به ياد مرحوم استاد فرهيخته دكتر ناصر تكميلهمايون
«نگوييد تهرانشناسي، بگوييد تهرانپژوهي»
مهرشاد كاظمي
سال ١٣٧٨ زماني كه قرار بود براي انعكاس رويدادها و اخبار فرهنگي، هنري تهران نشريهاي چاپ كنم، براي راهنمايي خدمت استاد دكتر ناصر تكميلهمايون رسيدم، اول چيزي كه به خاطر دارم مهرباني او و عشق به تاريخ و فرهنگ تهران بود كه در كلام ايشان موج ميزد و زماني كه مطرح شد، ميخواهيم نشريه تهرانشناسي منتشر كنيم، نخستين راهنمايي او، اين بود «نگوييد تهرانشناسي بگوييد تهرانپژوهي» در مدتي كوتاه پس از مشورت با ايشان «خبرنامه تهران» به صورت ماهانه چاپ شد. آگاهي، ميهندوستي و عشق او به ايران، تاريخ، فرهنگ و مردم در تكتك جملات او احساس ميشد.
شناخت او از تهران و داستان توسعه شهر از پايتختي تا زمان حال و شادي و غمي كه در طول تاريخ بر چهره پايتخت نشسته است، در حد كمال بود. نقل وقايع، داستانها و روايتهاي جالب و شنيدني او از تهران مرا ترغيب كرد مطالعات خودم را در اين مسير قرار دهم و اين افتخار را پيدا كردم كه ايشان در مقاطع تحصيلي، استاد راهنماي من در موضوع تاريخ تهران باشد. اين درست زماني است كه توسعه و ساختوسازهاي بيشماري در دستور مديريت شهري قرار داشت. ايشان روند اين گسترش و ساختوسازها را با دقت پيگير بودند. دغدغه ايشان حفظ هويت تهران بود و بارها بر اين نكته تاكيد داشتند كه توسعه شهري نبايد با ناديده گرفتن تاريخ، فرهنگ و خاطرات اين شهر همراه باشد. زندهياد دكتر تكميلهمايون همواره علاوه بر تحقيقات فراوان در مورد ايران بر مطالعات شهر تهران علاقه و تاكيد مينمود و خود نيز دهها كتاب و مقاله در مورد تهران نوشته است. از كتابشناسي تهران گرفته تا تاريخ سه جلدي اجتماعي و فرهنگي دارالخلافه و كتابهايي همچون اودلاجان، سنگلج، پايتختي تهران، محله كليميان، رويدادها و يادمانهاي تاريخي تهران، دارالفنون و...
ايشان در سال ١٣٩٢ در اولين دوره «جايزه تهران» موفق به كسب اين جايزه شد و همواره در ديدارهايي كه با مسوولان مديريت شهري داشت خواستار محلي غيردولتي براي مطالعات، تحقيقات و نشستهاي تهران بود. براي اين منظور پس از بازسازي خانه اتحاديه در خيابان لالهزار از مديريت شهري وقت خواست اين محل «خانه تهران» نامگذاري شود و دراختيار تهرانپژوهان قرار گيرد. مرحوم دكتر ناصر تكميلهمايون اولين عضو هيات علمي گروه تاريخ، باستانشناسي و تهرانپژوهي خانه انديشمندان علوم انساني بود و آخرين سخنراني به ياد ماندني ايشان كه با سختي و بيماري، اما با عشق و علاقه هميشگي در اين محل صورت گرفت درخصوص «تهران و آداب رمضان» در فروردين سال جاري، همزمان با ماه مبارك رمضان بود.
روحش شاد، يادش در جاي جاي شهر گرامي باد.