پاسخ وزارت ارتباطات به گزارش روزنامه «اعتماد»
جناب آقاي حضرتي مدير مسوول محترم روزنامه اعتماد با سلام و احترام
متأسفانه در تاريخ ۲۷ شهريور‌ماه سال جاري مطلبي تحت عنوان پشت پرده رتبه جديد ايران در سرعت اينترنت در آن روزنامه منتشر شده است كه فاقد جايگاه علمي است. براي اطلاع خوانندگان محترم آن روزنامه وزين و نويسنده نكاتي را درباره تست سرعت (اسپيد تست) يادآور مي‌شود:
۱- سايت و ابزار اسپيد‌تست سرعت اتصال و دسترسي به اينترنت را در كشورهاي مختلف با تحليل‌هاي آماري از تست‌هاي زده شده كاربران آن كشورها با يكديگر مقايسه مي‌كند و همانطور كه در اين سايت نيز اشاره شده است سرعت و كيفيت اتصال به اينترنت مبناي مقايسه مي‌باشد.
۲- در اين سايت و ابزار مربوطه امكان تغيير مقصد تست فراهم است و كاربر مي‌تواند سرورهاي مقصد تست را در مكان‌هاي مختلف دنيا اعم از داخل كشور و خارج كشور انتخاب نمايد.
۳- بررسي‌هاي انجام شده در تغيير سرورهاي داخلي و خارجي حاكي از آن است كه مقدار ميانه سرعت نمونه تست‌هاي انجام شده با مقصد سرور خارجي پيش از ميانه نمونه تست‌هاي انجام شده با سرورهاي داخلي است.
۴- (اين موضوع مي‌تواند حاصل از سرعت تجهيزات سخت افزاري و همچنين پهناي باند متصل به سرور تست باشد) .
۵- بنابر اين اولا سرعت ارايه شده در اسپيد‌تست سرعت دسترسي و اتصال به اينترنت است و چه بسا تغيير در سرور مقصد، از سرورهاي داخلي به خارجي، نتايج بهتري براي ثبت سرعت رقم بزند. ثانيا بر اساس ادعاي درج شده در اين وب سايت شرايط ثبت اطلاعات براي همه كشورها يكسان بوده و مي‌تواند مبناي مقايسه‌اي براي سرعت دسترسي كشورها نسبت به يكديگر باشد. ثالثا وزارت ارتباطات از طريق سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي سرعت‌هاي دسترسي دقيق اپراتورها را كه برآمده از تجهيزات مديريت شبكه اپراتورها كه با احتساب سرعت همه كاربران سنجيده مي‌شود را در مقاطع مختلف و بدون ملاحظه براي شفاف‌سازي به اطلاع عموم مي‌رساند و ضرورتي براي تاكيد بر اطلاعات سايت مذكور وجود ندارد.
6- علي‌‌ايحال اگر سرعت بهره‌برداري از اينترنت، سرعت دستيابي به محتواي مورد درخواست تلقي شود، چنان‌كه به نظر مي‌رسد اين مفهوم مورد نظر نگارنده مقاله است، علاوه بر سرعت دسترسي به اينترنت، مقدار پهناي باند در اختيار اپراتور، همبندي‌ها و ظرفيت‌هاي شبكه‌هاي توزيع محتوا و همچنين پهناي باند متصل به محتوا در مراكز ميزباني داخلي و خارجي و در سرعت دستيابي به محتوا تأثيرگذار است كه طبعا مي‌تواند براي محتواهاي مختلف، متفاوت باشد.
7- در خصوص افزايش سرعت دسترسي به اينترنت همانطور كه در گزارش‌هاي قبلي نيز اشاره گرديد در بخش ثابت راهبرد وزارت ارتباطات توسعه شبكه دسترسي فيبر نوري با امكان توسعه سرعت دسترسي تا ده‌ها برابر سرعت فعلي است. همچنين در بخش توسعه دسترسي شبكه سيار راهبرد اين وزارتخانه در دو بخش پيگيري مي‌شود؛ يكي توسعه شبكه نسل پنجم كه در دستور كار اپراتورها قرار گرفته و تاكنون تعدادي از اين سايت‌ها مورد بهره‌برداري قرار گرفته است. دوم واگذاري فركانس ۲۳۰۰ براي توسعه دسترسي نسل چهارم كه در اين رابطه بيش از ۷۰۰ سايت تاكنون اجرا و مورد بهره‌برداري قرار گرفته است.
سايت‌هاي M-lab فيلتر نيست و در دسترس است در صورتي كه در گزارش گفته شده فيلتر است.
در شرايط كنوني جز Speed test مرجع ديگري براي ارزيابي ماهيانه سرعت دسترسي به اينترنت وجود ندارد كه از آن استفاده شود نه اينكه چون اين سايت به نفع وزارتخانه است از آن استفاده مي‌شود. اگر مرجع بين‌المللي ديگري كه ماهيانه اطلاعات را منتشر مي‌كند وجود داشته باشد مورد استقبال وزارت ارتباطات قرار مي‌گيرد.
نويسنده مطلب رتبه ايران را بر اساس ميانگين بيان كرده تا جايگاه ايران در گزارش پايين نشان داده شود ولي اگر عبارت Iran\’s Mobile and Fixed Broadband Internet speeds جست‌وجو شود خود سايت speed test به صورت پيش‌فرض جايگاه را بر اساس ميانه (median) بيان مي‌كند كه جايگاه ايران ۶۹ است و نه ميانگين، حتي خود اين سايت در لينك ۲۰۲۱
https: //www.ookla.com/articles/global-index-median-announcement
اعلام كرده است كه معيار median از mean بهتر است.
در گزارش ادعا شده كه Speed test ارزيابي را بر روي شبكه اينترنت انجام نداده و بر روي شبكه داخلي بوده در صورتي كه در تمام سايت Speed test گفته شده تست سرعت اتصال به اينترنت و نه تست سرعت شبكه داخلي كشورها بنابراين محاسبه انجام شده براي اتصال به اينترنت است و اين مغايرتي با يافتن نزديك‌ترين سرور ندارد. اسپيد تست يكي از ابزارهاي رايج دنيا است كه براي اندازه‌گيري پارامترهاي كيفي سرويس Upload/Download از سرورهاي توزيع شده در سراسر دنيا منجمله ايران استفاده مي‌نمايد .بديهي است دقت اندازه‌گيري‌ها به تعداد نمونه‌ها و تعداد و مكان آنها و بازه زماني اندازه‌گيري برمي‌گردد. (هرچند سايت ITU وM-lab فيلتر نبوده و براي سنجش پارامترهاي فوق قابل استفاده مي‌باشد)، لازم به ذكر است كه اگر قرار باشد در معيار Speed test از شبكه داخلي كشور استفاده شود متوسط مقدار پينگ كمتر از ۱۸ ميلي ثانيه خواهد بود. بنابراين با توجه به اينكه ظرفيت بين‌الملل به دو دسته اروپايي و كشورهاي همسايه قابل تفكيك است و طبق آمار شركت زيرساخت متوسط تأخير تا اروپا كمتر از ۸۰ ميلي‌ثانيه و كشورهاي همسايه حدود ۴۰ ميلي‌ثانيه است بنابراين آمار Speed test براي سايت‌هاي خارجي و داخلي در بستر اينترنت است كه در ارزيابي اين شركت نرمال مي‌شوند.
ارتقاء جايگاه ايران مطابق گزارش اخير اسپيد تست يا گزارش وزير محترم محصول تلاش صورت گرفته از ابتداي دولت سيزدهم اكوسيستم ارتباطي كشور است كه مي‌توان به اهم موارد زير اشاره نمود:
- افزايش پهناي باند بين‌الملل و كاهش بار لينك‌هاي بين‌الملل در ساعات پيك از ۹۵ درصد به ۸۰ درصد -افزايش ۲۵ درصدي ظرفيت شبكه داخلي توزيع محتواي داخلي در استان‌هاي مختلف
- افزايش ظرفيت و تعداد نقاط تبادل اطلاعات
- كاهش تأخير در دسترسي به گيم سرورها با ايجاد مسيرهاي اختصاصي
با توجه به سياست‌گذاري‌هاي كلان دولت در اصلاح ميزان تأخير در شبكه‌هاي دسترسي و هدايت شركت‌هاي FCP به اصلاح شبكه‌هاي دسترسي و فراگير شدن سرويس‌هاي FTTH منجر به ادامه روند بهبود در جايگاه سرعت جهاني خواهد بود. خواهشمند است مطابق قانون مطبوعات توضيحات فوق به عنوان جوابيه وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات منتشر شود.
محمد احسان خراميد
مشاور وزير و رييس مركز روابط عمومي
و اطلاع رساني