آيا بازار سهام مي‌تواند رشدهاي شارپي گذشته را تكرار كند؟
اثر كسري بودجه دولت بر بورس
گروه اقتصادي
بازار سهام همگام با كاهشي شدن نرخ ارز در بازار آزاد، دست به اصلاح شاخص‌ها زد و اكثر سهام بازار در محدوده منفي معامله شدند. بنابراين در پايان معاملات روز گذشته شاخص كل بورس اوراق بهادار با ريزش 17 هزار واحدي به 2 ميليون و 271 هزار واحد رسيد، همچنين شاخص كل هم‌وزن نيز رشدي 8 هزار واحدي را تجربه كرد و به ارتفاع 765 هزار واحد رسيد.
سه نماد «فارس»، «فولاد» و «شپنا» بيشترين تاثير در شاخص كل بورس و سه نماد «وسپهر»، «خاور» و «آريا» بيشترين تاثير را در شاخص فرابورس داشتند، ارزش معاملات خرد در بازار روز گذشته 9 هزار ميليارد و 100 ميليون تومان بود و حقيقي‌ها در اين روز حدود 900 ميليارد تومان از بازار سهام خارج كردند. افت ارزش معاملات به كمتر از 10 هزار ميليارد تومان از سيگنال‌هاي منفي براي بازار سهام در اين روزها به حساب مي‌آيد.
شرايط در حال حاضر احتمال از سرگيري مذاكرات، سيگنال مشخصي براي جهت‌دهي به دلار و تورم نداده است اما با اين وجود به نظر مي‌رسد بازارها در حال آماده شدن براي توافق احتمالي هستند. در اين بين بازار سرمايه با چالش‌هاي زيادي دست وپنجه نرم مي‌كند. ترديد سرمايه‌گذاران نسبت به آينده بازار سرمايه به دليل سياست‌هاي دولت و مجلس در ۲ سال اخير است كه باعث شد بازار سرمايه از ارزش ذاتي فاصله داشته باشد و رشدهاي شارپي اخير نيز جاماندگي دوساله را جبران نكرده است. مشكلات كسري بودجه دولت از دو سمت بر شركت‌هاي بورسي فشار وارد كرده است: افزايش بهاي تمام‌شده شركت‌ها و ايجاد محدوديت‌هاي شديد براي قيمت‌گذاري.
اما با توجه به تحولات سياسي و انتظارات در بازارهاي مختلف، سهامداران بورس مي‌توانند اميدوار باشند كه رونق به بازار سرمايه بازگردد؟
نگرش سرمايه‌گذاران به‌شدت به تحولات سياسي وابسته است
قدرت‌الله امام‌وردي، اقتصاددان در مورد كاهش شاخص‌هاي بورس در روز گذشته و تاثير اخبار فضاي سياسي بر وضعيت بازار سرمايه بر اين باور است كه نگرش سرمايه‌گذاران به بورس در كنار رخدادهاي اقتصادي به‌شدت به تحولات سياسي وابسته است و بارها شاهد آن بوده‌ايم كه يك خبر منفي اثري به مراتب شديدتر نسبت به يك خبر مثبت بر اين بازار داشته است.
امام‌وردي با اشاره به سفر پادشاه عمان به ايران گفت: با توجه به اخباري كه از اين سفر منتشر شد انتظارها بر اين بود كه گشايش‌هايي در خصوص برجام و ساير ديپلماسي‌هاي سياسي و اقتصادي براي ايران رخ دهد؛ اما باز هم ديديم كه اين خبر تنها باعث رشد كوتاهي در بورس شد و زماني كه درگيري‌هايي در مرز افغانستان از سوي طالبان رخ داد يكسري نگراني‌ها از سوي سرمايه‌گذاران به وجود آمد . اساسا موضوع امنيت يكي از فاكتورهاي اساسي در حوزه سرمايه‌گذاري در بازارهاست چرا كه سرمايه‌گذار جايي منابع خود را مي‌برد كه در آنجا امنيت و اطمينان خاطر باشد.
اين كارشناس اقتصادي تصريح كرد: فضاي امن سياسي و عدم تنش‌ها و عدم وجود اخبار منفي به‌شدت روي بازارها و به خصوص بورس تاثيرگذار است.
امنيت بالاي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري
او در پاسخ به اين پرسش كه اصولا سرمايه‌گذاران در واكنش به اخبار سياسي چه اقداماتي بايد انجام دهند ادامه داد: در صورتي كه بازار با نوسانات بالايي روبرو باشد بهتر آن است كه سرمايه‌گذاران از خريد و فروش بيشتر پرهيز كنند، ضمن آنكه در بازار سرمايه يكسري از صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري وجود دارد كه به نوعي سرمايه‌گذاري غيرمستقيم محسوب مي‌شود. براي اينكه افراد بتوانند دارايي‌هاي خود را از نوسانات به وجود آمده در بازار حفظ كنند و كمتر دچار ضرر و زيان شوند ضرورت دارد تا دارايي‌هاي‌شان را به صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري منتقل كنند چرا كه اين صندوق‌ها از ريسك كمتري برخوردارند و درآمد ثابتي هم دارند شايد بازدهي اين صندوق‌ها كمتر باشد اما براي اين افراد مناسب‌تر است.
اين اقتصاددان با بيان اينكه سرمايه‌گذاري در بورس بلندمدت است خاطرنشان كرد: نبايد ديد كوتاه‌مدتي بر اين بازار داشت و در بلندمدت است كه سرمايه‌گذاران مي‌توانند از اين بازار بهره‌برداري كنند و از نوسانات كوتاه‌مدت در بورس هم دور باشند.
بورس از بازارهاي ديگر جا مانده است
امام‌وردي در پاسخ به اين پرسش كه آيا بازار سرمايه در سال جاري نسبت به بازارهاي ديگر ارزنده‌تر است ادامه داد: بنده چندان اميدوار نيستم، سرمايه‌گذاران بايد منابع خود را به سمت بازاري ببرند كه بازدهي آن نسبت به بازارهاي ديگر بيشتر باشد و طبيعي است كه اين مقايسه همواره از سوي سرمايه‌گذاران در حال انجام شدن است و زماني كه بازار ملك و ساختمان‌سازي در ايران با رشد بالايي روبروست يا بازار كالاهاي بادوامي مانند خودرو رشد قابل توجهي دارد يا اينكه كالاهايي مانند دلار و سكه هم سود بالايي دارند طبيعي است كه اگر هركدام از اين بازارها بازدهي بيشتري داشته باشند سرمايه‌ها هم به آن سمت كشيده خواهند شد. اين اقتصاددان تصريح كرد: در صورتي كه بورس هم به اندازه ساير دارايي‌ها (ملك، خودرو، طلا و ارز) رشد داشته باشد سرمايه‌گذاران به اين بازار هم ترغيب مي‌شوند و كارشناساني هم كه مي‌گويند بازار سرمايه اين روزها ارزنده است با اشاره به P/E اين موضوع را مطرح مي‌كنند. زيرا اين نسبت قيمت به سود براي هر سهم همچنان پايين است و نشان‌دهنده آن است كه بورس نسبت به ساير بازارها هنوز رشدي نكرده و جاي رشد بيشتري هم دارد. در صورتي كه دخالت‌هاي دولتي در بازار سرمايه نباشد طبيعتا مي‌تواند به اهداف تعيين‌شده خود برسد اما با دخالت‌هايي كه در بورس وجود دارد اين موضوع باعث ناامني و بي‌اعتمادي به بازار سرمايه مي‌شود و اينكه مردم براي سرمايه‌گذاري در اين بازار ترديد دارند.
دولت بازار سرمايه را كنترل مي‌كند
امام‌وردي با بيان اينكه دولت بازار سرمايه را كنترل مي‌كند، گفت: در چند ماه آينده هم بعيد است كه بورس بتواند مانند گذشته رشد شارپي داشته باشد و در صورتي هم كه دولت مجددا بخواهد در اين بازار دخالت و كنترلي داشته باشد روند رشد در اين بازار باز هم متوقف مي‌شود اما در مقابل بازارهاي موازي مانند ملك و ساخت‌وساز و طلا رشدهاي به نسبت بهتري خواهند داشت. او با اشاره به كسري بودجه دولت در سال گذشته افزود: سال گذشته اين ميزان حدود 800 هزار ميليارد تومان بود كه عمدتا از بازار بدهي يا فشار به منابع پولي تامين شد. همين موضوع هم منجر به تورم بالاي كنوني شده و اين تورم هم روي همه بازارها تاثير گذاشت. بنابراين بايد گفت كه امسال هم رشد قيمت در بازار دارايي‌هاي مختلف رخ خواهد داد.