اسراييل و فروش سامانه
دفاع هوايي به امارات
محمود فاضلي
رژيم صهيونيستي پذيرفته است سامانه دفاع هوايي پيشرفته‌اي را به امارات متحده عربي بفروشد. اسپايدر يك سامانه دفاع هوايي است كه بر موشك‌هاي هوا به هواي python و Derby استوار است. اين سامانه ساخت شركت رافائل است كه براي رهگيري مجموعه متنوعي از تهديدات هوايي شامل هواپيما، بالگرد، پهپاد و هواپيماهاي بدون سرنشين طراحي شده است. طبق اين توافق، امارات به فناوري‌اي دست مي‌يابد كه مي‌تواند با حملات پهپادي مانند حملاتي كه اوايل سال جاري به ابوظبي انجام شد، مقابله كند.
اين خبر در دومين سالگرد توافقنامه عادي‌سازي روابط موسوم به توافق ابراهيم است كه 15 سپتامبر 2020 با وساطت دونالد ترامپ رييس‌جمهوري پيشين امريكا امضا شد، منتشر شد. امارات از سال گذشته تلاش مي‌كند كه تعداد سامانه‌هاي ضد پهپادي ساخت رژيم صهيونيستي را در زرادخانه تسليحاتي خود افزايش دهد. اين اولين نوع از توافقاتي است كه اسراييل و امارات از زمان عادي‌سازي روابط خود در سال 2020 انجام داده‌اند. اين توافق به نوعي براي برخي از كشورهاي عرب مناقشه اسراييل و فلسطين را كه از سال‌ها قبل ادامه داشته است را به حاشيه برده و آن را با اولويت‌هاي ملي اين كشورهاي عربي يعني مسائل امنيتي و اقتصادي، جايگزين كرده است.
اسراييل به درخواست امارات در اواسط تابستان 2022 فروش سامانه‌هاي رديابي متحرك از نوع «Spyder» ساخت شركت «رافايل» به كشورهاي خليج‌فارس را تاييد كرده ولي از ارايه جزييات بيشتر به دليل ماهيت حساس اين توافق، خودداري كرده است. گفته مي‌شود امارات نوعي از فناوري اسراييلي را دريافت مي‌كند كه قادر است با پهپادهايي كه در ابتداي سال 2022 ابوظبي را مورد حمله قرار دادند، مقابله كند. وزارت دفاع اسراييل و شركت «رافايل» نيز از ارايه هر گونه تفسيري در اين باره خودداري مي‌كنند. وزارت خارجه امارات نيز در اين باره سكوت كرده است. هنوز مشخص نيست چه تعدادي از اين سامانه‌هاي قابل حمل تحويل مي‌شوند و قادرند در برابر تهديدهاي كوتاه و بلندمدت واكنش نشان دهند.
رام بن باراك، رييس كميسيون امورخارجي و سياست دفاعي پارلمان اسراييل در گفت‌وگو با راديو اسراييل اعلام كرد كه همكاري گسترده‌اي با امارات به وجود آمده است.
با اينكه ادعا مي‌شود بيشتر حملات موشكي و پهپادي صورت گرفته به ابوظبي در ژانويه و فوريه 2022، رديابي و منهدم شدند ولي يكي از اين حملات سه كشته به جاي گذاشت. اين حملات رهبران اماراتي را كه مدت‌ها به ثبات و امنيت خود در منطقه‌اي پر از تنش افتخار مي‌كردند را به هراس انداخته است. در اين حملات، يك ترمينال فرودگاه ابوظبي هدف قرار گرفته و چند غير نظامي زخمي شدند. برخي از موشك‌هاي اين حملات در ارتفاع پايين حركت مي‌كردند و توانسته بودند از سامانه‌هاي رديابي امريكايي (THAAD) و پاتريوت عبور كنند.
شركت اسراييلي رافايل تاييد مي‌كند كه سامانه «اسپايدر» منطقه‌اي وسيع را در برابر تهديدهاي موشك كروز، پهپاد و بالگرد و جنگنده‌هاي بمب‌افكن حتي آنهايي كه در ارتفاع پايين حركت مي‌كنند، مصون مي‌كند. گفته مي‌شود مسووليت اكثر اين حملات از سوي جنبش حوثي‌ها بوده است. امارات در قالب يك ائتلاف نظامي در جنگ يمن در كنار عربستان قرار دارد. اين توافق بين اسراييل و امارات درست در همان زمان صورت گرفته است كه اسراييل و امريكا كشورهاي عرب منطقه را نيز به داشتن يك سامانه مشترك هوايي براي دفاع در برابر حملات موشكي و پهپادي، تشويق مي‌كنند.
در ژوييه 2022 اين پيشنهاد با مخالفت برخي از كشورهاي عرب كه اسراييل با آنها رابطه ندارد مواجه شد. اسراييل از به اشتراك‌گذاري و يكسان‌سازي سامانه‌هاي اين كشورها از طريق يك سامانه الكترونيكي هدايت از دور، سخن مي‌گفت. انور قرقاش مشاور ديپلماتيك رييس امارات، در ژوييه به روزنامه‌نگاران گفته بود كه دولت‌هاي عربي تمام تلاش خود را براي محافظت از خود در برابر موشك‌ها و پهپادها خواهد كرد به‌شرطي كه اين موضوع دفاعي باشد و كشور ثالثي را هدف قرار ندهد.
اخيرا رسانه‌هاي بين‌المللي همچنين از ارسال شماري پهپاد «بيرقدار» ساخت تركيه به امارات و رايزني عربستان با آنكارا براي خريد اين نوع پهپاد خبر مي‌دهند. شركت «بايكار» تركيه 20 پهپاد رزمي بيرقدار را ماه جاري به امارات تحويل داده و ممكن است شمار بيشتري از اين پهپادها به اين كشور ارسال شود.
تقاضاي بين‌المللي براي خريد پهپادهاي بيرقدار پس از تاثير آنها در درگيري‌ها در سوريه، اوكراين و ليبي افزايش يافته است. منابع نظامي مي‌گويند اكنون امارات و متحدش عربستان اميدوارند از نزديكي خود با تركيه براي مقابله با چالش امنيتي استفاده كنند. در حالي كه بايكار، غول دفاعي تركيه مدعي است كه پهپادهاي رزمي محبوب خود را به‌طور كامل از داخل تركيه تهيه مي‌كند، قطعات پهپادهاي سرنگون‌شده در درگيري‌هاي متعدد مشخص كرد كه قطعاتي از اين پهپاد توسط توليد‌كنندگان امريكايي، كانادايي و اروپايي ساخته شده‌اند.
در مرداد ماه گذشته نيز رييس‌جمهوري امريكا فروش گسترده تسليحاتي به عربستان و امارات را تاييد كرد. اين اقدام در پي سفر بايدن به منطقه انجام شده است. ارزش قراردادهاي آن به 5 ميليارد دلار مي‌رسد. اين فروش تسليحاتي شامل سه ميليارد دلار موشك‌هاي پاتريوت به عربستان و 2 ميليارد و دويست ميليون دلار دفاع موشكي در ارتفاع بالا براي امارات است.
وزارت دفاع امريكا كنگره را از برنامه خود براي فروش 300 موشك پاتريوت به رياض به قيمت 3.05 ميليارد دلار مطلع كرد. كنگره نيز همچنين مجوز معامله با امارات، متحد عربستان در درگيري در يمن را صادر كرد. دو سامانه تاد شامل 96 موشك به مبلغ 2.25 ميليارد دلار (2.21 ميليارد يورو) به ابوظبي تحويل داده مي‌شود. گروه امريكايي Raytheon پاتريوت‌ها را مي‌سازد و سامانه تاد نيز متعلق به لاكهيد مارتين امريكايي است.