روزبه دلاور
به گزارش «اعتماد» تقريبا از زماني كه داوري‌هاي فوتبال در سراسر دنيا مجهز به تكنولوژي ويديويي شد مسوولان فوتبال، وارد كردن آن را براي كمك به وضعيت داوري كشورمان وعده دادند. يك مسوول مي‌گفت امسال VAR را وارد مي‌كنيم و مقام ديگر مي‌گفت حداكثر تا فصل بعد VAR در ايران است و مسوولي ديگر مي‌گفت تا نيم‌فصل اين كارا را انجام مي‌دهيم. وعده‌هايي كه تا قبل از شروع همين فصل هم به گوش رسيد و در نهايت هم در حد حرف باقي ماند. به نظر هم نمي‌رسد حالاحالاها هم خبري از WAR شود.
اما در حالي كه فقط دو هفته از بازي‌هاي ليگ حرفه‌اي بيست و سوم فوتبال ما گذشته اشتباهات داوري سر و صداي بسياري از تيم‌ها را در آورده است! اين در حالي است كه مثلا قرار بود ليگ امسال از لحاظ وضعيت داوري شرايط بهتري داشته باشد اما فدراسيون به جاي اينكه فكر چاره كند در همان هفته اول با جرايم سنگين خواست صداي معترضان به داوري را در نطفه خفه كند! اتفاقي كه شايد براي مدتي جوابگو باشد اما با ادامه اشتباهات سريالي داوران مي‌تواند منجر به شعله‌ور شدن آتش زير خاكستر شود. براي بررسي بيشتر از وضعيت داوري به سراغ نويد مظفري يكي از كارشناسان برجسته داوري كه سابقه تدريس در سطح منطقه AFC را دارد رفتيم. گفت‌وگوي خبرنگار اعتماد با او را در ادامه مي‌خوانيد.
فصل جديد شروع نشده بعضي از سوت‌هاي اشتباه باعث اعتراض باشگاه‌ها شده.
ما فكر مي‌كنيم وقتي ليگ قبلي تمام شده و ليگ جديد آغاز مي‌شود مشكلات داوري هم خود به خود حل مي‌شود! در حالي كه اصلا اين‌طور نيست و در نتيجه اصلا عجيب نيست كه همان داورها همان اشتباهات گذشته را تكرار مي‌كنند و فرقي در وضعيت داوري كشور ايجاد نمي‌شود. اين تيم‌ها هستند كه بازيكنان جديد مي‌گيرند و تغيير مي‌كنند اما داورها همان هستند و مديريت هم همان است و اتفاق خاصي رخ نمي‌دهد تا دليلي براي بهتر شدن باشد.
آن اتفاق خاص براي بهتر شدن شرايط داوري از نظر شما چيست؟
اتفاق خاص بايد در كميته داوران و مديريت آن بيفتد كه با برنامه‌هاي جديد و با رويكرد جديد اتفاقات بيفتد كه خب خبري نيست. چندين سال است كه همين روال است. گفتم كه مشكل اصلي اينجاست كه وقتي ليگ جديد شروع مي‌شود فكر مي‌كنيم اوضاع داوري هم اتوماتيك‌وار درست مي‌شود. وقتي كاري براي ارتقاي سطح داوري نكرده و نمي‌كنند در نتيجه همين روال خواهد بود.
صحبت از VAR بخش جدانشدني شعارهاي بعضي از بالادستي‌ها براي كمك به وضعيت داوري است! از نظر شما VAR مي‌تواند وضعيت را تا چه حد بهتر كند؟
نمي‌توانند به اين راحتي VAR را بياورند. فكر مي‌كنم چندين سال است كه در اين مورد دارم صحبت مي‌كنم. هربار هم مي‌گويند به اين ليگ مي‌رسد و نه به نيم‌فصل مي‌رسد و بعد مي‌گويند اول فصل بعد مي‌رسد! به اين راحتي نيست. فيفا اجازه مي‌دهد فقط از يك‌سري شركت‌ها اين فناوري‌ها را بياوريم و استفاده كنيم و آن شركت‌ها هم به خاطر تحريم نمي‌آيند و اين خيلي ساده است!
راه‌حلي ندارد؟ چون تعداد اشتباهات داوري كم نيست .
اشتباهات داوري ما كه الان مي‌شود به VAR ربط ندارد. وقتي داور در هفته اول و در بازي سپاهان و تراكتور پاس به دروازه‌بان را نمي‌گيرد ربطي واقعا به VAR ندارد. وقتي در بازي به صنعت نفت و فولاد توپ به داور مي‌خورد و به جاي اينكه دراپ‌بال بيندازد ادامه بازي مي‌دهد و توپ وارد دروازه تيم مقابل مي‌شود و طبق قانون بايد بازي را قطع كند و اما اين كار را نمي‌كند اينها مشكلاتي نيست كه با VAR حل شود. اينها مشكلات آموزشي و خود داوري است و اگر بخواهيم همه اينها را بگذاريم پاي VAR اشتباه محض است.
افزايش دستمزد داورها هم راه‌حل نجات‌بخشي نبود؛ درست است؟
الان فرض كنيد بين همكاران خودتان چند نفر هستند كه كارايي آنها به خوبي شما نيست. حالا بيايند به آنها حق و حقوق و مزايايي بيشتري بدهند. آيا در عملكرد آنها فرقي مي‌گذارد؟ وقتي طرف توانايي نوشتن ندارد، خب ندارد؛ ۱۰۰ ميليارد هم كه به او بدهيد در توانايي‌اش تغييري ايجاد نمي‌شود. اينكه ربطش بدهيم به اينكه با پول بيشتر به داورها وضعيت‌شان بهتر مي‌شود، اشتباه است. آن زمان كه آقايان تركي و مرادي قضاوت مي‌كردند در شروع ليگ برتر دستمزدشان 20 هزار تومان بود. اين از بحث مالي آنها اما عملكردشان كجا بود؟ ما جايگزيني براي اين افراد پيدا نكرديم چون اصلا چيزي به اسم استعداديابي درست در كشورمان وجود ندارد. يك زماني اين افراد با اسم‌شان بازي‌ها را قضاوت مي‌كردند. يعني اسم اينها بزرگ‌تر از يك مسابقه بود اما الان شما بگرديد دنبال يك داور كه در حد اينها باشد، نداريم. وقتي پشتوانه‌سازي نمي‌شود همين اتفاقات مي‌افتد ديگر.
اما از جانب موافقان كميته و دپارتمان داوري اين طور صحبت مي‌شود كه يكي مثل عليرضا فغاني را به جامعه فوتبال معرفي كردند.
فغاني را كسي نساخته! فغاني، مرادي، تركي، فنايي اينها افرادي بودند كه توانايي ذاتي و شخصي داشتند. اگر در نيجريه هم به دنيا مي‌آمدند همين روال براي‌شان تكرار مي‌شد. به خاطر توانايي فردي است. سيستم داوري اگر توانايي‌اش را داشته باشد، مي‌شود مثل آلمان كه هر چهار سال در جام جهاني كانديدا دارد يا مي‌شود مثل انگليس و فرانسه و اسپانيا. اما وقتي اين سيستم اين توانايي را ندارد پس تا حالا هركي آمده و رفته بالا خودش رفته.
اشتغال رييس يا اعضا در خارج از كميته داوري هم موضوع ديگر بحث است.
در آيين‌نامه فيفا نوشته رييس و اعضاي كميته داوران نبايد با تشكلات فوتبالي در ارتباط باشند. بخواهيد فايل آن را براي‌تان مي‌فرستم خيلي واضح نوشته شده اما حالا آقاي افشاريان و قبلا آقاي اصفهانيان و آقاي زرگر كه در كميته داوران هست همه اينها رييس هيات‌هاي فوتبال هستند! رييس هيات فوتبال از تشكلات فوتبالي نيست؟ ما به اين آيين‌نامه فيفا هم احترام نمي‌گذاريم! رييس كميته داوران ما رييس هيات فوتبال هم هست حالا دنبال چي مي‌گرديم؟
اين موضوع مي‌تواند شائبه ايجاد كند.
شائبه چيست؟ اصلا گفتند حق ندارد به خاطر شائبه. يك مثال مي‌زنم. من رييس هيات فوتبال تهران هستم يك تيم تهراني در پلي آف با يك تيم مازني بازي مي‌كند و تا دقيقه نود بازي مساوي است اما داور در آن دقيقه يك پنالتي اشتباه به سود تيم تهران مي‌گيرد. من رييس كميته داوران هستم و رييس هيات فوتبال هم هستم واقعا اين شائبه ايجاد نمي‌كند؟ خب همين اشتباه سهوي هم مي‌گويند داور به سود كميته داوران گرفته. اما كو گوش شنوا! اصلا براي‌شان مهم نيست.
در مقايسه با ديگر كشورهاي آسيايي وضعيت داوري ما چطور است؟
قطعا كره و ژاپن پيشرفت كردند و داورهاي عرب هم از ما بيشتر پيشرفت كرده‌اند.
سوالات پراكنده شد؛ نظر شما درباره شغل جديد بعضي از داورهاي بازنشسته چيست؟ مثلا داوري كه سرپرست يك تيم مي‌شود. آيا نمي‌شود از ظرفيت اين داوران بازنشسته بهتر استفاده كرد؟
وقتي كه مديريت مناسب نداشته باشيد از اين اتفاقات مي‌افتد ديگر. مديريت مناسب به داورش مي‌گويد به اين دليل و آن دليل ديگر داوري نكن به جايش مثلا در آموزش يا نظارت يا جاهاي ديگر به ما كمك كن. اصلا چنين اتفاقي نمي‌افتد پس طرف حق دارد برود دنبال فوتبال. اينها مشكلاتي است كه داريم در نتيجه اصلا انتظار بهبود وضعيت داوري را نداشته باشيد. اگر يك بازي بدون اشكال به پايان برسد در واقع شانس آورده ايم!
كمي جزيي‌تر به داوري نگاه كنيم؛ چطور ممكن است حساس‌ترين بازي فصل پيش كه همان دربي تهران در فينال حذفي بود، مي‌شود بازي خداحافظي يك داور؟ نمي‌شد جور ديگري از داور قدرداني كرد؟
خب ما الان داور داريم كه اصلا شرايط قضاوت در ليگ برتر را ندارد اما به دليل اسمش را نمي‌دانم چي بگذارم هنوز قضاوت مي‌كند! به دليل حمايت‌هاي رييس هيات فوتبالش و فشارهاي كه مي‌آورند دارد قضاوت مي‌كند!
عجيب است! تعداد زياد داور از موضوع ديگر و قابل بحث است كه گويا تعداد كمتر شده.
تعداد داورهاي‌مان زياد هستند يعني داور مي‌داند اگر عملكرد خوبي هم داشته باشد سه هفته بايد در خانه باشد. مثل بازيكني است كه عملكرد خوبي دارد اما نيمكت‌نشين مي‌شود. خب او از حالت خوبش خارج مي‌شود. الان در داوري هم همين است. مي‌گويند كم كرديم اما كم كردن را آقاي كامراني‌فر كه زماني كه رييس دپارتمان داوري بود اين قدم بسيار سخت را برداشت و تعداد داورها را كم كرد. آقاي اصفهانيان تعداد را زياد كرد و آقاي افشاريان دوباره زيادتر. حالا كه تعدادي كم كردند اما باز هم زياد است. كلا به ۲۳ تا ۲۴ داور بيشتر نياز نداريم. هرچقدر انتخاب درست كرده باشيم با تعداد كمتر و با آنها كار كنيم و براي اشتباهات آنها به به و چه چه نكنيم براي گمراهي مردم آن وقت تازه مي‌توانيم از شروع يك روند مناسب حرف بزنيم.