مسموميت‌هاي مرموز: خانه امن كجاست؟
اصغر ميرفردي
چرا محيط آموزشي براي دانش‌آموزان و خانواده‌ها ناامن مي‌شود؟
مدتي است در برخي آموزشگاه‌ها، مسموميت‌هاي گروهي به صورت پياپي رخ مي‌دهند. در روزهاي گذشته، اين رخداد غيرمنتظره و خطرناك در شهر قم، پرشمار شده است. در اين زمينه، چند پرسش بنياني پيش مي‌آيد: چرا چنين رخداد ناگوار و دور از انتظاري بدين شكل در جامعه رخ مي‌دهد؟ البته، هر جاي ديگري نيز اگر چنين مشكلي رخ مي‌داد، براي نمونه در ادارات، پادگان‌ها، دانشگاه‌ها، مراكز ورزشي، مراسم‌ها و آيين‌ها يا حتي در رستوران‌ها، چنين رخدادي نگران‌كننده است و سوال برانگيز. پرسش دوم، اينكه چرا چنين رخدادي در شهري چون قم تكرار مي‌شود؟ مشكل از حوزه مديريت شهري است؟ يا مشكل از حوزه مديريت آموزشي است؟ اگر از شهر است، چرا تنها در مدرسه‌ها چنين پديده ناميموني رخ مي‌دهد؟ اگر از مدرسه است، چه تحولي در مدرسه‌ها انجام شده كه شاهد اين پديده هستيم؟ پرسش سوم، اينكه چرا با اين همه دستگاه عريض و طويل و رشته‌هاي تخصصي و فعاليت‌هاي بين‌رشته‌اي چون پدافند غيرعامل، چنين رخدادهاي نگران‌كننده‌اي به صورت پياپي تكرار مي‌شوند و نه گزارش روشني از چيستي و چرايي اين پديده‌ها به مردم داده مي‌شود و نه تدبير و اقدام كارآمدي براي كاهش چنين مشكلاتي انجام مي‌شود؟ بديهي است، با پرشمار شدن يك رخداد، ديگر نمي‌توان آن را يك حادثه دانست، زيرا حادثه به گونه تك موردي رخ مي‌دهد. براي شناخت چنين پديده‌اي، بيش از آنكه نياز به شناخت ويژگي‌هاي حادثه باشد، نياز به شناخت زمينه‌ها و انگيزه‌هاي انجام آن وجود دارد. اگر مدرسه جاي امني، در زمينه‌هاي سلامت جاني و آرامش رواني براي دانش‌آموزان نباشد، كجا بايد دنبال جاي امن و ايمني براي آنها بود؟ اگر مسوولان يك «آن»، خودشان را جاي خانواده‌هاي دانش‌آموزان قرار دهند، دچار نگراني و اضطراب نمي‌شوند؟
جايگاه مسووليت‌پذيري و مديريت مديران آموزشي و در مرتبه بعد مديران اجرايي در اين زمينه‌ها، كجاست؟ گويي مدرسه‌ها رها شده‌اند و مديران محترم آموزش و پرورش، در پي هر رخدادي تنها به فكر تغيير برنامه‌هاي آموزشي و محتواي كتاب‌هاي درسي مي‌افتند!! امنيت جسمي و زيستي دانش‌آموزان، كجاي برنامه‌هاي آموزشي قرار دارد؟ آيا چنين شماري از مسموميت‌ها، پرسش‌برانگيز و ابهام‌گونه نيست كه مدارس يكي پس از ديگري، دچار اين مشكل مي‌شوند؟ چنين رخدادهاي نگران‌كننده‌اي، از يك‌سو و نبود شفافيت و پاسخگويي و همچنين اقدام كارآمد براي پايان يافتن اين رخداد‌ها، از سوي ديگر، مردم را بيش از يك رخداد تصادفي نگران مي‌سازد. گويي يك برنامه خطرناكي است كه دومينووار در مدرسه‌ها خود را نشان مي‌دهد. اين شرايط رمزآلود چيست؟ الي ماشاءالله براي امور گوناگون اتاق فكر، شورا و كارگروه وجود دارد، آيا مسوولان از شناسايي، معرفي و مديريت چنين مشكلي كه محيط مدرسه را براي دانش‌آموزان ناامن و براي خانواده‌هاي آنها دلهره‌آور ساخته است، ناتوانند؟ پس چگونه از مديريت‌هاي نمونه و افق روشن براي آينده سخن مي‌گويند؟ سلامت جسمي و رواني هر فردي مقدم بر پيشرفت علمي، آموزشي و اجتماعي وي است. اگر در سايه ندانم‌كاري‌ها يا اقداماتي كه ماهيت و ريشه آنها بيان نمي‌شود، محيط آموزشي به تله وحشت تبديل شود، ديگر آموزش نسل جوان و نوجوان چه معنايي دارد؟ آيا چنين وضعيت مبهم و مرموزي، به دلسردي دانش‌آموزان از تحصيل منجر نخواهد شد؟ اگر واقعا تحصيل دانش‌آموزان به ويژه دانش‌آموزان دختر ضرورت دارد، كه همين‌گونه است و اگر مسوولان، آموزش اثربخش را بسان يكي از اهداف و رسالت‌هاي كاري خود مي‌دانند، چرا محيط آموزشي براي دانش‌آموزان ناامن مي‌شود و بدين‌گونه زمينه‌اي فراهم مي‌شود تا احساس امنيت آنان و خانواده‌هاي‌شان به كمترين اندازه ممكن فروكاسته شود؟ جامعه منتظر پاسخگويي مسوولان است. در شرايطي كه مردم با همه تنگناهاي معيشتي و اقتصادي دست و پنجه نرم مي‌كنند و صورت خود را با سيلي سرخ نگه مي‌دارند، تحمل و پذيرش چنين وضعيت نگران‌كننده‌اي در محيط آموزشي خارج از توان ذهني آنان است. نگراني از چنين مشكلاتي و درخواست براي مديريت آنها، چيزي نيست كه با گذر زمان به فراموشي سپرده شود.