حملات دسته‌هاي بزرگ پهپادي روسيه به اوكراين
براي هدف قرار دادن زيرساخت‌ها و ساختمان‌هاي دولتي مجددا آغاز شد
ضدحمله يك ميليارد يورويي
«دوستان اوكراين»
محمدحسين لطف‌الهي
مقام‌هاي اوكرايني روز گذشته اعلام كردند كه از سپيده‌دم روز چهارشنبه روس‌ها مجموعا 13 پهپاد انتحاري به سوي ساختمان‌هاي دولتي در كي‌يف شليك كردهاند؛ حملاتي كه تلفات جاني در پي نداشته اما نشان مي‌دهد به‌رغم ساكن شدن شرايط در جبهه‌هاي نبرد و عدم امكان پيشروي زميني ارتش‌هاي دو طرف، جنگ در آسمان همچنان
و با شدت ادامه دارد.
خبرنگار روزنامه نيويورك‌تايمز در كي‌يف به نقل از دو مقام اوكرايني گزارش داده در پي اين حملات 2 ساختمان دولتي و 4 خانه آسيب ديده‌اند اما هنوز مشخص نيست كه اين آسيبها به دليل برخورد پهپادهاي انتحاري با اهداف از پيش تعيين شده بوده يا لاشه پهپادهاي هدف قرار گرفته با پدافند هوايي اوكراين به اين ساختمان‌ها اصابت كردهاند.
ولوديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين روز چهارشنبه در يك پيام ويديويي كه در پيام‌رسان تلگرام منتشر كرد از پدافند هوايي كشورش تقدير كرد و مدعي شد كه تمامي پهپادهاي مهاجم هدف قرار گرفته‌اند.
شبكه خبري سي‌ان‌ان به نقل از يك شاهد عيني نوشته است كه آژير هشدار از نيمه‌هاي شب آغاز شده بود و با توجه به اينكه بسياري از شب‌ها و صبح‌ها اين صدا شنيده مي‌شود اين شاهد عيني داشت آماده مي‌شد تا سر كار برود اما ناگهان صداي شليك توپ‌هاي ضدهوايي طنين‌انداز شد و چند «انفجار بسيار شديد» در آسمان اتفاق افتاد.
نيويورك‌تايمز نوشته است، اين روزها آفتاب در اوكراين حدود ساعت 50: 7 دقيقه به وقت محلي طلوع مي‌كند و هوا به مرور زمان روشن مي‌شود. بيشتر حملات روسيه اما نيمه‌هاي شب يا ساعات اوليه صبح اتفاق مي‌افتد. دو روز قبل، يوري ايهنارت سخنگوي نيروي هوايي اوكراين به بيان دلايل اين موضوع پرداخت كه چرا روسيه نيمه‌هاي شب يا ساعات اوليه بامداد را براي حمله پهپادي انتخاب مي‌كند. به گفته او، زماني كه حملات پهپادي در روشنايي روز انجام مي‌شود اين امكان براي پدافند هوايي اوكراين وجود دارد كه با توپ‌هاي ضدهوايي به مقابله با پهپادهاي مهاجم بپردازد و با شليك سلاح‌هاي ساده و البته ارزان‌قيمت اين پهپادها را سرنگون كند اما زماني كه حملات شبانه انجام مي‌شود راهي به جز استفاده از سيستم‌هاي ضدهوايي پيشرفته براي ارتش اوكراين باقي نمي‌ماند. اين سيستم‌ها در برابر پهپادهاي ارزان، به‌شدت گران به حساب مي‌آيند و استفاده از آنان باعث اتلاف منابع مالي و لجستيكي زيادي مي‌شود.
يكي از تفاوت‌هاي مهم اين حمله با حمله‌هاي گذشته اين بود كه برخلاف هفته‌هاي گذشته كه از دسته‌هاي بزرگ پهپادي براي حمله استفاده نمي‌شد، اين‌بار استفاده ناگهاني از 13 پهپاد همزمان در شهر كي‌يف توجه مقام‌هاي اوكرايني را به خود جلب كرده است.
زماني كه اولين‌بار در ماه آگوست حملات روسيه به زيرساخت‌ها و شهرهاي اوكراين با استفاده از اين پهپادهاي انتحاري - كه روسيه آن را Geran 2 معرفي مي‌كند و رسانه‌هاي غربي مدعي هستند آنها همان شاهد‌هاي ايراني هستند- آغاز شد، تجربه زيادي براي مقابله با اين پهپادهاي كوچك اما موثر وجود نداشت. روسيه با بهره‌گيري از ضعف اوكراين در هدف قرار دادن اين پهپادها در ماه اكتبر و نوامبر حملاتي در مقياس بزرگ را با استفاده از پهپادها ترتيب داد و آسيب جدي به زيرساخت‌هاي اوكراين وارد كرد اما به‌طور ناگهاني از اواخر نوامبر و اوايل دسامبر حملات پهپادي در مقياس بزرگ متوقف شد.
مقام‌هاي اوكرايني و تحليلگران نظامي معتقد بودند انبار پهپادهاي روسيه خالي شده يا سرماي هوا باعث شده آنها موقتا كارايي خود را براي ارتش روسيه از دست بدهند. موسسه مطالعات جنگ مستقر در واشنگتن در گزارش روزانه خود از جنگ اوكراين كه 7 دسامبر منتشر شد در اين باره به نقل از مقام‌هاي اوكرايني آورده است: «اين پهپادها براي آب‌وهواي گرم و خشك ساخته شده‌اند و با شرايط يخ‌بنداني كه اكنون در اوكراين وجود دارد، سازگار نيستند اما مهندسان روسي پس از گذشت مدت كوتاهي از توقف استفاده از پهپادها موفق شده‌اند با اعمال تغييراتي اين مشكل را حل كنند.»
همزمان با حمله پهپادي روز يكشنبه به بندر اودسا هم كه براي اولين‌بار طي سه هفته پيش از آن اتفاق مي‌افتاد، ناتاليا هومنيوك، سخنگوي فرماندهي جنوبي ارتش اوكراين اعلام كرد كه «روس‌ها تلاش كردهاند اين پهپادها را تغيير دهند و با آبوهوا سازگار شوند.» به گفته خانم هومنيوك، اين پهپادها به دليل يخ زدن بال‌ها و مشكلات آيروديناميكي كه در پي اين مساله پديد آمده بود، آسيب‌پذير شده بودند و اين يك نگراني جدي براي روس‌ها بود. براساس داده‌هاي وبسايت‌هاي آبوهوا، در زمان حملات روسيه در روز چهارشنبه ميانگين دما در كي‌يف حدود منفي 5 درجه بوده است.
كمك «دوستان اوكراين»
به گزارش «اعتماد»، كي‌يف و بسياري از شهرهاي بزرگ اوكراين از هفته‌ها قبل پس از حمله پهپادي اوكراين به شبه‌جزيره كريمه هدف حملات عمدتا موشكي و بعضا پهپادي روسيه قرار گرفتند و بسياري از زيرساخت‌هاي اصلي اوكراين در اين شهرها در پي اين حملات آسيب ديده‌اند. اين آسيبها در شرايطي كه سرماي زمستان اوكراين را فرا گرفته و نياز بيشتري به انرژي وجود دارد باعث شده تا اوكراين با مشكلاتي جدي مواجه شود.
رهبران حدود 50 كشور و روساي تعدادي از موسسات و سازمان‌هاي بين‌المللي روز چهارشنبه در يك گردهمايي در پاريس در چارچوب ابتكاري به رهبري فرانسه متعهد شدند كه يك ميليارد يورو به اوكراين كمك كنند تا اين كشور بتواند زيرساخت‌هاي خود را بازسازي كند. قابل‌توجه اينكه عربستان سعودي، تركيه، امارات متحده عربي، بحرين، كامبوج، اندونزي و البته هند در شمار اين كشورها بودند. اين بودجه قرار است صرف تعمير و بازسازي نيروگاه‌هاي برق، سيستم آب‌رساني، مراكز درماني و سيستم حمل‌ونقل در اوكراين شود.
امانوئل مكرون، رييس‌جمهوري فرانسه، ميزبان كنفرانس، بمباران اهداف غيرنظامي توسط مسكو را به عنوان «جنايات جنگي» محكوم كرد. او گفت كه كرملين زيرساخت‌هاي غيرنظامي را از بين مي‌برد، چون نيروهايش در ميدان‌هاي نبرد شكست خورده‌اند و «ضعف‌هاي نظامي آنها براي همه آشكار شده است.» مكرون گفت: «روسيه استراتژي بدبينانه‌اي را انتخاب كرده است كه هدف آن نابودي زيرساخت‌هاي غيرنظامي با هدف به زانو درآوردن اوكراين است.» رييس‌جمهوري فرانسه گفت: «هدف روسيه روشن است، پاسخ به شكست‌هاي نظامي با گسترش وحشت در ميان غيرنظاميان و تلاشي براي به زانو درآوردن اوكراين.»
به گزارش خبرگزاري فرانسه، دولت كي‌يف اعلام كرد كه موج پي در پي موشك‌هاي كروز و پهپادهاي انفجاري، حدود نيمي از زيرساخت‌هاي انرژي اوكراين را نابود كرده است. نخست‌وزير اوكراين مي‌گويد كه روسيه در تلاش است تا موج جديدي از پناهجويان را راهي اروپا كند. روسيه مي‌گويد كه هدف نظامي اين كشور با حمله به زيرساخت‌هاي غيرنظامي، تضعيف توانايي اوكراين براي دفاع از خود و مختل كردن جريان تسليحات غربي به اين كشور است.
ولوديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين، با حضور مجازي در كنفرانس پاريس گفت: يك‌چهارم جمعيت اوكراين در حدود «دوازده ميليون نفر»، با قطع برق ناشي از بمباران‌هاي روسيه دست و پنجه نرم مي‌كنند. زلنسكي گفت يك تلاش هماهنگ بين‌المللي براي فعال نگه داشتن سيستم‌هاي برق اوكراين مي‌تواند از فرار اوكرايني‌ها به نقاط ديگر اروپا جلوگيري كند. اين اقدام، همچنين مي‌تواند روسيه را از ادامه حملات بيشتر منصرف كرده و به‌طور بالقوه مسكو را مجبور به حضور در ميز مذاكره كند. وزارت خارجه فرانسه اعلام كرد كه در مجموع بيش از «يك ميليارد يورو» به صورت كمك نقدي و غيرنقدي وعده داد شد كه انتظار مي‌رود تمام آن، در سخت‌ترين ماه‌هاي زمستان به اوكراين برسد. اين مبلغ شامل «يكصد‌وبيست‌و‌پنج ميليون يورو» كمك از سوي فرانسه است.
مينسك آماده ورود به جنگ مي‌شود؟
وزارت دفاع بلاروس روز سه‌شنبه اعلام كرد كه «بررسي اضطراري» برنامه‌ريزي‌نشده آمادگي رزمي ارتش اين كشور را آغاز كرده است. انتشار بيانيه وزارت دفاع اين كشور اروپاي شرقي نگراني‌هايي را نسبت به احتمال ورود مستقيم مينسك، متحد نزديك مسكو به جنگ اوكراين تقويت كرده است. اين درحالي است كه مقامات دولتي در بلاروس پيشتر ضمن دراختيار گذاشتن خاك كشورشان براي انجام حملاتي از سوي ارتش روسيه به خاك اوكراين تاكيد كرده بودند كه قصد همراهي با اين نيروها و ورود مستقيم به جنگ را ندارند. به گزارش يورونيوز، در اين بيانيه آمده است كه ارتش بلاروس به دستور الكساندر لوكاشنكو، رييس‌جمهوري اين كشور آموزش‌ها و تمرين‌هاي «جامع» و همه‌جانبه را آغاز مي‌كند. الكساندر ولفوويچ، دبيركل شوراي امنيت ملي بلاروس در اين خصوص گفت: «وظايف و ماموريت‌ها براساس تجزيه و تحليل تجربه عمليات ويژه نظامي در اوكراين تعيين خواهد شد.» وي افزود: نيروهاي بلاروس در چارچوب رزمايش‌هاي آتي عملياتي چون «پيش‌پيمايي در فواصل طولاني و مناطق ناآشنا از ميدان»، «تحت مراقبت گرفتن اشياي مختلف» و انجام وظايف تاكتيكي و رزمي را تمرين خواهند كرد. ارتش روسيه پيشتر از خاك بلاروس به عنوان كانوني براي انجام عمليات نظامي و نيز پرتاب موشك و پهپاد به نقاط مختلف اوكراين استفاده كرده است. با اين حال، ارتش ۴۵ هزار نفري بلاروس هنوز به صورت مستقيم در تهاجم نظامي به خاك اوكراين با نظاميان مسكو مشاركت نكرده است. مسكو و مينسك ماه گذشته ميلادي بر سر ايجاد يك «گروه مشترك منطقه‌اي از نيروهاي نظامي» به توافق رسيدند و متعاقب آن ۹ هزار سرباز در بلاروس مستقر شدند. با اين حال، ارتش اوكراين صبح سه‌شنبه در آخرين به‌روزرساني گزارش‌هاي مكرر خود اعلام كرد كه «نشانه‌هايي از تشكيل يك گروه تهاجمي» در خاك بلاروس مشاهده نكرده است. همزمان يك گروه ديد‌بان و نظارت بلاروسي گزارش داده است كه نيروهاي ارتش روسيه در داخل بلاروس تجهيزات را به سمت مرز اوكراين پيش برده‌اند. تحليلگران همچنين از احتمال اينكه نيروهاي بلاروس با حركت به سمت غرب، شهرهاي لويو و لوتسك، مراكز مهم پشتيباني كمك‌هاي نظامي به كي‌يف را مورد حمله قرار دهند، ابراز نگراني كردهاند.