در گذشت موسيقيدان اميدوار به آينده «ني»
حسن ناهيد متولد ۱۳۲۲ در شهر كرمان بود. او از كودكي وقتي تنها ۱۰ ساله بود، در هنر موسيقي فعاليت داشت. از ۱۸ سالگي نزد حسين تهراني آموزش ديد و از شاگردان زندهياد حسن كسايي بود؛ اين نوازنده خوشنام سابقه همكاري با اركسترهاي ايراني و خارجي را در كارنامه هنري خود دارد. 27 بهمن ماه حسن ناهيد در سن ۷۹ سالگي درگذشت.
حسن ناهيد تير ماه سال جاري در گفتوگويي با «اعتماد» كه به مناسبت تولد او انجام شد، از علاقهمندياش به ني اينطور گفته بود: «سال ۱۳۳۲ زماني كه 10 سالم بود صداي ني استاد كسايي را از راديو شنيدم. البته ما در خانه خودمان راديو نداشتيم و من از طريق راديوي مغازهها، صداي ساز ايشان را ميشنيدم. نوازنده ساز ني در آن زمان بسيار محدود بود. بهتر است بگويم فقط استاد حسن كسايي بود. حتي اين ساز به راحتي پيدا نميشد و فقط در اصفهان ميشد آن را خريداري كرد. همه نوازندگان قديم همچون نايب اسدالله، مهدي نوايي، حسين ياوري و استاد كسايي اصفهاني بودند. خلاصه من به همراه شوهر خواهرم به اصفهان آمدم.»
او همچنين درباره جايگاه حال حاضر ني در موسيقي عنوان كرده بود: «زماني كه من ني را سر اركستر مرحوم نصرتالله گلپايگاني بردم، همه تعجب كردند. چون اصلا ني را نديده بودند و برايشان عجيب بود كه يك پسر شهرستاني ميتواند اين ساز را حتي از روي نُت بنوازد. آن موقع ساز ني مهجور بود ولي امروز ديگر ساز ني وارد اركستر شده و در هر اركستري ني يكي از سازهايي است كه حرف اول را ميزند چون تعداد نوازندگان نسبت به گذشته كه فقط استاد كسايي در اصفهان بود، بسيار زياد شده و در همه اركسترهاي ايراني از اين ساز استفاده ميشود.»
ناهيد كه عاشق ساز ني بود و از استقبال جوانان از اين ساز بسيار خرسند، به رويآوري زنان به ساز ني هم اشاره داشت و اين استقبال و حضور زنان را مياستود، «20 سال پيش اصلا امكان نداشت خانمي به سمت ساز ني بيايد؛ اما امروز ميبينيم كه چقدر خانم نوازنده وجود دارد و چقدر هم خوب مينوازند و اصلا هم از آقايان كم ندارند.»
حسن ناهيد همچنين درباره شيوه ني نوازياش در گفتوگويي ديگر بيان كرده بود: «هر نوازندهاي بايد سبك خودش را داشته باشد؛ همان طور كه در تارنوازي صداي تار شهناز با ديگران فرق دارد در نينوازي نيز اين موضوع صدق ميكند. ساز هر نوازندهاي صداي خود را دارد و سبكش هم مشخص است. من هيچ وقت از زندهياد كسايي تقليد نكردم و دنبال كار خودم رفتهام و تك نوازيهاي زيادي داشتهام.»
او همچنين درباره حضور ساز ني در اركستر اينطور گفته بود: «وقتي وارد كارهاي اركستري شدم متوجه شدم ني نقطه ضعفي دارد و آن هم اين است كه وقتي ميخواهي از صداي بم به زير بروي يك نت كم است. در اين راستا از استاد قنبريمهر كمك خواستيم تا اين خصوصيت ني را برطرف كنند اما اين درحالي بود كه زيبايي نواي ني در اين بود كه با همان شيوه شنيده شود. در حالي كه كسايي هم سالها با همين نيها نواخته است. يادم ميآيد زماني كه با اركستر فيلارمونيك لندن به رهبري ايرج صهبايي همكاري ميكردم يك روز نوازنده فلوت اركستر نزد من آمد و سازم را گرفت و گفت، ساز سختي به نظر ميرسد.»
ناهيد با شخصيتهاي برجستهاي كار كرد، به گفته خودش از استاد پايور بسيار آموخته بود و مهمترين آنها وقتشناسي و جديت در كار بود؛ درباره ارتباطش با هوشنگ ظريف و عبدالوهاب شهيدي نيز در گفتوگويي با ايسنا عنوان كرده بود «من از سال ۳۹ به سفارش مرحوم استاد حسين دهلوي به مرحوم استاد نصرتالله گلپايگاني كه در آن زمان در اداره هنرهاي زيبا اركستري داشت، معرفي شدم و از همان ساعت اولي كه در اركستر نشستم، با استاد هوشنگ ظريف همكار بودم ما سالها با هم كار كرديم و كشورهاي مهم دنيا را با هم ديدهايم و در خدمت استاد عبدالوهاب شهيدي بوديم. در كنسرتهايي كه با استاد شهيدي و مرحوم فرامرز پايور داشتيم، خواننده آقاي شجريان يا خود استاد شهيدي بود.»
حسن ناهيد اتفاقا از آن اساتيدي بود كه هميشه اميدوار بود و آينده موسيقي ايران را به واسطه جوانان و فعاليت و علاقه آنها بسيار روشن ميديد او كه در فعاليت هنرياش با مخالفت پدر روبهرو بود و از حمايت مادر برخوردار؛ همراهي والدين در آموزش موسيقي را مياستود. او همچنين اشاره كرده بود كه «در آينده شخصيتهاي بزرگي در زمينه ني نوازي خواهيم داشت؛ چرا كه بعضي از اين جوانان حيرتآور هستند.»
او در گفتوگويش با «اعتماد» از آرزو و رويايش در سالروز تولدش گفته بود: «من آرزويم اين است تا زماني كه زنده هستم، هر خدمتي از دستم بر ميآيد براي مردم انجام بدهم. آرزوي سلامتي براي همه دارم؛ سلامتي كه باشد آدم ميتواند دنبال هر كاري برود و پيش از همهچيز سلامتي مهم است. درباره موسيقي هم بايد بگويم كه هرچه موسيقي ايران بيشتر پيشرفت كند، خوشحالي من و امثال من بيشتر خواهد شد. امروز كه جوانان را ميبينم كه با شور و اشتياق كار ميكنند، بسيار خوشحال ميشوم و البته پيشرفت بيشتري را برايشان آرزو ميكنم.»