سرمقاله «اكونوميست» در نسبت توسعه با محيط زيست
دكل‌ها را بغل كنيد نه درختان را
اكونوميست در گزارش اصلي شماره اخير خود با اشاره به چالش‌هاي زيست محيطي حاصل از گازهاي گلخانه‌اي توصيه كرده كه توليد برق از محل سوخت‌هاي فسيلي متوقف شود. به نوشته اين هفته‌نامه، اگر قرار است وضعيت آب و هواي جهان تثبيت شود، توقف توليد برق از گازهاي گلخانه‌اي مشتق از سوخت‌هاي فسيلي بسيار مهم است. در نتيجه، مقدار برق موجود به ميزان زيادي افزايش مي‌يابد. با ظرفيت توليد بيشتر، به جاي سوزاندن سوخت‌هاي آلاينده، مي‌توان وسايل نقليه موتوري و خانه‌ها را با برق گرم كرد. گسترش دسترسي مردم به برق براي فقيرترين كشورها، انتشار گازهاي گلخانه‌اي ناشي از سوزاندن زيست توده را كاهش ميدهد و استانداردهاي زندگي را تا حد زيادي بهبود مي‌بخشد. براي انطباق موثر نيز به برق فراوان و قابل اعتماد بيشتري نياز است. اگر قرار باشد امواج گرما كشنده‌تر نشود، شبكه‌هاي برق در كشورهاي در حال توسعه بايد به‌طور قابل اعتمادي استفاده گسترده‌تري از تهويه مطبوع را در شهرهاي تشنه انرژي تامين كنند.
مشكل اينجاست كه مقياس تغييرات مورد نياز براي انطباق با شبكه‌هاي برق جهان به شدت ناديده گرفته شده، سرمايه‌گذاري بسيار كمي در حال انجام است، قوانين برنامه‌ريزي دست‌‌وپا گيرند و به شكل كنايه‌اي تلخ، برخي از بزرگ‌ترين حاميان كند كردن تغييرات آب و هوايي اين منطق را نمي‌پذيرند كه انجام اين كار مستلزم ساختوساز و توسعه بيشتر است.
گسترش شبكه برق بسيار پرهزينه است
از ديدگاه اكونوميست، گسترش و سبز كردن شبكه برق‌رساني بسيار سخت و بسيار پرهزينه خواهد بود. در گزارش اخير كميسيون انتقال انرژي كه از سوي گروهي از كارشناسان جهاني تنظيم شده است، تقسيم هزينه‌ها را بين ظرفيت توليد جديد مورد نياز براي تامين كافي برق پاك و سيستم‌هاي توزيع، انتقال و ذخيره‌سازي مورد نياز براي مفيد كردن اين منبع هزينه تقريبي 45 به 55 درصد را نشان ميدهد؛ 45 درصدي كه روي شبكه‌ها و ذخيره‌سازي هزينه مي‌شود، از الان تا اواسط قرن به حدود 1.1 تريليون دلار در سال مي‌رسد. براي مقايسه، انديشكده بين دولتي آژانس بين‌المللي انرژي تخمين مي‌زند كه هزينه‌هاي جهاني در شبكه‌هاي برق در حال حاضر حدود 260 ميليارد دلار در سال است اين رقم بسيار كمتر از آنچه مورد نياز است و به‌طور واضح، كمتر از سرمايه‌گذاري در بالادست صنايع نفت و گاز است. علاوه بر سرمايه‌گذاري در پروژه‌هاي جديد، پروژه‌هاي موجود نيز بايد تسريع و تسهيل شود. بسياري از مواردي كه نيازمند خطوط اتصالند، مانند خطوط انتقال جديد حياتي، به دليل تشريفات اداري به تاخير مي‌افتند. اصلاحات در قوانين برنامه‌ريزي بايد ساخت زيرساخت‌هاي بزرگ و اغلب نامطلوب را آسان‌تر كند. اگر قرار است اين طرح‌ها كارساز باشند و اين كار به‌طور مشروع انجام شود، در وهله اول بايد اعتراض كمتري به ساختوساز و توسعه وجود داشته باشد. اين امر باعث مي‌شود كه سياستمداران محافظه‌كارتر با قوانيني كه براي ساده‌سازي امور طراحي شده‌اند، راحت‌تر به برنامه‌هاي خود برسند. ورود ظرفيت جديد حياتي را تسريع خواهد كرد و با كاهش عدم اطمينان، هزينه سرمايه را كاهش ميدهد.
طراحي مشوق‌هايي براي توليد برق سبز
يك راه رو به جلو، استفاده از مشوق‌هاست: شبكه‌هاي مدرن امكان بازارهاي انرژي محلي بيشتري را فراهم مي‌كنند. آنها مثلا كاهش هزينه برق را براي افرادي كه يك مزرعه بادي در نزديكي خود دارند يا زمين آنها براي خطوط انتقال مورد نياز است، امكان‌پذيرتر مي‌كنند. به نظر مي‌رسد طرحي كه به موجب آن برخي كدهاي پستي (منازل و اماكن) در انگلستان زماني كه بادهاي توربين در نزديكي قوي‌تر مي‌شوند، قيمت برق پايين‌تري دارند. قيمت‌هاي متغير هم مي‌تواند به نفع مردم نزديك به انرژي‌هاي تجديدپذير باشد و هم كارايي كلي شبكه را بهبود بخشد.
طراحي چنين مشوق‌هايي مهم خواهد بود. پژوهش‌هاي انجام شده در آلمان نشان ميدهد كه وقتي صاحبان زمين پول دريافت مي‌كنند، اما جامعه در كل پول نمي‌گيرد، مخالفت‌ها مي‌تواند افزايش يابد. حتي زماني كه همه سهمي به دست مي‌آورند، ممكن است اشتياقي را در ميان مردم برنينگيزد. پيشنهاد پول باعث مي‌شود مردم نگران اين امر باشند كه آنها دقيقا از چه چيزي دارند چشم مي‌پوشند. ساير مطالعات در اروپا نشان ميدهد كه ارتباطات واضح در مورد كربن‌زدايي يك پروژه به گونه‌اي طراحي شده است كه كارها را به گونه‌اي انجام دهد كه پيشنهاد پول نقد نميتواند آن‌طور كه بايد و شايد انجام دهد. اين امر تنها موضوع را بغرنج‌تر مي‌كند: شديدترين اعتراضات به ساختوساز اغلب به نام محيط زيست و كساني مطرح مي‌شود كه مشتاق آينده‌اي سبزتر هستند. ممكن است آنها بگويند كه اين خط افق بايد حفظ شود يا اينكه مثلا اين جنگل آنقدر قديمي است كه نميتواند سقوط كند يا كوچگاه درناها به خودي خود بسيار مهم است.
كساني كه معتقدند هيچ راهي براي متوقف كردن تغييرات اقليمي از طريق رشد و توسعه وجود ندارد، به نقل قول از آلبرت انيشتين علاقه دارند كه «ما نمي‌توانيم مشكلات خود را با همان تفكري حل كنيم كه در زمان ايجاد آنها استفاده مي‌كرديم». اين نقل قول دو مشكل دارد: يكي اينكه هيچ مدركي وجود ندارد كه انيشتين واقعا آن را گفته است؛ دوم اينكه تغيير طرز تفكر جهان، فرد به فرد، كاري بلندپروازانه‌تر از تغيير روش‌هايي است كه جهان از طريق آن نيروي الكتريسيته خود را توليد و توزيع مي‌كند.
به گزارش «اكوايران»، اگر انتقال انرژي با عادات ذهني‌اي قابل دستيابي نباشد كه از قبل موجود است، به سختي مي‌توان آن را قابل دستيابي ديد. براي برخي كساني كه خود را «سبز» مي‌بينند، اين موضوع ممكن است به نااميدي منجر شود، اما براي كساني كه مي‌خواهند انسان‌ها در سياره‌اي كه مي‌توانند از آن مراقبت كنند، شكوفا شوند، ايده محيط‌زيستي كه به ساختن مي‌پردازد بايد فراخواني براي اقدام باشد.