گاردين همزمان با تشديد بحران در قره‌باغ گزارش داد
غرب به دنبال تجديدنظر در رابطه با علي‌اف
روزنامه گاردين در گزارشي نوشت: انتشار تصاويري از مهاجرت جمعي ساكنان منطقه قره‌باغ كه مجبور به ترك خانه و كاشانه خود شده‌اند، برخي را در غرب به فكر بازنگري در روابط خود با جمهوري آذربايجان انداخته است.
اين رسانه انگليسي گزارش داد، كشور غني از منابع جمهوري آذربايجان، سال‌ها با اتخاذ تركيبي از ديپلماسي ماهرانه و اعمال نفوذ، خود را به عنوان شريكي معتمد و قطب مهم حمل و نقل به انگليس و اتحاديه اروپا نشان داده است. اما الهام علي‌اف رييس‌جمهوري آذربايجان با آغاز حمله نظامي به قره‌باغ كه به بروز فاجعه انساني و فرار پناهجويان از منطقه منجر شد، خشم اتحاديه اروپا و امريكا را برانگيخت.گاردين به نقل از يك ديپلمات ارشد غربي در باكو
-كه خواست نامش فاش نشود- نوشت: مي‌شد و بايد از اين بحران و رنج انساني ناشي از آن جلوگيري كرد. ادامه روابط با آذربايجان به روال معمول براي ما دشوارتر خواهد بود. به گزارش ايرنا، در ادامه اين مطلب آمده است: هفته پيش، آنالنا بربوك وزير خارجه آلمان طي سخنراني در سازمان ملل، باكو را متهم كرد كه «ضمانت‌هاي خود را براي خودداري از متوسل شدن به قوه قهريه نقض كرده و از اين رو باعث درد و رنج شديد جمعيتي شده كه در شرايط سختي قرار دارند. امانوئل مكرون رييس‌جمهوري فرانسه نيز مقامات آذربايجان را «كنترل نشده» خواند.
توماس دي وال، كارشناس ارشد انديشكده اروپايي كارنگي در اين زمينه گفت: بسياري در بروكسل و واشنگتن از استفاده آذربايجان از قوه قهريه شوكه شده و احساس مي‌كنند به آنها خيانت شده است. وي اظهار داشت: مقام‌هاي غربي بر اين باورند كه انفعال دو هزار نيروي صلح روسيه كه به منطقه اعزام شده‌اند، نشان مي‌دهد كه توافقي جانبي بين مسكو و باكو به دست آمده است. اين دو كشور هر دو نيكول پاشينيان نخست‌وزير ارمنستان و چرخش او به سمت غرب را در درگيري‌ها مقصر مي‌دانند.
اين تحليلگر مدعي شد: به‌رغم تلاش‌هاي طولاني براي حل درگيري قره‌باغ، غرب به حاشيه رانده شده است. آذربايجان براي مدت‌هاي طولاني در نشان دادن ارزش خود به غرب، ماهرانه عمل كرده است، اما به نظر مي‌رسد اكنون اهميت و اعتماد‌پذيري باكو در حال بازنگري است.گاردين در بخشي از گزارش خود نوشت: گفته مي‌شود باكو سال‌ها از آنچه ديپلماسي خاويار توصيف مي‌شود، يعني استفاده از پول نقد و هداياي ارزنده براي نفوذ در اروپا بهره برده است.
اين رسانه انگليسي پيش‌تر فاش كرده بود كه آذربايجان چگونه حدود ۲.۸ ميليارد دلار (۲.۲ ميليارد پوند) پول از طريق شبكه‌اي از شركت‌هاي مخفي انگليسي به حاميان، لابي‌ها و سياستمداران در اروپا در خارج منتقل كرده تا با خريد كالاها و خدمات لوكس به نفع نخبگان آذربايجاني پولشويي كنند.
گاردين نوشت: قبل از درگيري اخير قره‌باغ، به نظر مي‌رسيد كه اروپا به‌رغم سابقه ضعيف حقوق بشر آذربايجان و شواهد موثق درباره خشونت اين كشور در جنگ سال ۲۰۲۰ قره‌باغ، به دنبال روابط نزديك‌تر با باكو بوده است.اورسلا فون در لاين رييس كميسيون اروپا در سال ۲۰۲۲ همزمان با اميد اتحاديه اروپا به كاهش وابستگي به انرژي روسيه به باكو سفر كرد و با معرفي آذربايجان به عنوان تامين‌كننده «مهم» و «معتبر» انرژي اعلام كرد توافقي براي افزايش خريد گاز اتحاديه اروپا از آذربايجان تا سال ۲۰۲۷ به دست آمده است. وي با اين حال اشاره‌اي به وضعيت حقوق بشر يا روابط باكو با ارمنستان نكرد.
گاردين در ادامه تحليل خود آورده است: از زمان عمليات نظامي هفته گذشته، آذربايجان به ترويج روايت خود از اين كشور در بين سهامداران غربي ادامه داده است. انديشكده مركز تحليل روابط بين‌الملل -مستقر در باكو- ميزبان ميزگردي در «مايفر» لندن درباره نقش آذربايجان به عنوان «پل زميني مهمي كه مي‌تواند اروپا را به آسياي مركزي متصل كند» و نيز «امنيت انرژي در اروپا» بوده است.
با اين حال، برخي ناظران مسائل سياسي از جمله مكس هِس، كارشناس موسسه تحقيقات سياست خارجي امريكا مدعي‌اند باكو درباره اتكاي اروپا به انرژي آذربايجان به‌شدت اغراق مي‌كند.
هس در اين زمينه گفت: اين ايده كه آذربايجان نقش كليدي در امنيت انرژي اروپا ايفا مي‌كند، بهانه ديگري است كه برخي قدرت‌هاي غربي را از مداخله باز مي‌دارد.آذربايجان در سال ۲۰۲۲ در مجموع ۳درصد از كل واردات گازي اتحاديه اروپا را تشكيل مي‌داد درحالي كه مسكو در تامين ۱۵درصد از تقاضاي گازي قاره اروپا نقش داشته است. به نوشته گاردين، برخي مقامات غربي در حال بررسي اعمال تحريم‌هايي عليه آذربايجان به دنبال عمليات نظامي اين كشور در قره‌باغ هستند.
ديويد مك آليستر، رييس كميته امور خارجه پارلمان اروپا گفت: اتحاديه اروپا در صورت تلاش‌ها براي آواره كردن ارمني‌هاي قره‌باغ، تبعاتي جدي براي اين اقدام در نظر بگيرد.سامانتا پاور، رييس آژانس توسعه بين‌المللي امريكا نيز در ديدار از شهر مرزي گوريس در ارمنستان، به مساله احتمال تحريم‌ها اشاره كرد و در پاسخ به سوالي درباره تبعات احتمالي حمله اخير آذربايجان گفت: «گزينه‌هاي مختلفي مدنظر است.»
هس از موسسه تحقيقات سياست خارجي امريكا در اين رابطه مي‌گويد: مهم است كه جامعه بين‌المللي براي جلوگيري از درگيري بيشتر و بي‌خانماني در اين منطقه مداخله كند. جامعه بين‌المللي بايد فورا مانع مخفي شدن در پشت افسانه امنيت انرژي شده و متعهد شود كه اقدامات لازم را براي جلوگيري از درگيري بيشتر به‌كار خواهد بست.