آرماگدون در ورزشگاه آزادي
كاش همه پيشبينيها از دربي اشتباه باشد
سامان سعادت
اينكه فصل با نبرد استقلال و پرسپوليس در فينال جام حذفي به پايان ميرسد اتفاق جذابي است. يعني اصلا چه پايانبندي بهتر از اينكه يك سال رقابت فوتبالي در ايران با مهمترين مسابقه فوتبال كشور به پايان برسد. جايي كه دو تيم سرخابي براي كسب يك جام مهم به مصاف هم ميروند و ميتوانند آخرين تصوير ضبط شده از مستطيل سبز در فصل جاري را با رنگ پيراهن خودشان تزيين ببخشند.
در عين حال نبايد انتظار داشت فينال جام حذفي تبديل به يك ديدار زيبا شود. هيجانانگيز بودن يك مساله است و زيبايي يك مساله ديگر. شكي در هيجانانگيز بودن دربي كه يك سرش به جام وصل است وجود ندارد اما تحليلهايي كه ميگويد چون استقلال در دو بازي قبلي خود 11 گل زده و پرسپوليس 7 گل پس اين دربي قطعا پرگل و تماشاگرپسند از آب در ميآيد، آبكي است. بالاخره سالها تماشاي دربي در شرايط مختلف، چه موقعي كه تيمها روي فرم بودند و چه زماني كه در افت بهسر ميبردند نشان داده مگر روي يك معجزه يا يك اتفاق خاص دربي به يك مسابقه پرگل و مهيج تبديل شود و اتفاقا مربيان در دربي همه تلاششان را ميكنند كه جلوي هرگونه اتفاق غيرقابل پيشبيني يا هر چيزي كه باعث شود رشته امور از دست خارج شود را بگيرند.
بعضيها اصطلاح ترسو بازي كردن را براي چنين تفكري به كار ميبرند و برخي هم ميگويند دورانديشي. هر چه هست هيچ مربي حاضر نيست در دربي ريسك كند، چون اين ريسك تبعاتي به مراتب بزرگتر از شكست در يك مسابقه يا به فنا دادن يك جام دارد. بحث يك تاريخ است و سالها كري خواندن هواداران. آنهم هواداراني كه سالها خاطره يك لايي انداختن در دربي را به خاطر ميسپارند و برايش سالگرد ميگيرند. با وجود چنين هواداران و چنين جوي ريسك كردن تنها يك معني دارد: ممكن است شما براي هميشه تاريخ منفور و حذف بشويد.
در چنين شرايطي مربي تصميم ميگيرد ببازد ولي كم گل ببازد. مساوي كه چه بهتر. مگر در مواردي خاص كه ديگر راهي جز برنده شدن وجود نداشته باشد. تازه آن موقع هم پروتكل شيوه بازي تيم با شيوههاي احتياطي شروع ميشود. همين دربي قبل را در نظر بگيريد؛ هم پرسپوليس و هم استقلال ميدانستند مساوي يعني قهرماني سپاهان. اما هيچ كدام نخواستند جسارت به خرج بدهند و انتحار كنند. واقعا اگر نبود اشتباه مدافع استقلال و نبوغ عيسي آلكثير شايد همان يك گل هم به ثمر نميرسيد و دربي با نتيجه بدون گل مساوي پايان مييافت. آن وقت در بدترين حالت گلمحمدي و ساپينتو چند روزي غرغرهاي هواداران را تحمل ميكردند و درنهايت هم با قهرماني سپاهان قضيه فيصله پيدا ميكرد.
امروز كه فينال جام حذفي است شرايط نه تنها تغييري نكرده كه پيچيدهتر هم شده است. پاي يك جام وسط است و چيزي به اسم ضربات پنالتي. مربيان دو تيم ميگويند دوست ندارند بازي به ضربات پنالتي كشيده شود چون آنجا همهچيز به شانس واگذار ميشود اما اگر از آنها بپرسي حاضريد براي به پنالتي نكشيدن بازي كمي ريسك كنيد جواب قطعا خير خواهد بود!
با اين حساب امروز و در دربيشماره صدويك دنبال تماشاي يك بازي تماشاگرپسند و سراسر هجومي نباشيد، بلكه مثل هميشه بگرديد دنبال تك موقعيتها كه معمولا روي خلاقيت بازيكنان و اشتباه مدافعان پيش ميآيد. از همين حالا ميتوان حدس زد نبردهاي فيزيكي در ميانه ميدان بيشترين سهم از بازي را به خودش اختصاص ميدهد و اعتراضات به داوري بيشتر از هر چيز ديگري شنيده خواهد شد. حالا يا اعتراض به يك اوت دستي در ميانه ميدان يا صحنه مشكوك پنالتي در محوطه جريمه. بازي هم به احتمال خيلي زيادي در مساويترين حالت ممكن پيش خواهد رفت تا نهايتا مثل دربي قبل گلي به آن شكل به ثمر برسد يا ضربات جبار پنالتي قهرمان را مشخص كند.
دربي تهران كه امروز برگزار ميشود، دربي كه ميشود نامش را نبرد آرماگدون گذاشت، مسابقهاي كه در نقطه پايان فصل براي اثبات خيلي چيزها بسيار هيجانانگيز است اما به شكل تاسفآوري قابل پيشبيني و اين بدترين قسمت ماجراست. چي بشود كه برانكويي از راه برسد و در دومين سال حضورش در فوتبال باشگاهي ايران به هجوميترين شكل ممكن تيمش را بفرستد در زمين و 4 بر 2 برنده شود. چي بشود كه ايمون زايدي از راه برسد و در 10 دقيقه هت تريك تاريخي كند و با كمترين بازيهاي ممكن براي پرسپوليس نامش برود جزو جاودانهها. اينها استثنائات است و استثنا قاعده را تشكيل نميدهد. گرچه هميشه فرصت سورپرايز كردن هواداران وجود دارد و اين به خاطر ذات فوتبال است.
آرزوي بزرگي است اما ميتوان اميدوار بود دربي امروز برخلاف همه پيشبينيهايي كه بالا ذكر شد يك بازي واقعا پرگل و تماشاگرپسند از آب دربيايد. ميتوان اميدوار بود كولينا رييس كميته داوران فيفا كه به عنوان مهمان در استاديوم آزادي حضور دارد با خودش بگويد كاش زودتر با اشكان خورشيدي (داور دربي) آشناه شده بودم. ميتوان دعا كرد رييس فدراسيون فوتبال عمان كه به دعوت تاج بازي را خواهد ديد هنگام بازگشت به كشورش به برانكو، سرمربي فعلي عمان بگويد نميداني چه چيزي را از دست دادي. امروز دربي صدويكم برگزار ميشود و همه اميدواريم گل سرسبد فوتبال ايران كه در بهترين نقطه، يعني فينال جام حذفي و به عنوان آخرين بازي فصل قرار گرفته همه را شگفت زده كند.