همزمان با كمك 5 ميليون يورويي اروپا به قره‌باغ
ارمنستان از آذربايجان به ديوان لاهه شكايت كرد
ديوان بين‌المللي دادگستري لاهه به تازگي اعلام كرد كه ارمنستان براساس كنوانسيون تبعيض نژادي عليه جمهوري آذربايجان شكايت كرده و خواستار اتخاذ تدابيري عليه باكو شده است.
در بيانيه دادگاه در اين خصوص آمده است: «براساس ماده ۴۱ اساسنامه و ماده ۷۳ مقررات ديوان، روز جمعه ارمنستان درخواستي مبني بر اتخاذ تدابير احتياطي عليه جمهوري آذربايجان، به منظور حفظ و حمايت از حقوق مندرج در كنوانسيون بين‌المللي درباره حذف همه اشكال تبعيض نژادي ارايه كرد.» در اين بيانيه همچنين اشاره شده است كه ارمنستان از دادگاه درخواست مي‌كند تا اقدامات موقت عليه جمهوري آذربايجان اتخاذ كند.
در سپتامبر ۲۰۲۱، ايروان شكايتي را عليه جمهوري آذربايجان در دادگاه بين‌المللي دادگستري تنظيم و اين كشور را به تبعيض نژادي عليه ارامنه متهم كرد. اين دادخواست در آن زمان حاكي از آن بود كه آذربايجان «از سياست تنفر نسبت به ارامنه حمايت كرده كه منجر به تبعيض، قتل عام و شكنجه آنها شده است.»
اين درحالي است كه كوچ جمعي و اجباري ارامنه از منطقه قره‌باغ كوهستاني يك روز پس از اعلام انحلال جمهوري خودخوانده قره‌باغ و به‌رغم تاكيد آذربايجان بر تامين حقوق ساكنان اين منطقه، ادامه داشته است. براساس آماري تازه از شمار آوارگان ارمني كه به دست خبرگزاري‌هاي بين‌المللي رسيده، بيش از هشتاد هزار سكنه قره‌باغ كوهستاني، به عبارتي دو سوم جمعيت ۱۲۰ هزار نفري اين منطقه، خانه و كاشانه خود را براي گريز به سوي ارمنستان ترك كرده‌اند.
گزارش خبرنگاران حاضر در محل حاكي است كه ساكنان بهت‌زده و هراسان قره‌باغ كوهستاني پيش از ترك خانه و كاشانه و مهاجرت به ارمنستان بسياري از اموال شخصي از جمله يونيفرم‌ها، عكس‌هاي خانوادگي و حتي كتاب‌هاي‌شان را مي‌سوزانند تا نيروهاي آذربايجاني از دستيابي به آنها و متعاقب آن، احتمالا شناسايي هويت اين افراد بازبمانند. به گزارش ايسنا به نقل از يورونيوز، جمهوري آذربايجان پس از توافق آتش‌بس با نمايندگان جدايي‌طلب ارمني در قره‌باغ اعلام كرد كه خواستار الحاق اين بخش
جدا مانده از خاك خود در كمال صلح و آرامش است.
مقامات جمهوري آذربايجان پيش‌تر متعهد شده بودند به شورشيان و جدايي‌طلباني كه سلاح‌هاي خود را زمين بگذارند اجازه دهد تا اين منطقه را ترك كنند.
اين درحالي است كه يك منبع دولتي به خبرگزاري فرانسه گفت: «افرادي كه در جريان نبردهاي قره‌باغ مرتكب جنايات جنگي شدند بايد به ما تحويل داده شوند.» آذربايجان در همين راستا، روز چهارشنبه گذشته از دستگيري روبن وارتانيان، رهبر سابق قره‌باغ كوهستاني كه به گفته باكو قصد فرار به ارمنستان را داشت، خبر داد. الهام علي‌اف، رييس‌جمهوري آذربايجان هفته گذشته بدون نام بردن از فردي يا اشاره به جنايتي خاص گفته بود: «ما عناصر رژيم جنايتكار را متهم كرده‌ايم و آنها را به دست عدالت خواهيم سپرد.»
قره‌باغ كوهستاني طي ماه‌هاي گذشته به واسطه مسدود شدن كريدور حياتي لاچين با كمبود شديد سوخت و مواد غذايي روبه‌رو بود و سازمان‌هاي بين‌المللي در تلاش بودند كه كمك‌هاي بشردوستانه‌اي را به اهالي اين منطقه برسانند. در همين راستا، اتحاديه اروپا اعلام كرده است كه آماده ارسال كمك‌هاي بيشتر به منطقه قره‌باغ است. پيتر استانو، سخنگوي اتحاديه اروپا در اين خصوص گفته است كه بروكسل پنج ميليون يورو براي كمك‌هاي بشردوستانه به ساكنان قره‌باغ كوهستاني اختصاص داده است. در كل با توجه به حضور نداشتن ناظران بين‌المللي در منطقه قره‌باغ، نمي‌توان وضعيت انساني موجود و نيز نحوه برخورد نيروهاي نظامي آذربايجان با ساكنان ارمني‌تباري كه برخي از آنها به دليل كهولت سن يا بيماري هنوز موفق به خروج از منطقه نشده‌اند را به دقت مورد ارزيابي قرار داد. در پي استيلاي تقريبا كامل آذربايجان بر منطقه قره‌باغ كوهستاني كه پس از تهاجمي برق‌آسا محقق شد، كرملين روز جمعه اعلام كرد كه درخصوص آينده ماموريت نيروي صلح‌بان خود در اين منطقه پس از رايزني با باكو تصميم خواهد گرفت. مسكو از سال ۲۰۲۰ به موجب توافق آتش‌بسي كه پس از شش هفته نبرد خونين در قره‌باغ كوهستاني با وساطت روسيه به امضا رسيد صلح‌بانان خود را براي نظارت بر مفاد اين توافقنامه و كمك به برقراري صلح در منطقه مستقر كرد. دميتري پسكوف، سخنگوي دفتر رياست‌جمهوري روسيه در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره آينده اين نيروها گفت: از آنجايي كه اين ماموريت اكنون در خاك آذربايجان انجام مي‌شود، براي تصميم‌گيري درخصوص تداوم آن بايد با طرف آذربايجاني گفت‌وگو كرد. قره‌باغ كوهستاني، منطقه‌اي كوچك كه جمعيتي اغلب ارمني‌تبار را در خود جاي داده است در دهه ۱۹۹۰ ميلادي و نيز سال ۲۰۲۰ دوبار به كانون جنگي تمام‌عيار ميان جمهوري آذربايجان و ارمنستان تبديل شد.
نبرد ميان دو سوي اين مناقشه اواخر ماه جاري در پي تشديد اختلافات بر سر بسته ماندن دالان لاچين و نيز انتخاب رييس جديد و جدايي‌طلب جمهوري خودخوانده قره‌باغ از سر گرفته شد. اين نبرد كه گمان مي‌رفت به سومين جنگ تمام‌عيار ميان دو طرف منجر شود با تهاجم برق‌آساي نظاميان آذربايجاني به يك پيروزي بزرگ براي باكو تبديل شد. نيروهاي جدايي‌طلب به واسطه توافقي با جمهوري آذربايجان پذيرفتند كه سلاح بر زمين بگذارند و تشكيلات دولتي اداره‌كننده اين منطقه را به كلي منحل كنند.