ابهام در وضعيت پولهاي نقدي ارسال شده به افغانستان
طالبان از ورود يك بسته نقدي
۴۰ ميليون دلاري به كابل خبر داد
مقامهاي افغانستان اعلام كردند: بسته بزرگي حاوي
۴۰ ميليون دلار پول نقد در قالب كمكهاي بشردوستانه توسط طالبان در فرودگاهي در اين كشور رونمايي شد.به گزارش ايسنا و به نقل از شبكه خبري فاكسنيوز، اين پول به «د افغانستان بانك» كه بانك مركزي تحت كنترل طالبان است و مقر آن در كابل قرار دارد، تحويل داده شد.اين بانك در توييتي، تصاوير اين بسته بزرگ پول نقد را منتشر كرد. در يكي از تصاوير بستهاي پلاستيكي حاوي اسكناسهاي ۱۰۰ دلاري امريكا ديده ميشود.در پايين اين تصوير نوشته شده است: بسته ديگري حاوي ۴۰ ميليون دلار كمك بشردوستانه به افغانستان رسيده و به بانك بازرگاني واقع در كابل داده شده است. اين دومين بستهاي است كه در روزهاي اخير وارد افغانستان شده است.مقامات بانكداري افغانستان هنوز نگفتهاند كه اين پول از كجا آمده است.
د افغانستان بانك چندين محموله ديگر چند ميليون دلاري در هفتههاي اخير دريافت كرده است.اين بانك افغانستان همچنين اعلام كرد: اقدامي اصولي كه به نقل و انتقال منابع مالي به افغانستان منجر شد و به نيازهاي مردم جامعه كمك ميكند. د افغانستان بانك به تلاشهايش براي تقويت بخش بانكداري ادامه ميدهد. در سپتامبر سال جاري ميلادي دولت جو بايدن، رييسجمهوري امريكا اعلام كرد كه صندوقي را براي كمك به مردم افغانستان و جدا از بانك مركزي اين كشور ايجاد ميكند.معاون وزير خزانهداري امريكا گفته است: اين صندوق به كاهش چالشهاي اقتصادي كه افغانستان با آن روبهرو است، كمك كرده و در ضمن از ۳،۵ ميليارد دلار منابع د افغانستان بانك به نفع مردم اين كشور حفاظت ميكند. سركوبهاي طالبان و سوءمديريت اقتصادي در افغانستان باعث طولاني شدن چالشهاي اقتصادي از جمله از بين رفتن ظرفيت نهادهاي كليدي اقتصادي اين كشور شده و باعث ميشود تا بازگشت اين منابع مالي به افغانستان اجرايي نشود.كمكهاي مالي خارجي با روي كار آمدن مجدد طالبان در افغانستان در آگوست ۲۰۲۱ و پس از خروج نيروهاي امريكايي و ناتو از اين كشور متوقف شد. دولتهاي جهاني تحريمهايي را وضع كرده، نقل و انتقال بانكي را متوقف و ميلياردها دلار از ذخاير پولي افغانستان را مسدود كردند.
براساس گزارش اينديپندنت، هفتهاي يكبار و گاهي دو بار، بانك مركزي افغانستان از ورود يك بسته حاوي چهل ميليون دلار پول نقد به افغانستان خبر ميدهد. اين پول، ظاهرا كمك سازمان ملل متحد براي مصارف بشردوستانه است كه نهادهاي غيردولتي در افغانستان براي كمك به مردم هزينه ميكنند.
به دليل تحريم بانكي افغانستان، هيچگونه مراوده رسمي ميان بانكهاي جهان و بانكهاي دولتي و خصوصي افغانستان وجود ندارد. به همين دليل، سازمان ملل متحد تصميم گرفت تا براي مصارف بشردوستانه در افغانستان، پول نقد بفرستد. تا اينجاي كار همه چيز صورت رسمي دارد و تصميم انتقال پول نقد نيز با تصويب شوراي امنيت سازمان ملل متحد اتخاذ شد. اما پس از اين مرحله، هيچ وضوح و شفافيتي در مورد پولهاي وارد شده، ازجمله مقدار دقيق و شيوه مصرف آن وجود ندارد. جز بانك مركزي افغانستان كه هر بار با نشر توييتي از رسيدن بستهاي چهل ميليون دلاري به كابل خبر ميدهد، ديگر هيچ گزارشي از شيوه مصرف اين پولها منتشر نشده است. نخستين پرسشي كه در اين زمينه مطرح ميشود، اين است كه آيا واقعا بستهاي كه خبر دريافت آن از طريق توييتر بانك مركزي افغانستان منتشر ميشود، فقط حاوي چهل ميليون دلار است يا بيشتر.
شبكه «ايبيسينيوز» استراليا در گزارشي، از فقدان شفافيت پولهاي انتقال يافته به افغانستان خبر داده است. به گزارش اين شبكه خبري، با اينكه عكس بستههاي پول همواره به نشر ميرسد، نه مبدا اين پولها مشخص ميشود و نه مقصد آن. هيچ كس نميداند كه پول از كجا ميآيد و چگونه به مصرف ميرسد. گاهي بانك مركزي افغانستان مقداري دلار امريكايي را در بازار عمومي به فروش ميرساند تا جلو كمبود دلار در بازار را بگيرد و نيز نگذارد كه ارزش «دلار» در برابر «افغاني» بالاتر رود. مسلما اين پولها نيز از همين كمكهاي نقدي برداشته ميشود، اما معلوم نيست كه بانك مركزي براساس چه سازوكاري از اين پول استفاده ميكند، زيرا طبق تصميم سازمان ملل متحد، طالبان نبايد به اين پول دسترسي داشته باشد.
دكتر انس اقطايت، مسوول مركز مطالعات عربي و اسلامي دانشگاه ملي استراليا ميگويد كه تاكنون به روشني مشخص نشده است كه اين پولها از كجا ميآيد. شكل ظاهري بستهها نشان ميدهد كه موجودي آنها بيش از ۴۰ ميليون دلاري است كه اعلام ميشود. به گفته دكتر اقطايت، اين پولها براي حمايت بشردوستانه از مردم افغانستان نيست وگرنه از مسيرهاي ديگر منتقل ميشد. دكتر اقطايت ميگويد كه توييتهاي بانك مركزي افغانستان چنين نشان ميدهد كه گويا اين پولها صرفا براي مقاصد بشردوستانه فرستاده نشده است. در گذشته نيز دولتهايي بودند كه از خود نرمش بيشتري درقبال طالبان نشان ميدادند؛ هرچند اين رويكرد هرگز جنبه رسمي و واضحي نداشت. برخي مباحث در مورد اين پولهاي وارداتي، حاكي از اين است كه گويا اين پولها از مجموع ذخاير ارزي افغانستان كه هماكنون در صندوق امانت بانك سوييس است، برداشت ميشود. اما دكتر اقطايت باور ندارد كه چنين باشد.