گزارش مركز آمار نشان ميدهد
رشد 441درصدي خرج خانوارها در 6 سال
گروه اقتصادي
بررسي‌ها نشان ميدهد كه طي 6 سال گذشته، 19 استان كشور تورمي بالاتر از ميزان تورم متوسط داشته‌اند و به طور متوسط سطح تورم ايراني‌ها در اين 6 سال، 5.4 برابر شده است. اين اعداد به روايت مركز آمار است كه به تازگي عنوان كرده در مهر ماه 1401 شاخص قيمت مصرفكننده براي خانوارهاي كشور به عدد 541 رسيده است. در اين اعداد و ارقام، قيمت سبد هر استان در سال پايه كه اكنون ۱۳۹۵ است، برابر ۱۰۰ در نظر گرفته مي‌شود. بنابراين وقتي سبد مصرفي كل كشور در مهر ماه به عدد ۵۴۱ مي‌رسد، يعني قيمت سبد مصرفي خانوارها از سال ۱۳۹۵ تاكنون 441درصد رشد كرده است.
اما بايد توجه داشت كه در استانهاي مختلف، شتاب رشد قيمت‌ها در اين 6 سال متفاوت بوده است. مثلا در استان مرزي كردستان (جايي كه كانون اعتراضات اخير بوده) قيمت سبد مصرفي خانوارها 493درصد در اين 6 سال رشد كرده. يا در استان مرزي ايلام، اين عدد 561درصد بوده است. در استان‌هايي مانند چهارمحال و بختياري با رشد 561درصدي روبه‌رو بوده‌ايم و در كهگيلويه و بويراحمد رشد 524درصدي در اين 6 سال رخ داده است. در عين حال در يك‌سري استان‌ها نيز ارقام پايين‌تر بوده است. استان‌هايي مانند تهران، بوشهر، خوزستان، زنجان، فارس، گيلان و حتي قم و اصفهان، در اين 6 سال با شتاب كمتري در افزايش قيمت سبد مصرفي خانوارها روبه‌رو شده‌اند. مثلا در استان تهران، ميزان افزايش قيمت سبد مصرفي خانوار از سال 95 تاكنون 432درصد بوده. يا در قم، اين عدد 383درصد شده است. البته نبايد يك نگاه كلي به اين موضوع داشت و تصور كرد كه سطح قيمت‌ها در استان‌ها پايين‌تر از استانهاي ديگر بوده، چراكه ممكن است به دليل قيمت بالاي كالاها در اين استان‌ها، سطح تقاضا و خريد ساكنان پايين آمده و از شتاب رشد قيمت جلوگيري كرده باشد.
گراني در روستاها
در عين حال نكته عجيب، گراني شديدتر در ميان خانوارهاي روستايي است. در مهر ماه امسال، عدد شاخص كل براي خانوارهاي روستايي 591.5 بوده است. به عبارتي، از سال 95 تاكنون، قيمت كالاها براي خانوارهاي روستايي نزديك به 500درصد رشد كرده است. اما اين عدد براي خانوارهاي شهري 432درصد است. نمونه چنين اتفاقي هم در سال 92 و هم در قبل از انقلاب به فاصله سال‌هاي 52 تا 56 رخ داده است. يعني در آن سال‌ها تورم روستاها يا به بيان ديگر تورم در دهك‌هاي پايين درآمدي بيشتر از دهك‌هاي بالاي درآمدي بوده است. نقش و وزن كالاهاي اساسي و ضروري در زندگي روستايي بيشتر از زندگي شهري است. شوك‌هاي قيمتي ما در سال 97 عمدتا در كالاهاي وارداتي بود. در واقع به بيان ديگر دليل اصلي تورم در سال جاري جهش نرخ ارز بوده كه منجر به جهش قيمتي كالاهاي وارداتي نيز شده است. بخشي از كالاهاي وارداتي كالاهاي ضروري مصرفي هستند. هر چند كه دولت تلاش كرد براي واردات آنها ارز يارانه‌اي اختصاص دهد تا قيمت كالاهاي ضروري بالا نرود. اما به هر حال چنين چيزي در عمل رخ نداد.
كل خانوارها
مركز آمار ايران گزارش داده در مهر ماه ١٤٠١ شاخص كل قيمت مصرفكننده براي خانوارهاي كشور نسبت به ماه قبل ٣.٠درصد افزايش نشان ميدهد. در اين ماه بيشترين نرخ تورم ماهانه خانوارهاي كشور مربوط به استان البرز با ٤.٠درصد و كمترين نرخ تورم ماهانه مربوط به استان خوزستان با ١.٩درصد است.
درصد تغيير شاخص كل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) براي خانوارهاي كشور ٤٨,٦درصد است. بيشترين نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان سيستان و بلوچستان (٥٧.٨درصد) و كمترين آن مربوط به استان زنجان (٤٢.٤درصد) است.
نرخ تورم دوازده ماهه منتهي به مهر ماه ١٤٠١ براي خانوارهاي كشور به عدد ٤٢,٩درصد رسيد. بيشترين نرخ تورم دوازده ماهه مربوط به استان كهگيلويه و بويراحمد (٤٨.٢درصد) و كمترين آن مربوط به استان خوزستان (٣٨.٤درصد) است.
خانوارهاي شهري
در مهر ماه ١٤٠١، عدد شاخص كل براي خانوارهاي شهري (١٠٠=١٣٩٥) به ٥٣٢,٠ رسيد كه نسبت به ماه قبل ٣.٢درصد افزايش نشان ميدهد. در اين ماه بيشترين نرخ تورم ماهانه خانوارهاي شهري مربوط به استان قزوين با ٤.٣درصد و كمترين نرخ تورم ماهانه مربوط به استان بوشهر با ٢.١درصد است. درصد تغيير شاخص كل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) براي خانوارهاي شهري كشور ٤٧,٧درصد است. بيشترين نرخ تورم نقطه به نقطه خانوارهاي شهري مربوط به استان ايلام (٥٦.٣درصد) و كمترين آن مربوط به استان بوشهر (٤٠.١درصد) است. نرخ تورم دوازده ماهه منتهي به مهر ماه ١٤٠١، براي خانوارهاي شهري به عدد ٤٢,٣درصد رسيد. بيشترين نرخ تورم دوازده ماهه مربوط به استان مازندران (٤٧.٤درصد) و كمترين آن مربوط به استان خوزستان (٣٨.٠درصد) است.
خانوارهاي روستايي
در مهر ماه ١٤٠١، عدد شاخص كل براي خانوارهاي روستايي (١٠٠=١٣٩٥) به ٥٩١,٥ رسيد كه نسبت به ماه قبل ٢.٠درصد افزايش داشته است. در اين ماه بيشترين نرخ تورم ماهانه خانوارهاي روستايي مربوط به استان سيستان و بلوچستان با ٥.٣درصد و كمترين نرخ تورم ماهانه مربوط به استان خوزستان با ٠.٥درصد مي‌‌باشد. درصد تغيير شاخص كل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) براي خانوارهاي روستايي ٥٣,٢درصد بوده. بيشترين نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان سيستان و بلوچستان (٦٥.٩درصد) و كمترين آن مربوط به استانهاي يزد و خوزستان (٤٦.١درصد) است.
نرخ تورم دوازده ماهه منتهي به مهر ماه ١٤٠١ براي خانوارهاي روستايي به عدد ٤٦,٢درصد رسيد. بيشترين نرخ تورم دوازده ماهه مربوط به استان قزوين (٥١.٦درصد) و كمترين آن مربوط به استان همدان (٣٩.٩درصد) است.