گفت‌وگو با عليرضا حسيني، عضو هيات‌مديره خانه سينما درباره آخرين وضعيت كميته حقوقي
هنرمند ممنوع‌الکار نداریم، ممنوع‌الخروج چرا!
به ۱۱ نفر پیشنهاد مدیرعاملی خانه سینما را دادیم اما نپذیرفتند
تينا جلالي
در جريان التهابات و ناآرامي‌هاي اخير در سطح كشور، در كنار اقشار مختلف مردم، گروهی از هنرمندان بازداشت شدند. از هنگامه قاضياني و كتايون رياحي و ترانه عليدوستي كه ماجراي بازداشت‌شان ابعاد گسترده‌اي در فضاي رسانه‌اي داشت تا آنهای دیگر که شناخته شده نبودند.
براي رسيدگي به اوضاع اين هنرمندان دربند كميته‌اي حقوقي و قضايي در خانه سينما تشكيل شد كه وظيفه همراهي و رسيدگي به وضعيت هنرمندان را در اين برهه بر عهده داشت و همچنان هم پيگير اوضاع است. عليرضا حسيني از اعضاي هيات‌مديره خانه سينما، يكي از افرادي است كه در اين كميته از همان روزهاي نخست ناآرامي‌ها كارش را شروع كرد. حالا اين روزها كه با آزادي و عفو جمع قابل توجهي از متهمان و محكومان حوادث اخير موافقت شده و هنرمندان آزاد شدند، با عليرضا حسيني درباره آخرين فعاليت اين كميته گفت‌وگويي كرديم و از او درباره روند تسريع آزادي‌هاي هنرمندان پرسيديم. همچنين به طول انجاميدن معرفي مديرعامل خانه سينما موضوع ديگري بود كه با حسيني درباره آن صحبت كرديم. متن اين گفت‌وگو را در ادامه مي‌خوانيد.
جناب حسيني اين روزها شاهد آزادي و عفو بسياري از بازداشت‌شدگان اعتراض‌هاي اخير هستيم. از سينماگران دربند چه خبر؟ با آزادي خانم ايلانلو به نظر مي‌رسد كسي از هنرمندان سينما بازداشت نباشد. درست است؟
بله ،همين‌طور است و اميدواريم كه ديگر هيچ هنرمندي با حكم زندان مواجه نشود. اولين ماه فعاليت شانزدهمين دوره هيات‌مديره خانه سينما با اعتراضات و التهابات در جامعه همزمان بود. بنابراين هيات‌مديره خيلي زود كميته‌اي را در خانه سينما براي رسيدگي به اوضاع هنرمندان سينما تشكيل داد و اين كميته از همان روزهاي نخست ناآرامي‌ها در كشور كارش را شروع كرد. تعدادي از فيلمسازان قبل از التهابات اخير در بازداشت بودند. اين فيلمسازان به دليل امضاي بيانيه «تفنگت را زمين بگذار» يا دربند بودند يا منتظر احكام قضايي. با شروع التهابات اجتماعي در شهريورماه نيز تعداد زيادي از هنرمندان بازداشت شدند و لزوما كميته حمايت حقوقي و قضايي تشكيل شد و از همان روزهاي اول التهابات مشغول كار شديم. در اين راستا كميته‌هاي حمايت حقوقي ديگر صنوف هنري به كميته حمايت حقوقي خانه سينما پيوستند. تعداد بازداشت‌شدگان و احضارشدگان و متهمان و ممنوع‌الخروجي هاي خانه سينما 69 نفر بود و با احتساب بازداشت‌شدگان و متهمان خانه‌هاي تئاتر، موسيقي و تجسمي جمعا به يكصد ونود نفر افزايش يافتند .
براي رسيدگي به اوضاع اين تعداد افراد چه تمهيداتي انديشيديد؟
عده‌اي از اين افراد اتهامات جدي داشتند و ما براي كمك به آنها تجربه و تخصص وكلا و مشاوران حقوقي را لازم داشتيم. لذا رايزني با آنها آغاز شد و سپس با رييس سازمان سينمايي و مديران اجرايي ايشان و مشاور فرهنگي قوه قضاييه و معاون دادستان كل كشور گفت‌وگو كرديم. به هر حال در ابتدا بايد با گفت‌وگو شروع مي‌كرديم و با وزير ارشاد و مشاور سينمايي ايشان ديدار و گفت‌وگو آغاز شد و سپس گفت‌وگو با معاونين رييس قوه قضاييه و دادستان كل كشور و دادستان و معاون دادستان تهران و همچنين معاونين و مسوولان نهادهاي امنيتي و رييس مجلس شوراي اسلامي ديدارهاي متعدد و گفت‌وگوها ادامه يافت اما آنچه اهميت دارد، اين است كه با روساي همه صنوف سينمايي و پيشكسوتان خانه سينما و خانه‌ها و صنوف هنري ديگر و خانواده‌ها و همكاران هنرمند مشورت و رايزني انجام شد و همگي دست به دست هم داديم تا به هنرمندان دربند يا متهم و احضارشدگان كمك شود .
مشخصا نام مي‌بريد چه افراد و سازمان‌هايي در اين مدت پاي كار بودند و با شما همكاري داشتند؟
مديران صنوف خانه سينما و مسوولان سازمان سينمايي و مجلس هم پاي كار آمدند. همچنين دادستاني و قوه قضاييه در اين مسير با ما بسيار همدل بودند و همه كمك كردند تا اين بحران در كل جامعه و جامعه هنرمندان كشور برطرف شود و اين شرايط را پشت سر بگذاريم و كار براي هنرمندان سخت‌تر نشود، اما اينجا لازم است، اشاره كنم كه در ابتداي ناآرامي‌ها همزباني و همدلي و همكلامي بين ما كمتر بود، اما از ماه آذر به اين طرف كمي باب گفت‌وگو باز شد و ما نسبت به هم شناخت بيشتري پيدا كرديم تا اينكه الان وضعيت مساعد شده است و نمي‌توان از تلاش‌هاي بعضي افراد و مسوولان تشكر نكرد.
به نظر مي‌رسد نقد يكجانبه مسوولان درست نباشد و تاثير لازم را هم ندارد. مصرع معروف كه «عيبِ مي جمله چو گفتي، هنرش نيز بگو» از خوبي‌ها هم بايد گفت.
بله، آقاي اسماعيلي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و آقاي خزاعي به عنوان رييس سازمان سينمايي، جناب حسين نيرومند مشاور سينمايي وزير ارشاد، آقاي پاشايي مشاور فرهنگي قوه قضاييه، دكتر تركي معاون دادستان كل كشور، حبيب ايل‌بيگي به عنوان معاون رييس سازمان سينمايي و البته آقاي عسگرپور رييس هيات مديره خانه سينما كه تمام وقت در خدمت كميته حمايت حقوقي و قضايي خانه سينما و هنرمندان بوده و هستند، منوچهر شاهسواري، رضا مير كريمي، حبيب احمدزاده، پرويز پرستويي، ستاره اسكندري، رامبد جوان، شهاب حسيني، رخشان بني‌اعتماد، مهتاب كرامتي، پانته‌آ پناهي، فرهاد توحيدي، مستانه مهاجر، سيمين معتمدآريا،رویا تیموریان ،فریبا کوثری ، غلامرضا موسوي، مهدي سجاده‌چي، نغمه دانش، علي مردانه، محسن اميريوسفي، مجتبي ميرتهماسب، مهرداد لشكري، شراره عطاري و روساي ساير صنوف سينمايي و هنرمندان و فعالان خانه سينما مجيد مجيدي و دكتر حميدرضا نوربخش، استاد ايرج راد، حميد عاطفي، رضا دادويي، جناب اژدري، آقاي نعيمي ذاكر و همه همكاران و كاركنان ما در خانه سينما و خانه‌هاي تئاتر و موسيقي و تجسمي همواره در كنار و همدم و همراه كميته حمايت حقوقي و قضايي خانه سينما و هنرمندان بوده‌اند و هستند.
جناب اژه‌اي رييس قوه قضاييه و جناب منتظري دادستان كل كشور و دكتر قاليباف رييس مجلس شوراي اسلامي و مشاوران فرهنگي ايشان در كنار دكتر غريب‌آبادي و دكتر صادقي، جناب صالحي دادستان تهران و جناب مهدوي معاون دادستان تهران، رييس دادگاه انقلاب و قضات محترم دادگاه انقلاب و مسوولان فرهنگي نهادهاي امنيتي در كشور، آقاي نظامي و مشاوران محترم در دادستاني و مسوولان و مديران سازمان زندان‌ها در چند ماه گذشته با اعضاي كميته حمايت حقوقي و قضايي خانه سينما و هنرمندان تعامل خوبي داشته‌اند و اين باعث شد كه توانستيم از آذر ماه به نتايج بهتري برسيم و سوءتفاهم‌ها كم شود و مسووليت و حقوق معنوي و صنفي هنرمندان مورد توجه قرار گيرد و در نهايت با اعلام عفو عمومي از جانب مقام معظم رهبري در بهمن ماه جاري به آزادي تمام بازداشت‌شدگان و هنرمندان دست يابيم و با دستور ايشان همه احكام صادره لغو و پرونده‌ها مختومه شده است يا در مرحله مختومه شدن قرار دارد.
اكنون انتظار هنرمندان سينما اين است كه با رفع ممنوعيت خروج كه براي عده‌اي از همكاران سينمايي ما ايجاد شده است، كميته حمايت حقوقي كارش را در اين برهه حساس به پايان رساند و هيات مديره خانه سينما با تمام توان به تلاش‌ها و مسووليت‌هاي خود در امور صنفي و اصلاح وضع معيشت و رفع موانع اداري و اصلاح قوانين و ايجاد و گسترش فضاي كاري و حرفه‌اي و رفاهي براي اعضاي خود بپردازد. اميدواريم با تعامل دوجانبه با رييس سازمان سينمايي اين مهم بيشتر و بهتر از قبل محقق شود.
جناب حسيني اين تلاش‌ها و مكاتبات براي همه هنرمندان دربند بود؟
دقيقا يك كار جمعي بود كه ما تفكيك قائل نمي‌شديم براي هيچ شخصي و چه بسا خدمات ما بيشتر در اختيار سينماگران و هنرمندان و خانواده‌هايي بود كه از شهرت كمتري در فضاي مجازي برخوردار هستند. اينجا لازم است از همت چهره‌هاي سرشناس سينما تشكر كنم كه تمام قد و با كمال تواضع پيگير كار همكاران خود و ساير هنرمندان بودند و همچنان تلاش مي‌كنند. بي‌اغراق عرض مي‌كنم تا به امروز اين دوستي و همدلي تا اين حد در ميان اهالي سينما به ظهور و بروز نرسيده بود و در اين مسير همه اختلاف‌هاي قديمي نيز به كنار رفته است.
به هر حال هنرمندان هم اگر حرفي دارند از مردم و جامعه است.
دقيقا، خواسته هنرمندان خواسته مردم و جامعه است... قبول كنيم كه هنرمندان نمي‌توانند نسبت به خواسته‌هاي مردم بي‌تفاوت باشند. در اين مدت هنرمندان نيز از مردم و جامعه بسيار آموختند و البته بايد گفت دوگانگي ميان مردم و هنرمندان وجود ندارد. مسوولان هم با يكسري واقعيت‌ها مواجه شدند، بايد تعامل از اين به بعد بيشتر باشد .اميدواريم از اين به بعد وضعيت بهبود يابد و فضا به سوي آرامش پيش رود و هيچ فردي از جامعه براي بيان عقيده خود در زندان نباشد.
از ممنوع‌الخروجي هنرمندان هم صحبت كنيم كه لابه‌لاي صحبت‌تان اشاره شد. اين بحث به كجا رسيد. خيلي از هنرمندان براي فيلمبرداري بايد سر پروژهايي خارج از كشور باشند كه اين ممنوع‌الخروجي گويا مانع مي‌شود. يا آقاي مسعود كيميايي مي‌خواستند در جشنواره‌اي شركت كنند كه نتوانستند.
بسياري از هنرمندان براي ممنوع‌الخروجي دچار مشكل شدند. ما نامه‌نگاري‌هايي را در اين رابطه انجام داديم. يكي، دو نفر دراين رابطه با خطايي همراه بودند كه همين مساله باعث شد در اين بخش تعامل مسوولان با ما كم شود. مي‌توانم بگويم ممنوع‌الخروجي همكاران برطرف نشده، اما از هفته آينده اين بحث را هم با جديت پيگيري مي‌كنيم. خيلي از هنرمندان كار خارج از كشور دارند، خيلي از آنها مي‌خواهند با خانواده خود ديدار تازه كنند يا بيمار هستند و بايد براي كارهاي پزشكي هر چه زودتر سفر كنند. به نظر مي‌رسد مسوولان امنيتي كمي بر هنرمندان در اين بخش سخت گرفته‌اند كه تلاش ما پيگيري براي حل مشكل اين افراد است.
كسي از هنرمندان ممنوع‌الكار هم هست؟
رسما به كسي ممنوع‌الكاري اعلام نشده است، نه از جانب قوه قضاييه و نه سازمان سينمايي به كسي چيزي گفته نشده تا به اين لحظه. خيلي از هنرمندان در جريان اعتراضات پرونده داشتند، اما در چند ماه اخير در پروژه‌ها و فيلم‌ها مشغول كار بودند. خيلي از هنرمندان بازجويي شدند ولي بعد از احضار، به سر كارهاي‌شان بازگشتند. رسما چنين چيزي به هيچ كسي اعلام نشده. خيلي از هنرمندان در جشنواره فجر فيلم‌شان به نمايش درآمد.
از اين بحث بگذريم. آقاي حسيني از مديرعامل خانه سينما چه خبر؟
از شهريور كه هيات‌مديره خانه سينما و رييس هيات‌مديره انتخاب شد و در مهرماه وزارت ارشاد احكام را تاييد كرد هر چند ما بلافاصله با التهابات در جامعه مواجه شديم و همين ما را دچار مشكل كرد. ولي ما از شهريور ماه تا به امروز با يازده نفر از سينماگران و اشخاصي كه صلاحيت حرفه‌اي و تجربه لازم را براي پذيرش سمت مديرعاملي خانه سينما دارند، گفت‌وگو داشته‌ايم و وارد مذاكرات جدي با آنها شديم. همه اعضاي هيات‌مديره در مورد اين 11 نفر متفق‌القول بوده‌اند كه آنها افراد لايقي براي مديرعاملي خانه سينما هستند و اين پيشنهاد را به آنها مطرح كرديم، اما به خاطر شرايط موجود در كشور و در مواردي به خاطر موانع قانوني كه در اساسنامه فعلي خانه سينما وجود دارد و همچنين شرايط اقتصادي نامتعارف در كشور تا الان هيچ كدام از اين عزيزان جواب مثبت نداده است .شما نگاه كنيد 11 نفر تعداد كمي نيست. به هر حال بپذيريد خانه سينما هم شرايط خاص خود را دارد و هيات‌مديره هم سليقه و برنامه‌هاي خاص خود را دارد. مديرعامل خانه سينما نيز بايد مصوبات هيات مديره را اجرا كند و با توجه به شرايط اقتصادي موجود، پذيرفتن اين مسووليت كار سختي است. البته اطمينان دارم كه به زودي به نتيجه مناسب خواهيم رسيد.
رسما به كسي ممنوع‌الكاري اعلام نشده است، نه از جانب قوه قضاييه و نه سازمان سينمايي به كسي چيزي گفته نشده تا به اين لحظه. خيلي از هنرمندان در جريان اعتراضات پرونده داشتند اما در چند ماه اخير در پروژه‌ها و فيلم‌ها مشغول كار بودند.
محمد خزاعي، محمدمهدي عسگرپور، منوچهر شاهسواري، رضا ميركريمي، حبيب احمد زاده، پرويز پرستويي، ستاره اسكندري، رامبد جوان، شهاب حسيني، رخشان بني‌اعتماد، مهتاب كرامتي، پانته‌آ پناهي، فرهاد توحيدي، مستانه مهاجر، سيمين معتمد آريا، غلامرضا موسوي، مهدي سجاده‌چي، مجيد مجيدي و... همواره در كنار و همدم و همراه كميته حمايت حقوقي و قضايي خانه سينما و هنرمندان بوده‌اند و هستند.
ما از شهريورماه تا به امروز با يازده نفر از سينماگران و اشخاصي كه صلاحيت حرفه‌اي و تجربه لازم براي پذيرش سمت مديرعاملي خانه سينما را دارند گفت‌وگو داشته‌ايم و وارد مذاكرات جدي با آنها شديم.
خواسته هنرمندان خواسته مردم و جامعه است. قبول كنيم كه هنرمندان نمي‌توانند نسبت به خواسته‌هاي مردم بي‌تفاوت باشند. در اين مدت هنرمندان نيز از مردم و جامعه بسيار آموختند و البته بايد گفت دوگانگي ميان مردم و هنرمندان وجود ندارد. مسوولان هم با يكسري واقعيت‌ها مواجه شدند، بايد تعامل از اين به بعد بيشتر باشد. اميدواريم از اين به بعد وضعيت بهبود يابد و فضا به سوي آرامش پيش رود و هيچ فردي از جامعه براي بيان عقيده خود در زندان نباشد.