چرا بايد از آشتي ايران با اعراب استقبال كرد
خبرهاي خوبي از تغيير در منطقه به گوش مي‌رسد: اول، روند بازگشت سوريه به جهان عرب به بالاترين سطوح حكومتي در دمشق و پايتخت‌هاي عربي رسيده است.
به گزارش اعتمادآنلاين و به نقل از گلف تودي، دوم، كردهاي سوريه به دنبال مذاكره با دمشق هستند. در حالي كه گفت‌وگوهاي قبلي به نتيجه نرسيده، كردها ممكن است اكنون به اين نتيجه برسند كه جدايي‌طلبي مورد حمايت ايالات متحده در زماني كه اعراب در حال نزديك شدن به بشار اسد هستند محكوم به فناست. توافق بين دمشق و كردها حدود 25 درصد از خاك اين كشور و ميادين نفتي ارزشمند آن را به حاكميت سوريه باز مي‌گرداند.
سوم، به نظر مي‌رسد جنب و جوشي در بن‌بست سياسي همسايه سوريه يعني لبنان به وجود آمده است. گروه پنج كشوري كه براي انتخاب رييس‌جمهور و تشكيل دولت جديد فشار مي‌آورند، ممكن است به توافق نزديك شده باشند. اين گروه - متشكل از عربستان سعودي، فرانسه، ايالات متحده، مصر و قطر - ظاهرا نامزدي سليمان فرنجيه، نوه رييس‌جمهور دهه 1970 براي پست رياست‌جمهوري و انتخاب نواف سلام به عنوان نخست‌وزير را پذيرفته‌اند. او برادرزاده صائب سلام است كه بين سال‌هاي 1952 تا 1973 چهار بار نخست‌وزير و قاضي دادگاه بين‌المللي مستقر در لاهه بوده است.
چهارم، بحرين و ايران به نظر آماده بازگشايي سفارتخانه‌هاي خود هستند. امارات و قطر در اين مسير حركت مي‌كنند، كويت و ايران در حال حل مسائل مرزي براي تسهيل توليد نفت و اردن و ايران در حال ارتقاي روابط هستند.
زمينه اين تحولات با دو اتفاق غيرمنتظره فراهم شده است. زمين لرزه 6 فوريه كه شمال غرب سوريه و جنوب غرب تركيه را ويران كرد. امارات، عربستان سعودي، قطر، مصر، كويت، بحرين، عمان، عراق، فلسطين، اردن، ليبي و لبنان براي قربانيان سوري در استان‌هاي متفاوت كمك‌هاي بشردوستانه ارسال كردند.
جهان عرب كه قبلا در نتيجه اختلاف‌ها چند پاره شده بود، يك انگيزه مشترك در سوريه پيدا كردند كه در سايه آن غذا، سرپناه، كمك‌هاي پزشكي و مصالح ساختماني براي بازماندگان فراهم مي‌كردند.
توافق 10 مارس با ميانجيگري چين بين عربستان سعودي و ايران به رقابت تهران و رياض پايان داد و آنها را بر آن داشت تا سفارتخانه‌هايي را كه از سال 2016 بسته شده بودند، بازگشايي كنند و در مورد مسائل كليدي كه اعراب را از اعراب و اعراب را از كشورهاي غيرعرب سنگين وزن منطقه - ايران و تركيه - جدا مي‌كند، يك هدف مشترك ايجاد كنند. اين توافق تاريخي مي‌تواند پيامدهاي مهمي براي امت اسلامي در سراسر جهان از طريق كاهش تنش بين سني‌ها و شيعيان داشته باشد. در صحنه بين‌المللي، اگرچه رياض و تهران چندين سال درگير تلاش‌هاي ميانجيگري عمان و عراق بودند، چين اين توافق را نهايي كرد، زيرا پكن به عنوان يك قدرت بي‌طرف تلقي مي‌شود كه اكنون نقش سياسي خود را در صحنه جهاني ايفا مي‌كند.
توافق پكن، دست امريكا را كه مدت‌ها قدرت خارجي مسلط در منطقه بود و با هدف تفرقه انداختن و تضعيف اعراب در امور اعراب دخالت مي‌كرد، قطع كرد. در مقابل، چين به دنبال اتحاد اعراب و به ظاهر ترويج صلح در ميان آنها و با بازيگران منطقه‌اي غيرعرب است.
يك هفته پيش، شاهزاده فيصل بن فرحان، وزير خارجه عربستان سعودي از دمشق بازديد كرد و در آنجا با اسد درباره پايان دادن به انزواي اين كشور و رفع تعليق 11ساله آن از اتحاديه عرب قبل يا در جريان نشست سران عرب در ماه آينده گفت‌وگو كرد. يك منبع سوري ناشناس به گلف تودي مي‌گويد دليلي براي خوشبين بودن وجود دارد.
دمشق و رياض قرار است پس از عيد سعيد فطر نمايندگي‌هاي كنسولي خود را افتتاح كنند. وب‌سايت شبكه تلويزيوني الميادين گزارش داد كه شاهزاده فيصل بن فرحان به بشار اسد دعوتنامه‌اي براي سفر رسمي به رياض ارايه كرد. بشار اسد پيش از اين ميزباني از وزير خارجه سعودي در سوريه به امارات و عمان سفر كرده بود.
فيصل مقداد، وزير امور خارجه سوريه در همان روز به تونس سفر كرد و در آنجا با نبيل عمار، وزير امور خارجه تونس براي سازماندهي تجديد روابط ديپلماتيك بين دو كشور ديدار كرد. مهم‌ترين موضوع در دستور كار آنها نحوه همكاري عليه جنگجويان فراري تونسي است كه از زمان سقوط خلافت داعش در سوريه و عراق در سال 2019-2017 به حمله به غيرنظاميان و نيروهاي سوري ادامه داده‌اند.
حمايت تونس و الجزاير از تلاش عربستان و امارات براي مهندسي بازگشت سوريه به اتحاديه عرب با دستيابي به اجماع قبل از نشست سران عرب در 19 ماه مه، اين پروسه را تقويت مي‌كند. با اين حال، قطر، كويت، مراكش و دولت مستقر در طرابلس در ليبي درباره بازگشت سوريه ابراز نگراني كرده‌اند.
محمود عباس، رييس‌جمهور فلسطين هفته گذشته با ملك سلمان، پادشاه عربستان و محمد بن سلمان، وليعهد عربستان در رياض ديدار كرد. اين ديدار مصادف بود با اولين ديدار اسماعيل هنيه رهبر حماس كه براي اداي حج عمره در مكه حضور داشت. اين اولين سفر يكي از رهبران حماس از سال 2015 تاكنون به عربستان سعودي بود.در حالي كه هيچ اشاره‌اي به ديدار عباس و هنيه نشده است، اما هنيه خواستار آشتي بين دو جناح فلسطيني تحت اشغال اسراييل شده كه ظاهرا عباس به اين پيشنهاد پاسخي نداده است.
با اين وجود، سفر هنيه به عربستان را نمي‌توان بيهوده فرض كرد، زيرا نشان‌دهنده گشايش در رابطه عربستان با حماس بود كه از سال 2015 توسط رياض تحريم شده بود. پس از اينكه حماس نيروهاي امنيتي فتح را از غزه بيرون راند، رياض براي ميانجيگري ميان فتح و حماس تلاش كرد، اما موفق نشد.
در همين حال، كمك‌ها به سوريه ادامه دارد. سومين كشتي اماراتي مملو از كمك يك هفته پيش وارد بندر لاذقيه شد. بانك جهاني هزينه بازسازي را 7.9 ميليارد دلار در سه سال تخمين زده است.
وظيفه بعدي اعراب عبور از موانع تحريم‌هاي غرب توسط ايالات متحده است كه به منزله مجازات جمعي غيرقانوني مردم سوريه است.