نمايندگان حزب محافظه‌كار بريتانيا
امروز براي انتخاب رهبر حزب و نخست‌وزير آينده راي‌گيري مي‌كنند
نخستين نخست‌وزير رنگين‌پوست
يا بازگشت به بوريس
شهاب شهسواري
بعد از سقوط محتوم دولت ليز تراس، حزب محافظه‌كار بريتانيا بار ديگر در وضعيت انتخاباتي قرار گرفته است. ريشي سوناك و بوريس جانسون، اصلي‌ترين رقباي احتمالي انتخابات امروز درون‌حزبي براي تعيين نخست‌وزير و رهبر آينده حزب محسوب مي‌شوند. ريشي سوناك، وزير پيشين دارايي و رقيب ليز تراس در انتخابات داخلي پيشين حزب محافظه‌كار و پني موردانت، نماينده پارلمان در كابينه ليزتراس نامزدهايي هستند كه تا لحظه تنظيم اين گزارش براي شركت در انتخابات داخلي فردا در ميان نمايندگان حزب محافظه‌كار در پارلمان اعلام آمادگي كرده‌اند. احتمال زيادي داده مي‌شود كه بوريس جانسون، نخست‌وزير پيشين، سه ماه بعد از استعفايش از مقام نخست‌وزيري، در آخرين لحظات براي شركت در اين راي‌گيري اعلام نامزدي كند، گرچه تا لحظه تنظيم اين گزارش خبر نامزدي جانسون هنوز رسما اعلام نشده است. جيكوب ريس-ماگ، وزير كسب‌وكار دولت بريتانيا گفته است كه جانسون قطعا براي رهبري حزب نامزد خواهد شد. ۲۵۱ نماينده حزب محافظه‌كار در پارلمان بريتانيا، امروز در مورد رهبر آينده حزب و نخست‌وزير بعدي بريتانيا تصميم‌گيري خواهند كرد. براساس برنامه‌ريزي انجام شده، دو دور راي‌گيري امروز به عنوان راي اوليه در ميان نامزدها انجام خواهد شد و براساس تعداد آراي به دست آمده يك يا دو نامزد مشخص مي‌شوند. براي قطعي شدن حضور هر يك از اين نامزدها در انتخابات بايد ۱۰۰ راي به نام اين نامزد ثبت شود. اگر در پايان دو دور راي‌گيري امروز بيش از يك نفر راي كافي به دست بياورد، اواخر هفته جاري حزب محافظه‌كار از طريق راي‌گيري آن‌لاين در ميان اعضاي داراي حق راي، رهبر خود را مشخص خواهد كرد، اما اگر در راي‌گيري امروز فقط يك نامزد بتواند اكثريت مطلق آرا را به دست بياورد، بدون مراجعه به آراي اعضاي حزب، اين فرد به عنوان رهبر حزب و نخست‌وزير آينده معرفي خواهد شد. احتمال زيادي وجود دارد كه برخلاف دور پيشين انتخابات كه منجر به پيروزي ليز تراس شد، اين‌بار حزب محافظه‌كار به ۱۷۲ هزار عضو واجد حق راي خود مراجعه نكند و نخست‌وزير بعدي مستقيما با راي نمايندگان پارلمان از اين حزب مشخص شود.
بوريس جانسون، پيش از آنكه رسما نامزدي خود را اعلام كند، روز شنبه در جلسه‌اي با ريشي سوناك، تلاش كرد تا او را براي ائتلاف متقاعد كند. با اين حال معلوم نيست سوناك كه در واپسين روزهاي نخست‌وزيري جانسون از كابينه او استعفا داده‌بود، آمادگي ائتلاف با جانسون داشته باشد. درحالي كه بسياري از اعضاي پيشين كابينه جانسون در پارلمان از او حمايت كرده‌اند، نامزدي پني موردانت با استقبال چنداني مواجه نشده است و تنها نزديك به ۳۰ نماينده محافظه‌كار از او حمايت كرده‌اند. هواداران جانسون مي‌گويند كه او ۱۰۰ راي در ميان نمايندگان محافظه‌كار پارلمان دارد، اما تاكنون كمتر از ۵۰ نماينده محافظه‌كار از نامزدي او استقبال كرده‌اند. به‌رغم اينكه سه ماه بيشتر از سقوط دولت پيشين بوريس جانسون نمي‌گذرد، اما او همچنان به عنوان يك چهره سياسي با قابليت جذب آرا در حزب محافظه‌كار شناخته مي‌شود كه مي‌تواند در شرايطي كه محبوبيت حزب به‌شدت كاهش يافته است در انتخابات سراسري بعدي حزب را براي پيروي مهيا كند. پيروزي قاطع حزب محافظه‌كار در انتخابات سال ۲۰۱۹ تحت رهبري بوريس جانسون، اين اميد را در بين هواداران او ايجاد كرده است كه در شرايط سخت كنوني بتوانند تحت رهبري او بار ديگر بتوانند حزب كارگر را شكست دهند. همزمان با انتخابات درون‌حزبي در حزب محافظه‌كار، احزاب رقيب خواستار برگزاري انتخابات زودهنگام سراسري هستند. كر استارمر، رهبر حزب اپوزيسيون كارگر كه در نظرسنجي‌ها پيشتاز است، انتخابات داخلي حزب رقيب را به «سيرك مسخره پرهرج و مرج» تشبيه كرده است. به نوشته رسانه‌هاي بريتانيا نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد كه بعد از عملكرد ضعيف و سقوط دولت ليز تراس، رهبر حزب كارگر بيش از ۳۰ درصد در نظرسنجي‌ها از رهبران احتمالي بعدي حزب محافظه‌كار پيش است. نيكولا استورجن، وزير اول اسكاتلند و رهبر حزب ملي اسكاتلند نيز خواستار برگزاري انتخابات زودهنگام شده است.
ريشي سوناك، وزير دارايي پيشين، تا عصر ديروز توانسته بود حمايت نزديك به ۱۴۰ نماينده از ميان ۲۵۱ نماينده حزب محافظه‌كار را جلب كند و به احتمال زياد امروز مي‌تواند پيشتاز راي‌گيري باشد. سوناك شهريورماه در رقابت با ليز تراس شكست خورده‌بود، اما بعد از سقوط دولت تراس بار ديگر اين فرصت را پيدا كرده است كه شانس خود را براي نخست‌وزيري امتحان كند. دولت ليز تراس با عمر ۴۵ روزه به كوتاه‌ترين دوره يك نخست‌وزير در تاريخ بريتانيا تبديل شد. ريشي سوناك نامزدي خود را براي رهبري حزب محافظه‌كاري بريتانيا با انتشار يك پيام در شبكه اجتماعي توييتر اعلام كرد. سوناك در اين پيام نوشت: «بريتانيا كشور بزرگي است، اما ما با يك بحران عميق اقتصادي مواجه هستيم. به اين دليل است كه من براي رهبري حزب محافظه‌كار و مقام نخست‌وزيري نامزد مي‌شوم. مي‌خواهم كه اقتصاد را سر و سامان بدهم و حزب‌مان را متحد كنم تا به كشورمان خدمت كنيم.» در صورتي كه ريشي سوناك به نخست‌وزيري بريتانيا انتخاب شود، نخستين نخست‌وزير رنگين‌پوست اين كشور خواهد بود.
چالش ماليات
اصلي‌ترين موضوع جاري در بريتانيا مساله بحران اقتصادي است. درحالي كه ليز تراس، قصد داشت با كاهش شديد ماليات‌ها جاني تازه به رشد اقتصادي بدهد، اعلام برنامه اقتصادي او به‌شدت بازارهاي بريتانيا را با چالش مواجه كرد و باعث كاهش ارزش پول ملي و ارزش سهام شد. مخالفت‌ها با اين برنامه اقتصادي باعث عقب‌نشيني تراس از برنامه‌اش و معرفي اصلي‌ترين منتقد سياست‌هاي مالياتي‌اش به عنوان وزير دارايي شد. اما اين عقب‌نشيني خيلي دير انجام شد و شورش درون حزبي باعث شد تا ليز تراس مجبور به كناره‌گيري شود. تحليلگران اقتصاد بريتانيا معتقدند كه در شرايط كنوني نه تنها افزايش ماليات از ثروتمندان، بلكه افزايش ماليات از طبقه متوسط هم براي نجات اقتصاد بريتانيا ضروري است.
مروين كينگ، مدير پيشين بانك انگلند (بانك مركزي بريتانيا) مي‌گويد: «چالش اين است كه اگر مي‌خواهيم در سطح اروپا هزينه‌هاي رفاهي و بودجه عمومي داشته باشيم، نمي‌توانيم بودجه‌اش را با ماليات در سطح امريكا تامين كنيم. درنتيجه با اين مساله مواجه مي‌شويم كه بايد ميزان بسيار بيشتري ماليات از شهروندان طبقه متوسط بگيريم.» اين مقام پيشين بريتانيا مي‌گويد: «اين امر در چند سال پيش رو تصوير خيلي شادي براي ما تصوير نمي‌كند، اما ما دولتي مي‌خواهيم كه صادقانه به ما بگويد در استانداردهاي زندگي شاهد افول هستيم، چراكه تصميم گرفته‌ايم به اوكراين در مقابله با روسيه كمك كنيم كه به معناي اين است كه همه ما بايد بار آن را به دوش بگيريم و نمي‌توانيم همه اين‌بار را به گردن فرزندان و نوادگان‌مان بيندازيم.»
هواداران ريشي سوناك معتقدند كه او يك فرد قابل اعتمادد براي هدايت اقتصاد بريتانيا در دوران بحران است. سابقه او به عنوان وزير دارايي در دوران جهان‌گيري ويروس كرونا، به عنوان يك نقطه قوت در كارنامه سياسي اين سياستمدار ۴۲ ساله ارزيابي مي‌شود. با اين حال مخالفان او معتقدند كه اين سياستمدار جوان در شرايط بحران حزب محافظه‌كار در نظرسنجي‌ها توانايي كافي را براي ايجاد اتحاد در حزب و پيروزي در انتخابات سراسري ندارد. سران حزب محافظه‌كار با توجه به وضعيت اين حزب در نظرسنجي‌ها علاقه‌اي به برگزاري يك انتخابات زودهنگام ندارند و اميدوارند كه با انتخاب جانشين با ثبات و مطمئن براي ليز تراس بتوانند جايگاه خود را در افكار عمومي تا انتخابات ۲۰۲۵ بازسازي كنند.
ريشي سوناك و بوريس جانسون، اصلي‌ترين رقباي احتمالي انتخابات امروز درون‌حزبي براي تعيين نخست‌وزير و رهبر آينده حزب محسوب مي‌شوند. ريشي سوناك، وزير پيشين دارايي و رقيب ليز تراس در انتخابات داخلي پيشين حزب محافظه‌كار و پني موردانت، نماينده پارلمان در كابينه ليز تراس نامزدهايي هستند كه تا لحظه تنظيم اين گزارش براي شركت در انتخابات داخلي فردا در ميان نمايندگان حزب محافظه‌كار در پارلمان اعلام آمادگي كرده‌اند. احتمال زيادي داده مي‌شود كه بوريس جانسون، نخست‌وزير پيشين، سه ماه بعد از استعفايش از مقام نخست‌وزيري، در آخرين لحظات براي شركت در اين راي‌گيري اعلام نامزدي كند، گرچه تا لحظه تنظيم اين گزارش خبر نامزدي جانسون هنوز رسما اعلام نشده است.