آتشبس موقت كرملين و واگنر
پوتين با چشمان آبي يخي خود عبارت «هرگز اجازه نده ببينند تو عرق ميكني» را به تصوير ميكشد
ديويد ايگناتيوس
ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه شنبه به پرتگاه نگاه كرد و پلك زد. او پس از وعده انتقام به دليل آنچه «شورش مسلحانه» خوانده بود در نهايت به سازش رضايت داد. سرعت عقبنشيني پوتين نشان ميدهد كه احساس آسيبپذيري او ممكن است حتي بيشتر از آن چيزي باشد كه تحليلگران فكر ميكردند. پوتين ممكن است روز شنبه دولت خود را نجات داده باشد، اما اين روز به عنوان بخشي از فاش شدن وضعيت روسيه كه ميراث واقعي پوتين خواهد بود به ياد آورده خواهد شد. به گزارش فرارو به نقل از واشنگتنپست، معامله پوتين با يوگني پريگوژين رهبر شبهنظاميان واگنر احتمالا در بهترين حالت يك آتشبس لحظهاي خواهد بود. پريگوژين شورشي به بلاروس خواهد رفت. اين امر از طريق ميانجيگري «الكساندر لوكاشنكو» رييسجمهور بلاروس، كشور دوست پوتين در ازاي لغو اتهامات پوتين عليه پريگوژين و سربازان شورشياش ميسر شد.
اقدام پريگوژين يك كودتاي واقعي به نظر ميرسيد. او واحدهاي شبهنظامي گروه ۲۵ هزار نفري واگنر تحت رهبري خود را به سوي دروازههاي مسكو هدايت كرد و از مقر فرماندهي اوكراين روسيه در روستوف آن دون و شمال به ورونژ ميرفت. منابع آگاه به من گفتهاند كه سرويس امنيت فدرال روسيه موانعي را در طول مسير ايجاد كرد كه تاثير چنداني نداشت. در نتيجه، پوتين گارد ملي را براي دفاع از مسكو فراخواند. همانطور كه پوتين در سخنراني خونين روز شنبه گفت آن وضعيت در حال تبديل شدن به لحظهاي مشابه سال ۱۹۱۷ ميلادي بود زماني كه ملت در حال غرق شدن در جنگ اشتباه ديگري بود و به قول پوتين روسها، روسها و برادران، برادران را ميكشتند.
در طول روز پرسشهايي كه در واشنگتن و ديگر پايتختهاي جهان مطرح ميشد حول اين محور است كه آيا پريگوژين به كارزار نظامي خود به سوي پايتخت روسيه ادامه خواهد داد و آيا پوتين به سربازان روس دستور ميدهد تا روي شورشيان واگنر آتش بگشايند تا پيشرويشان را متوقف سازند يا خير.
منابع آگاه به من ميگويند كه با حركت نيروهاي واگنر به سمت شمال، ارتش نه آنان را دنبال كرد و نه مانعي بر سر راهشان ايجاد كرد. صرفا ديوانگان در چنين موقعيتهايي به ورطه ميپرند. با اين وجود، نه پوتين و نه پريگوژين هيچكدام ديوانه نيستند. اين وضعيت مانند دوئلي بود كه در آن هر دو مبارز در هوا تيراندازي ميكنند تا بتوانند يك روز ديگر با يكديگر مبارزه كنند. پوتين فقط انتخابهاي بدي داشت و اين موضوع را ميدانست.
نيروهاي چچني به فرماندهي «رمضان قديروف» پيشتاز حمله به واگنر در روستوف بودند. اين يك آشفتگي وحشيانه بود. پوتين نميتوانست مطمئن باشد كه آيا يگانهاي ارتش عادي از دستورات او اطاعت ميكنند يا خير. او در موقعيتي قرار ميگرفت كه نميتوانست آن را كنترل كند. پوتين اينطور رفتار نميكند؛ به استثناي اشتباه محاسباتي ديوانهوارش در حمله به اوكراين. نكته قابل توجه در مورد اين ۲۴ ساعت جنونآميز آن است كه پوتين بدون هيچ رويارويي نظامي بزرگي توانست بحران را خنثي كند. مطمئنا موضع او توسط يك دوست سرسخت (لوكاشنكو) نرم شد، اما هنوز كنترل امور را در دست دارد.
پوتين با چشمان آبي يخي خود عبارت «هرگز اجازه نده ببينند تو عرق ميكني» را به تصوير ميكشد. او به ديگران اجازه ميدهد كه با زير دستانش دشمني كنند. در طول سال گذشته از مداخله در اين باره خودداري ورزيد و پريگوژين تقريبا هر روز به وزير دفاع روسيه «سرگئي شويگو» توهين ميكرد. پوتين به گونهاي رفتار ميكند كه گويي اجازه ميدهد زير دستش در چنين دعواهاي كوچكي دستهايش را كثيف كند.
با اين وجود، شنبه روزي متفاوت بود و پوتين با ذكر خاطرات سال ۱۹۱۷ ميلادي روسها را متوجه جنگ داخلي ويرانگر ساخت. او گفته بود: «دسيسهها و بحثهاي پشت سر ارتش بزرگترين فاجعه را به همراه داشت كه همانا نابودي ارتش و دولت، از دست دادن سرزمينهاي عظيم و در نتيجه يك تراژدي و جنگ داخلي بود». اكنون نيز مانند آن زمان به گفته وي دست «دشمن خارجي» را ميتوان ديد. او گفته بود: «تمام ماشينهاي نظامي، اقتصادي و اطلاعاتي غرب عليه ما به كار افتادهاند.» اين مخلوطي سمي از ناامني روسيه و غرور ملياي است كه كماكان منبع تغذيه پوتين به عنوان يك رهبر است. پاسخ دولت جو بايدن به اين روز جنونآميز در روسيه نسخهاي از توصيه منسوب به ناپلئون به نظر ميرسيد: «هرگز حرف دشمنت را وقتي اشتباه ميكند قطع نكن». همچنين، بايدن در تماس با متحدان و شركاي امريكا بود. او و تيمش با رهبران خارجي در تماس بودند. مقامهاي كاخ سفيد و وزارت امور خارجه با ديگر دموكراسيهاي بزرگ معروف به گروه هفت صحبت كردند. آنان هند و استراليا را به عنوان چهارمين اعضا اضافه كرده بودند. آنان با ناتو و اتحاديه اروپا مشورت كردند.
به من گفته شد كه پيام در تمام اين تماسها اين بوده كه با مداخله يا سود بردن از بينظمي، بحران در روسيه را خطرناكتر نكنيد. اين پيام به ويژه بر اوكراين متمركز بود. مقامهاي امريكايي تاكيد كردند كه كييف از درگيري در روسيه به نحوي استفاده نكند كه به لحظهاي خطرناكتر تبديل شود. به نظر ميرسد اوكراينيها طبق آنچه ميبينيم از اين توصيه پيروي كردند. مطمئنا آنچه در ادامه ميآيد دردسرهاي بيشتري براي پوتين در اوكراين است. پريگوژين در روزهاي پيش از كارزار نظامي خود به سمت مسكو حقيقت را آشكار ساخت. او گفت كه اوكراين روسيه را تهديد نكرد و حمله روسيه غيرضروري بود اشتباهي با ابعاد حماسي. حتي پوتين اين مرد يخي نيز نميتواند حقيقت سوزان در اوكراين را منجمد كند.