ايروان از عملكرد مسكو در قبال اقدامات باكو ناراضي است

يك كارشناس مسائل قفقاز گفت: «ارمنستان از عدم واكنش سريع و قاطع روسيه درخصوص رفع انسداد دالان لاچين عصباني است و با استقبال نكردن از مذاكرات سه‌جانبه خواسته اين نارضايتي را نشان دهد، اما اين اقدام كمكي به بهبود شرايط نخواهد كرد و باعث مي‌شود جمهوري آذربايجان امكان تحركات بيشتري پيدا كند.» محمدرضا دماوندي، كارشناس مسائل قفقاز، با اشاره به مذاكرات سه‌جانبه ارمنستان، جمهوري آذربايجان و روسيه در حاشيه نشست غيررسمي سران كشورهاي مستقل مشترك‌‌المنافع در سن‌پترزبورگ و عدم استقبال ايروان در روزهاي گذشته از اين مذاكرات، تصريح كرد: «با اينكه روسيه اعلام كرد عدم حضور در نشست را از طريق مجاري ديپلماتيك متوجه شده، اما ارمنستان گفت به‌طور رسمي اين مساله را به وزارت خارجه روسيه اعلام كرده بود و شرايط فعلي را براي مذاكرات مناسب نمي‌داند.» وي افزود: «با اين حال اين كشور در موقعيتي نيست كه بتواند ميز مذاكره را به‌طور كامل ترك كند و ناچار است در كنار مسكو بماند. از سوي ديگر، از آنجاكه واكنش روسيه را به نفع خود نديده، به سمت جلب افكار عمومي رفته است و تلاش مي‌كند بيشتر به اين مساله بپردازد كه مردم اين منطقه در روزهاي جشن سال نو ميلادي در محاصره قرار گرفته و غذا و دارو ندارند تا خلأ حمايت روسيه را از طريق جلب‌توجه افكار عمومي جبران كند.» دماوندي با بيان اينكه ارمنستان صلح‌بانان روس را به بي‌عملي متهم مي‌كند، گفت: «عدم استقبال ارمنستان از مذاكرات، در حالي كه روسيه در جنگ 44روزه 2020 ميانجي‌گري تنش‌ها را برعهده داشت، كمكي به بهبود شرايط نخواهد كرد و باعث مي‌شود جمهوري آذربايجان امكان تحركات بيشتري پيدا كند و قطعا نتيجه آن به نفع ارمنستان نخواهد بود.» وي با اشاره به اظهارات معاون وزير خارجه روسيه مبني بر اينكه اوجگيري اختلافات بر سر گذرگاه لاچين، تلاش‌هاي صلح ميان جمهوري‌هاي ارمنستان و آذربايجان را دشوار و پيچيده كرده است، تاكيد كرد: «به نظر مي‌رسد ارمنستان در شرايطي قرار گرفته كه نه مي‌تواند از خود دفاع كند و نه از حمايت روسيه مطمئن است و در نتيجه با توجه به موضع ضعفي كه در آن قرار گرفته، صحنه را ترك كرده است. در واقع ايروان تاكيد دارد كه باكو تمايلي به برقراري صلح و ثبات نداشته و به دنبال پاكسازي قوميتي در منطقه قره‌باغ است.» اين تحليلگر مسائل قفقاز به بيانيه وزارت امور خارجه ارمنستان كه در آن تاكيد كرده الهام علي‌اف نه تنها به اشغال نظامي اراضي جمهوري ارمنستان اذعان كرده بلكه خواسته‌هاي ارضي جديدي مطرح نموده و با بي‌اعتنايي به قوانين بين‌المللي و شركاي جهاني، جمهوري ارمنستان را به اعمال زور تهديد مي‌كند، افزود: «به نظر مي‌رسد منطقه در آينده با وضعيت دشوارتري مواجه شود. اگر نتوان با اقداماتي در گفت‌وگوهاي سياسي مساله را به سمت عدم تغيير ژئوپليتيك منطقه و مرزها هدايت كرد، ممكن است شاهد درگيري‌هاي شديدتر و تحولات ناخوشايندتري باشيم.» دماوندي با بيان اينكه روسيه منتظر لحظات آخر مي‌ماند و در خصوص مسائل منطقه بسيار به آهستگي و كندي عمل مي‌كند، گفت: «تا روزهاي آخر، واكنشي از سوي روسيه نمي‌بينيم و به گونه‌اي عمل مي‌كند كه گويا مساله اصلا براي آن اهميتي ندارد و اين تحولات در كنار مرزهاي اين كشور رخ نمي‌دهد. روسيه در جنگ 44 روزه نيز در روزهاي آخر وارد شد و دو طرف را مجاب به پذيرش توافق 9‌بندي كرد. به نظر مي‌رسد اكنون نيز روسيه همين روال را در پيش گرفته است.»  وي ادامه داد: «روسيه با اطمينان از جايگاه و موقعيت خود و ناچاري ارمنستان و جمهوري آذربايجان نسبت به پذيرش مواضع مسكو، واكنش‌هاي تند و احساسي از خود نشان نمي‌دهد و در لحظات آخر نظرات خود را اعمال مي‌كند. به هر حال روسيه بازيگر قدرتمندي در منطقه است و تبادل امتيازات متعددي از جمله با تركيه دارد.» دماوندي اضافه كرد: «روسيه با موافقت براي ايجاد دالان زنگزور و باز گذاشتن دست تركيه و جمهوري آذربايجان، به دنبال اين است كه امتيازات ديگري از تركيه دريافت كند. در واقع روسيه بازي برد - بردي براي خود انجام مي‌دهد. ضمن اينكه نگاهي به مسائل قبل از فروپاشي شوروي نشان مي‌دهد، اين كشور با ذهنيت ايجاد خط مرزي در جنوب شوروي به سمت تركيه كاملا مخالف بوده و يكپارچي مناطق ترك نشين را تهديدي براي خود مي‌دانست. اين ذهنيت همچنان وجود دارد و تغييري نكرده است.»
منبع: شوراي راهبردي روابط خارجي