با وجود چرخش سياستهاي پولي دولت تركيه و اقدام آن در افزايش تقريبا دو برابري نرخ بهره، اين كشور همچنان با چالشهاي كلان اقتصادي و مالي داخلي روبروست و در چنين فضايي است كه آنكارا تمام تلاش خود را روي نجات اقتصادش متمركز كرده است.
وبگاه شبكه لبناني الميادين با انتشار گزارشي در اين خصوص آورده است: اولويت رييسجمهور تركيه پس از كاهش ۱۸,۵ درصدي ارزش لير و عبور ارزش دلار از ۲۶ لير و يورو از ۲۸ لير، نجات اقتصاد رو به وخامت كشورش است. مشكل اصلي امروز تركيه، اقتصاد و هزينههاي معاش است كه بهطور اجتنابناپذيري بر انتخابات محلي ۲۰۲۴ تاثير خواهد گذاشت. طبق گزارش اتاق بازرگاني استانبول تورم سالانه ۱۰۸ درصد است. تيم اقتصادي جديد اردوغان به دنبال كار روي كاهش تورم كشور و روي آوردن به كشورهاي حاشيه خليج فارس در سايه تيره شدن چشمانداز بهبود روابط با غرب است».
انگيزه اصلي تركيه از تقويت روابط با امارات
در همين راستا، «رجب طيب اردوغان، رييسجمهور تركيه براي كنترل وضعيت و امضاي توافقنامههاي سرمايهگذاري به ارزش بيش از ۲۵ ميليارد دلار به امارات خواهد رفت. امروز زبان اقتصاد و سرمايهگذاري شاخصه روابط بين آنكارا و ابوظبي است. «جودت يلماز» معاون رييسجمهور تركيه دو هفته پيش به امارات رفت. «محمد شيمشك» وزير خزانهداري كه نتوانست از غرب وام بگيرد و مسوول هماهنگي و كارهاي فني مربوط به توافقات با دولت امارات است و در اين مسير راهي طولاني پيموده، منتظر ورود اردوغان به امارات در راي يك هيات بلندپايه است».
پس از پيروزي اردوغان در انتخابات اخير رياستجمهوري تركيه، «محمد بن زايد» نخستين مقام بلندپايه عربي بود كه به تركيه سفر و تلاش كرد كه در جريان اين سفر، چندين توافقنامه به ويژه در بخش انرژي و صنايع دفاعي و سرمايهگذاريهاي بلندمدت به ويژه در خصوص تامين مالي انرژيهاي تجديدپذير، حملونقل (بنادر، فرودگاهها، زيرساختها) و بازسازي مناطق زلزلهزده، امضا كند.
به نوشته الميادين، در مقايسه با روند سياسي گذشته، امروز اقتصاد بيش از هر چيز ديگري براي تركيه اهميت دارد. اردوغان پس از تبديل شدن امارات به وامدهنده اصلي بانكهاي تركيه، به ابوظبي و كشورهاي حاشيه خليج فارس براي جذب سرمايهگذاري و حمايت مالي متكي شده است. در مقابل امارات نيز معتقد است كه روابط قوي در اين مسير منجر به يك رابطه سياسي خوب خواهد شد و دستيابي به يك ثبات اقتصادي به ثبات و تفاهمات مهم سياسي منجر خواهد شد.
به باور نويسنده، تركيه از نظر ژئوپليتيك و نقش فعال در سياستهاي خاورميانه و آفريقا از اهميت بالايي برخوردار است و اماراتيها نيز از طريق اقتصاد به دنبال تعميق مشاركت ژئوپليتيك جديد با آنكارا در منطقه هستند؛ امري كه جايگاه منطقهاي آنها را تقويت ميكند. لذا رابطه تركيه و امارات، بخشي از فرآيند كاهش تنش منطقهاي است كه در سايه تحولات براي تشكيل يك نظام منطقهاي و اين فرضيه سياسي كه ايالات متحده امريكا ديگر بازيگري اصلي به ويژه در زمينه امنيت نيست، واقعيت جديدي را تحميل ميكند.
متغيرهاي منطقهاي و موضع تركيه در رقابت امارات و عربستان
نويسنده با اين توضيح ادامه ميدهد: لذا انگيزه اصلي چرخش تركيه به سمت ابوظبي و رياض، نياز به شناور كردن اقتصاد تركيه، در سايه رقابت بين عربستان سعودي و امارات است، زيرا امارات به برتري اقتصاد عربستان سعودي بر اقتصاد خود از نظر اندازه آن، پي برده است و به دنبال رقابت با اقتصاد عربستان از نظر حجم و اندازه آن نيست. با اين حال، مايل است مركز مديريت بازرگاني در منطقه باقي بماند.
به گزارش فارس در ادامه اين مطلب آمده است: با تشديد فضاي رقابت اقتصادي ميان عربستان و امارات، رياض در حال نزديك شدن به عمان است تا درهايش را به سوي يك تغيير ژئوپليتيك گستردهتر از همكاري اقتصادي صرف بگشايد. امارات متحده عربي نيز در عين حال كه با نگراني به اين پويايي سعودي- عماني مينگرد، دريافته كه رقابت اقتصادي از تسلط ژئوپليتيكي در خليج فارس جدا نيست.
در چنين فضايي، اماراتيها و سعوديها نياز داشتند كه در رقابت با ايران، كشوري مثل تركيه را به خود جذب كنند؛ اين موضوع انگيزهاي براي عاديسازي روابط با آنكارا بود. با اين حال، با كاهش تنشهاي كشورهاي حاشيه خليج فارس و ايران، اين سوال مطرح ميشود كه چه چيزي ممكن است حوزههاي رقابتي مورد علاقه آنكارا را تغيير دهد؟
به باور نويسنده، براي اردوغان، بسيار مهم است كه سرمايهگذاريهاي اماراتي و سعودي در زمان افزايش آشفتگيهاي اقتصادي داخلي قطع نشود. در خصوص عربستان سعودي، آشتي با ايران ميتواند محيط امنتري را براي رياض فراهم كند تا برنامه توسعه چشمانداز ۲۰۳۰ خود را دنبال كند. از ديگر سو، رقابت اقتصادي فزاينده عربستان با امارات ممكن است فرصتهاي جديدي را در روابط تجاري تركيه ايجاد كند.
در پايان اين گزارش آمده است: آنكارا از كارت ژئوپليتيك و اقتصاد در رابطه با عربستان و امارات با توجه به رقابت ميان اين دو طرف استفاده ميكند و براي نجات تركيه، هيچيك از اين دو كشور را بر ديگري ترجيح نخواهد داد؛ حتي اگر بهاي آن تقسيم نفوذش از ليبي تا آفريقا و دستاوردهاي آن باشد. اما امارات روي تركيه به عنوان كشوري كه درهايش را به روي بازارهاي جديد و دريافت خدمات لجستيكي و زنجيرههاي تامين باز ميكند، حساب ميكند و ميخواهد از سرمايهگذاريهاي بزرگ تركيه بهويژه در آفريقا استفاده كند.