آنها ما را پيدا مي‌كنند يا ما آنها را؟
جست‌وجو براي حيات هوشمند فرازميني وارد مرحله تازه‌اي شد
نیلوفر منزوی
روياي خوشايند و ترسناك آدميزاد براي روبه‌رو شدن با يك حيات هوشمند ديگر در كيهان، روزبه‌روز برايش جدي‌تر مي‌شود. موسسه جست‌وجوي هوش فرازميني يا «SETI» مسووليت محقق كردن اين رويا را برعهده دارد. با پيوستن سِتي به آرايه بسيار بزرگ جي. جانسكي (نوعي رصدخانه ستاره‌شناسي راديويي در دشت سنت آگوستين كه براي دريافت سيگنالهاي سياه‌چاله‌ها و ديسك‌هاي گازي اطراف ستارگان جديد ساخته شده است) جست‌وجو براي تمدن‌هاي فرازميني، شكل جدي‌تري هم پيدا كرده است. به گزارش وبسايت نيواطلس، ستي اين تلسكوپ راديويي غول‌پيكر را با يك سيستم پردازشي جديد تركيب مي‌كند تا اثربخشي جست‌وجو را تا1000 برابر افزايش دهد.
جست‌وجو براي هوش فرازميني يا هدر دادن وقت و هزينه است، يا مي‌تواند منجر به يكي از بزرگ‌ترين رويدادهاي تاريخ تمدن بشر شود. مشكل اينجا است كه هنوز دست‌مان براي جست‌وجوي دقيق‌تر و جامع‌تر بسته است و تخمين‌ها از تعداد تمدن‌هاي محتمل در كهكشان راه شيري يك در 50 ميليون است. براي جبران اين مساله، موسسه «SETI» به جاي جست‌وجو براي كشف چگونگي تلاش بيگانگان براي برقراري تماس با ما، بيشتر روي توسعه ابزارهاي حساس‌تر و استراتژي‌هايي براي يافت سيگنالهاي هوشمند پنهان در نويز كيهاني متمركز شده است. جديدترين اقدام هم همين همكاري با آرايه بسيار بزرگ است كه مجموعه‌اي از 28 آنتن راديويي 25 متري با وزن 230 تن در هر قطعه است كه روي سه رديف اجرا مي‌شود كه هر كدام تا 21 كيلومتر امتداد دارد. آرايه بسيار بزرگ از سال 1980 در حال فعاليت است و اكنون طي پروژه‌اي بر امواج راديويي از 80درصد آسمان نظارت مي‌كند.
براي استفاده از اين امكانات، SETI و رصدخانه راديويي نجوم امريكا سيستم جديدي به نام خوشه تداخل‌سنج چند‌حالته منبع بازاوپن سورس نصب كرده‌اند كه داده‌هاي جمع‌آوري‌شده توسط آرايه بسيار بزرگ را بررسي مي‌كند. اين سازوكار به دنبال امضاهاي فني در سيگنالهاي راديويي مي‌گردد كه ممكن است نشانه بيگانگان فضايي باشد. در اين روش، سيگنال‌ها در نوارهاي بسيار باريك به عرض يك هرتز منتقل مي‌شوند. اين سيستم علاوه بر اين به دنبال پالس‌ها و سيگنالهاي گذرا در ميان حدود 10 ميليون ستاره مي‌گردد. نتيجه جست‌وجويي است كه 1000 برابر جامع‌تر از جست‌وجوهاي قبلي است. براي آزمايش اين سيستم كاوشگر اعماق فضايي وويجر 1 را هدف گرفت كه حدود 24 ميليارد كيلومتر از ما فاصله دارد. اين سيستم نه‌تنها مي‌توانست آنتن‌هاي مجزا را در آرايه آزمايش و فضاپيما شناسايي كند، بلكه حامل راديويي و باندهاي جانبي وويجر را نيز نقشه‌برداري كرد. درحالي كه گروهي در سِتي در تلاش براي كشف سيگنال‌هايي از تمدن‌هاي بيگانه هستند، برخي ديگر از محققان سِتي هم هشدار مي‌دهند كه ممكن است ما، با استفاده از موبايل، واي‌فاي و ماهواره‌هاي‌مان، در حال فرستادن سيگنال براي بيگانگان باشيم و به اين طريق، دسترسي به خودمان را براي آنها راحت‌تر كنيم. محققان در مطالعه‌اي كه اخيرا توسط جست‌وجو براي هوش فرازميني انجام شد، دريافته‌اند كه حجم فعاليت تلفن همراه ممكن است صداي ما را در حال حاضر بيشتر از زماني كه تنها از راديو و تلويزيون استفاده مي‌كرديم، به گوش كيهان برساند. محققان سِتي معتقدند كه تمدن‌هاي پيشرفته به احتمال زياد وجود دارند و برخي ممكن است قادر به مشاهده نشت راديويي ساخته بشر از سياره زمين باشند. ممكن است اي‌تي‌ها صداي ما را بشنوند يا مثل فيلم‌هاي تخيلي ترسناك، حضورمان گوش انگل‌هاي هراس‌‌انگيز فضايي را بجنباند. كسي نمي‌داند با چه چيزي طرفيم. هر چه كه هست، هنوز در ابتداي راه جست‌وجو براي حيات هوشمند فرازميني ايستاده‌ايم.