روزهاي سبز بورس تداوم مي‌يابد؟
بورس‌در يك‌قدمي سقف تاريخي
گروه اقتصادي
در ادامه شروع سبز بازار سرمايه در سال 1402، ديروز هم چندين اتفاق همزمان، فضا را براي سرمايه‌گذاران در حوزه بازار سهام براي شكست سقف تاريخي اميدواركننده كرد. بورس تهران در دو هفته ابتدايي سال جديد عملكرد كم‌نظيري از خود به نمايش به گذاشته و شاخص كل بورس در روزهاي ابتدايي سال جديد با ثبت بازدهي ۶ درصدي، دومين ركورد رشد در تعطيلات نوروزي هر سال را به جابه‌جا كرده است. در روزهاي ابتداي امسال حدود ۱۵۰۰ ميليارد تومان سرمايه خرد وارد بازار شده و ارزش معاملات خرد سهام نيز به ميانگين ۱۰۴۰۰ ميليارد تومان افزايش يافته است. عددي كه ۱۱ درصد بهتر از ميانگين اسفند ماه سال گذشته است. با توجه به روند رو به رشد بازار در اسفند ماه و شروع خوبي كه در بهار سال جديد داشته است، كارشناسان و اهالي بازار سرمايه پيش‌بيني سالي خوب براي بورس تهران دارند و حالا اين سوال مطرح است كه آيا بورس كه طي يك سال اخير فضاي پرنوساني را تجربه كرده، در سال 1402 دليلي براي صعود پيش روي خود مي‌بيند؟
همه شاخص‌ها روز گذشته سبزپوش شدند
ابتدا نگاهي بيندازيم به اتفاقاتي كه روز گذشته در بازار سهام افتاد. معامله‌گران روز گذشته بيش از 1.7 ميليارد سهام، حق‌تقدم و اوراق مالي در قالب بيش از 1.3 ميليون معامله و به ارزش 12هزار و 294 ميليارد تومان داد و ستد كردند. همه شاخص‌هاي بورس ديروز سبزپوش بودند. شاخص كل و شاخص قيمت با معيار وزني - ارزشي 54/0 درصد رشد كردند و اين دو شاخص با معيار هم‌وزن 1.3 درصد افزايش يافتند. شاخص آزاد شناور 0.5 درصد رشد كرد شاخص بازار اول بورس 15 صدم درصد رشد داشت و شاخص بازار دوم بورس 1.02 درصد رشد كرد.
آن گونه كه كارشناسان بورس مي‌گويند چشم‌انداز سال ۱۴۰۲ اين بازار به دو عامل نرخ دلار و تحولات سياسي و بين‌المللي وابسته است به گونه‌اي كه در سال ۱۴۰۱ تنها زماني كه نرخ دلار رشد كرد پس از يك وقفه زماني كوتاه شاخص‌هاي بورس نيز در اين بازار رشد كردند و عده‌اي هم بر اين باورند كه بازار سهام سال گذشته نسبت به رقباي خود جامانده. پس استنباط مي‌شود كه افراد مجددا در سال 1402 جذب بورس شوند و با ورود نقدينگي به اين بازار، بورس هم روندي صعودي را در پيش خواهد گرفت. اما جدي‌ترين چالشي كه در اين شرايط بازار با آن روبرو است، تغيير در نرخ بهره بانكي و بين‌بانكي يا سياستگذاري‌هاي ناگهاني دولت و تاثير آن بر اين بازار است.
آرامش در بازارهاي موازي
همايون دارابي، كارشناس و تحليلگر بازار سرمايه در مورد رشد بورس در سال جديد و جبران عقب‌ماندگي بازار سرمايه نسبت به ساير بازارها به «اعتماد» گفت: بخش عمده رشد بورس در سال جاري به اين دليل است كه عملا در بازارهاي موازي آرامش حاكم شده و بهاي دلار و سكه به نوعي در حال درجا زدن هستند و اين موضوع باعث شده تا حدودي نقدينگي به سمت بازار سرمايه سرازير شود ضمن آنكه گزارش شركت‌ها هم تاكنون خوب بوده كه همه اين موارد دست به دست هم داده تا شرايط بازار بهبود يابد.
اين كارشناس و تحليلگر بازار سرمايه در ادامه خاطرنشان كرد: تا زماني كه اتفاق خاصي در بازار سرمايه رخ ندهد ازجمله صدور مصوبه‌هاي ناگهاني و بدون برنامه و يا افزايش نرخ بهره بانكي كه منجر به شوكي تازه در اين بازار مي‌شود، به نوعي مي‌توان اميدوار بود كه بورس باز هم با رشد همراه شود.
دارابي ادامه داد: اين روزها هم شاهد آنيم كه شاخص بورس به مرز مرداد ماه 1399 رسيده و از آن مرز هم در حال رد شدن است و در صورتي كه اتفاق خاصي رخ ندهد اين اميد وجود دارد كه ميزان رشد بورس باز هم بيشتر شود.
تاثير سياستگذاري‌هاي داخلي و تحولات سياسي بر بورس كم نيست
اين كارشناس و تحليلگر بازار سرمايه در پاسخ به اين پرسش كه در سال 1402 كدام بازارها براي سرمايه‌گذاري مناسب‌تر هستند، تصريح كرد: بخش عمده اين تصميم براي سرمايه‌گذاري در بازارها به نحوه سياستگذاري در اين بازارها برمي‌گردد چرا كه بعضا اتفاقاتي در كشور رخ مي‌دهد كه از حوزه تصميمات اين بازارها بيرون است اما تاثير آن در اين بازارها كم نيست و بايد ديد كه سياستگذاري‌هاي داخلي و تحولات سياسي به كدام سمت خواهند رفت. ضمن آنكه اصولا در كشورهاي خاورميانه نمي‌توان پيش‌بيني‌هاي بلندمدتي داشت زيرا به جز بهاي نفت كه در سرنوشت اين كشورها موثر است مسائل ديگر سياسي هم مطرح هستند كه نمي‌توان پيش‌بيني قابل قبولي را در اين زمينه داشت.
رشد بورس در ميان مدت به سياست‌هاي دولت وابسته است
دارابي گفت: اما آنچه مسلم است رشد بورس در كوتاه‌مدت حتمي است؛ اين در حالي است كه در ميان مدت رشد بورس به تمامي سياست‌هايي وابسته است كه از سوي دولت اعلام مي‌شود.
اين كارشناس حوزه بورس در مورد عدم چشم‌اندازي روشن از اقتصاد كشور و رفتن سرمايه‌هاي مردم به سمت بازارهايي كه امكان دخالت دولت در آن بازارها كمتر است نيز به «اعتماد» گفت: نه‌تنها در ايران بلكه در بسياري از كشورها هم پيش‌بيني‌پذيري اقتصاد به اين معنايي كه ما فكر مي‌كنيم، نيست به گونه‌اي كه امروز در بازار امريكا هم به‌رغم همه اقداماتي كه جهت شفافيت بازارها صورت مي‌گيرد، باز هم نمي‌توان به صورت دقيق بازارها را ارزيابي كرد تا بتوان به صورت مداوم در اين بازارها به سود رسيد.
عدم دخالت دولت در بازارها ريسك‌هاي سيستماتيك را كاهش مي‌دهد
دارابي ادامه داد: ما همواره با يك سري گام‌هاي تصادفي در بازارها روبرو هستيم، اما اينكه گفته شده مردم براي سرمايه‌گذاري به سمت بازارهايي مي‌روند كه دخالت دولت در آنها كمتر است، كاملا واقعيت دارد به عنوان نمونه بارها شاهد آن بوده‌ايم كه با يك دستكاري در بازار ارز يا در شركت‌هاي صادراتي و بورس كالا به يك‌باره بازار بهم ريخته است.
او تصريح كرد: آنچه مسلم است در بازارهايي كه دولت دخالت چنداني ندارد به نوعي ريسك‌هاي سيستماتيك هم در اين بازارها كمتر مي‌شود و اين مساله مهمي است كه اصلا به پيش‌بيني‌پذيري اقتصادي هم برنمي‌گردد و تنها ريسك‌هاي سيستماتيك مطرح مي‌شوند.
اين كارشناس و تحليلگر بازار سرمايه در پاسخ به اين پرسش كه آيا رشد اين روزهاي بورس به افزايش بهاي ارز برمي‌گردد يا علت ديگري دارد، افزود: اين رشدها به دليل سود شركت‌ها رخ داده و البته ارز هم يكي از فاكتورهايي است كه شركت‌هاي صادراتي كشور بر اساس آن ميزان فروش و سود خود را پيش‌بيني مي‌كنند و اگر اقدامي صورت بگيرد كه سود شركت‌ها پايين بيايد سهام شركت‌ها هم كم‌ارزش مي‌شوند. اما بحث اصلي در اين رشدها به سود شركت‌ها برمي‌گردد و اگر نرخ ارز ثبات داشته باشد براي اين بازار و ساير بازارها از همه لحاظ بهتر است.