط چين را مورد بحث و بررسي قرار دادند.»
همزمان با حضور هيات ايراني در نيويورك، «ند پرايس»، سخنگوي وزارت خارجه امريكا با تكرار تلاش جهت انداختن توپ در زمين ايران مدعي شد: «پيشنهادات و نظراتي كه اخيرا ايران [درباره توافق در مذاكرات وين] داد، گامي در جهت اشتباه بود.» به نوشته وبگاه شبكه «الجزيره»، پرايس ادعا كرد: «پاسخي كه ايران اخيرا ارسال كرد، سازنده نبود و به ما اجازه كامل كردن توافق را نداد. ولي ما همچنان معتقديم كه بازگشت به توافق هسته‌اي با ايران امكان‌پذير است.» او در گفت‌وگويي با الجزيره، ضمن دخالت در امور داخلي ايران اظهار داشت: «ما به اقداماتي براي فشار بر ايران و پاسخ به آنچه در منطقه انجام مي‌دهد، ادامه خواهيم داد.» پيش از اين نيز «جوزپ بورل»، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ضمن ادعاي اينكه راهي بهتر از متن پيشنهادي خودش براي توافق هسته‌اي وجود ندارد، گفته بود كه پاسخ‌هاي تهران كمكي به توافق نكردند.
همزمان «جان كربي»، هماهنگ‌كننده ارتباطات راهبردي در شوراي امنيت ملي كاخ سفيد نيز مدعي شد كه تا رسيدن به توافق با ايران در موضوع هسته‌اي [و مذاكرات وين] فاصله زيادي وجود دارد. كربي در مصاحبه با شبكه «الجزيره»، با تكرار اتهام‌زني‌هاي بي‌اساس درباره ارسال هواپيماهاي بدون سرنشين و پهپاد توسط ايران به روسيه ادعا كرد: «توسل پوتين به پهپادهاي ايراني نشان‌دهنده استيصال او در جنگ با اوكراين است.»
نانسي پلوسي، قانونگذار ارشد هم‌حزبي جو بايدن در كنگره از «توافق هسته‌اي با ايران» حمايت كرد. رييس دموكرات مجلس نمايندگان در پاسخ به پرسش يك رسانه امريكايي مبني بر اينكه آيا اجازه مي‌دهد توافق هسته‌اي احتمالي با ايران در صحن اين مجلس راي‌گيري شود، اظهارنظري نكرد، اما گفت: «ما قبل از آن (راي‌گيري در صحن مجلس نمايندگان امريكا درباره توافق احتمالي با ايران) كارهاي زيادي داريم. من از رييس‌جمهور و توافق هسته‌اي با ايران حمايت مي‌كنم.»