تحليل حواشي يك ماجرا
چگونه ممكن است كه طي اين سالها در اطراف او سخنان و نجواهايي طرح نشده باشد؟ چگونه ممكن است كه حتي با مواجهه عادي نتوان وجود برخي مشكلات رفتاري را محتمل دانست، گرچه حتمي نباشد؟ اين يكي از نتايجي است كه از اين اتفاق ميتوان گرفت؟ تاكيد بر معيارهاي نامربوط به شغل و سختگيرانه پر گزينش و شكلگيري دورويي و ريا، موجب ميشود كه حقيقت افراد در پرده پنهان بماند و اين منحصر به يك نفر نيست، هر كس به تناسبي و در زمينهاي اين پوشيدگي ميان بود و نمود را دارد. اين واقعيت در افزايش جاسوسها نيز ديده شده است. ضرباتي كه طي چند سال اخير كشور خورده به واسطه امكان نفوذ از طريق رياكاري است. چگونه قابل تصور است كه كسي سردمدار ستاد حجاب و عفاف باشد بعد با چنين وضعي از كار بركنار شود؟
مساله فقط نفوذ نيست. مِيداني كه در آن رياكاري غالب باشد، خود به خود افراد را به اين ميدان سوق ميدهد و افراد شفاف و سالم را از دور خارج ميكند. فقط در محيط رياكارانه است كه چنين اشخاصي ميتوانند بالا بيايند.
يكي از مسائلي كه در اين باره گفته شد، اين بود كه چرا عملكرد و خطاي يك نفر را به پاي مجموعه وسيعي مينويسيد؟ اول اينكه اين فقط يك انحراف فردي مثل يك اقدام لحظهاي چون قتل نيست. اين انحرافي پنهاني است كه به علل غيرطبيعي مثل فيلمبرداري و شنود غيرمجاز روشن شده است و اگر بخواهيم با روش طبيعي شناخته شود، شدني نيست، پس انتظار ميرود كه بسياري از انحرافات و جرايم و تخلفات ديگر هم نزد بسياري از اين افراد باشد كه تطابقي با شعارهاي رسمي و ادعايي ندارد و قابل كشف نيز نيست. ولي چرا اين را به عهده جمع وسيعي از همفكران وي ميگذارند؟ براي اينكه آنان نهتنها او را محكوم نكردند، بلكه بهطور ضمني از او دفاع ميكنند و هنوز دنبال بازداشت و مجازات فيلمبردار و پخشكننده آن هستند. بله اين كار نادرست است، ولي فعلا مساله اصلي عمل انتسابي به آن فرد است كه آن را در زير يك عمل خلاف ديگر ميخواهيد ناديده بگيريد. اين حمايت ضمني محسوب ميشود به ويژه از طرف كساني كه خودشان در مورد ديگران از اين نوع برخوردها كم و كسر نميگذارند. نكته مهمتر اينكه چگونه به خود اجازه ميدهيد كه جايگاه ارشادي و هدايتي براي خود تعريف كنيد، در حالي كه نميتوانيد و نتوانستهايد حتي مديران وزارتخانه خود را هدايت كنيد، آن هم نه هدايتي در سطح عالي و متوسط، حتي در سطح خرد و پيش پا افتاده و پرهيز از محرمات بديهي. مديراني كه تا اين اندازه متخلف باشند از چه كار يا خلاف ديگري پرهيز خواهند كرد؟ اين رويداد نشان داد كه بسنده كردن بر تقواي دروني افراد راهگشاي اداره امور نيست، تا هنگامي كه نهادهاي نظارتي مستقل و رسانهها در صحنه نباشند، دليلي ندارد كه سرنوشت خود را به تقواي دروني اين و آن گره بزنيم، آن هم در وضعيتي كه رواج رياكاري مانع از سنجش هر گونه تقوايي ميشود.
صادقانه بايد گفت كه مهمترين نتيجهاي كه از اين اتفاق ناروا بايد گرفت، اين است كه مديران وزارتخانه دست از ادعاهاي عجيب و غريب خود براي هدايت جامعه بردارند. به جاي هدايت مردم و توليد فرهنگ اسلامي و انقلابي قدري به خود بپردازند. حالا هم ميخواهند ۴۰۰ نفر ديگر را به نام حزباللهي به وزارتخانه تزريق كنند، مگر نه اينكه نتيجه اين رويكرد جلوي چشم شماست، اين شوخيها را بگذاريد كنار، بگوييد كه ميخواهيد دوستانتان را بياوريد، همچنانكه پيشتر هم چنين بوده و نتيجه را همه ديدند. اگر يك ساختار پاسخگو و شفاف بود پس از اين واقعه كل سيستم زير و رو ميشد، ولي دريغ از تكان خوردن يك قطره آب در دل اين وزارتخانه.