بهاره شبانكارئيان
خبر را اين‌گونه منتشر كردند؛ «پريا.ت» دختري ۱۷ ساله به دليل فشار خانواده براي ازدواج با پسرعمويش خودكشي مي‌كند. خبر تا حدودي درست و كامل نبود، به همين خاطر «اعتماد» ماجرا را از نزديكان اين دختر نوجوان پيگيري كرده است. واقعيت خبر اين است: «حدود چهل، پنجاه روز پيش دختري ۱۹ ساله با پسرعموي خود نامزد مي‌كند، اما پس از مدتي پسرعمويش به او مي‌گويد؛ ما نمي‌توانيم ازدواج كنيم و من تو را نمي‌خواهم. اين دختر نوجوان هم كه از بسياري مسائل طاقتش طاق شده بود در يكي از اتاق‌هاي خانه‌شان با «روسري» خود را حلق‌آويز مي‌كند.»
طبق آمارهاي سازمان پزشكي قانوني در سال‌هاي گذشته؛ روش «حلق‌آويز كردن» در ميان افرادي كه قصد خودكشي دارند بيشترين آمار را داشته. پس از آن «خوردن دارو و خودسوزي» در رده دوم و سوم قرار گرفته است. همچنين بيش از ۵۰درصد كل خودكشي‌ها مربوط به جوانان زير ۳۰ سال مي‌شود، آن‌هم به خاطر مسائل و مشكلات خانوادگي.
دوم مهر ماه، مادر پريا براي انجام كاري خانه را ترك مي‌كند. اين دختر ۱۹ ساله نيز به خاطر فشارهايي كه به او وارد شده بود، تصميم مي‌گيرد با روسري خود را حلق‌آويز و خفه كند.
خاله اين دختر نوجوان در مورد دقايق پاياني زندگي او توضيح مي‌دهد: «روز حادثه قبل از اينكه خواهرم از خانه خارج شود، پريا دست او را مي‌بوسد و با او خداحافظي مي‌كند، اما وقتي خواهرم به خانه بازمي‌گردد، مي‌بيند پريا خودش را با روسري حلق‌آويز كرده است.» يك منبع آگاه كه نخواست نامش فاش شود نيز در مورد جزييات ماجرا مي‌گويد كه پريا با مادر و دو خواهر كوچك‌ترش در آپارتماني كه عمو و پدربزرگش زندگي مي‌كردند، ساكن بودند. چند وقت پيش وقتي پريا و پسرعمويش نامزد مي‌كنند، ناگهان خانواده پدري او مي‌گويند؛ شما دو نفر به درد هم نمي‌خوريد. پسرعموي پريا هم به او مي‌گويد؛ من تو را نمي‌خواستم و به خواست بزرگ‌ترها با تو ازدواج كردم.» به گفته اين منبع آگاه؛ مسائل ديگري هم وجود داشته كه احتمالا باعث خودكشي اين دختر نوجوان شده و آن آزار و اذيت‌هاي این دختر بوده كه احتمالا او را خسته كرده. او در توضيح ادعايي كه مطرح مي‌كند، مي‌گويد؛ آنها پريا را حبس كرده بودند و نمي‌گذاشتند حتي به خانه اقوام نزديك برود.
يكي از اقوام دور اين دختر نوجوان نيز در مورد خودكشي پريا عنوان مي‌كند: «پريا از خانواده نامزدش شنيده بود كه به پسرشان گفتند؛ شما مناسب هم نيستيد. اين دختر هم شنيده و ناراحت شده.» اين درحالي است كه يكي از پسرعموهاي پريا؛ برادر نامزد او، مدعي است پريا به دليل افسردگي كه بعد از فوت پدرش پيدا كرده بود، خودكشي كرده است، اما به گفته اطرافيان اين دختر نوجوان، پدر پريا دو سال پيش فوت كرده. اينكه پريا دو سال پس از فوت پدرش اقدام به خودكشي كرده، جاي سوال است!
شهرستان هرسين در شرق استان كرمانشاه قرار گرفته. استان كرمانشاه جزو استان‌هاي غربي كشور محسوب مي‌شود.
دوم مهر ماه، هرسين؛ پريا دست مادرش را بوسيد و بعد خودكشي كرد
مادر پريا وضعيت روحي مناسبي براي مصاحبه ندارد براي همين خاله او در مورد اين اتفاق صحبت مي‌كند: «پريا حدود يكي، دو ماه پيش به خواست خودش نامزد كرد، ولي چند وقت بعد از نامزدي گفت؛ با اين فرد ازدواج نمي‌كنم. مادر پريا هم اتفاقا حرفي نداشت و براي ازدواج آنها اصرار نمي‌كرد. پريا در مورد اينكه نمي‌خواست ازدواج كند به ما مي‌گفت؛ نامزدش (پسرعمو) به او گفته؛ تو را نمي‌خواهم. پريا هم بعد از شنيدن اين حرف ديگر نمي‌خواست با پسرعمويش ازدواج كند. حتي پسرعمويش بعد از اين حرف و حديث‌ها با گل و شيريني به خانه خواهرم آمد تا از پريا دلجويي كند، اما فايده نداشت و پريا مدام مي‌گفت؛ ديگر نمي‌خواهد با او ازدواج كند.» خاله اين دختر نوجوان از روز حادثه مي‌گويد: «آن روز خواهرم تا ساعت ۱۲ ظهر خانه بود، اما وقتي تصميم مي‌گيرد براي انجام كاري از خانه بيرون برود، پريا دست به چنين كاري مي‌زند. خواهرم تعريف مي‌كند؛ قبل از اينكه از خانه خارج شود پريا دست او را بوسيده و با او خداحافظي كرده است. چند دقيقه بعد خواهرم با پريا كار داشته و از بيرون به او زنگ مي‌زند، ولي پريا جواب نمي‌دهد! كلا كار خواهرم ده دقيقه، يك ربع بيشتر طول نكشيده، اما وقتي او به خانه برمي‌گردد، مي‌بيند پريا در خانه را هم باز نمي‌كند. براي همين مجبور مي‌شوند در خانه را بشكنند. داخل خانه كه مي‌شوند، مي‌بينند پريا با روسري خود را حلق‌آويز كرده است. سريع او را به بيمارستان شهداي هرسين مي‌رسانند، اما پريا تمام كرده بود.» پسرعموي پريا، برادر نامزد او مي‌گويد: «شب قبل حادثه پريا خانه ما بود، كباب خورديم و او به خانه خودشان رفت. ما اصلا نمي‌دانيم چرا او اين كار را كرده. فقط مي‌دانيم پريا به خاطر فوت پدرش خيلي ناراحت بود و افسردگي پيدا كرده بود. دو سال پيش، عمويم- پدر پريا - مريض شد و به رحمت خدا رفت. پريا از اين موضوع ناراحت بود به همين خاطر هم خودكشي كرده است.»
هركي هرچي گفته؛ دروغ گفته راستش را از من بشنويد
يك منبع آگاه از جزييات ماجرا بيشتر توضيح مي‌دهد: «بعد از نامزدي هم پسرعموي پريا به او مي‌گويد كه من تو را نمي‌خواستم و اين وصلت به خواست بزرگ‌ترها بوده. پريا هم از اين مساله ناراحت مي‌شود و دست به چنين اقدامي مي‌زند.» او در مورد اينكه پسرعموي پريا گفته؛ اين دختر افسردگي داشته، مي‌گويد: «افسردگي! چنين چيزي نيست. پريا دختر شادي بود. درست است كه از فوت پدرش به خاطر بيماري سرطان، ناراحت بود، اما بعد از دو سال و به خاطر اين موضوع اقدام به خودكشي نكرده است! پريا چند وقت پيش با پسرعمويش نامزد مي‌كند. اجباري هم در كار نبوده، ولي پس از نامزدي پسرعمويش به او مي‌گويد كه من تو را نمي‌خواستم. پريا همين حرف‌ها را هم از خانواده پسرعمويش مي‌شنود. غير از اين مسائل، پريا را در خانه حبس كرده بودند و نمي‌گذاشتند حتي به خانه اقوام نزديك برود. اگر گفتند؛ پريا به خاطر افسردگي خودكشي كرده، دروغ است. هر كي هرچي گفته؛ دروغ گفته، راستش را از من بشنويد.
نرخ خودكشي در مناطق غربي كشور بالاتر از ساير مناطق است
خودكشي در ايران پديده‌اي رو به رشد دانسته شده است. طبق اعلام وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۷؛ ۱۰۰ هزار نفر خودكشي كردند. به‌طور متوسط از هر ۱۰۰ هزار نفر، ۱۲۵ نفر اقدام به خودكشي مي‌كنند و از اين تعداد ۶ نفر جان خود را از دست مي‌دهند. همچنين ميزان خودكشي در غرب كشور بيشتر است. با توجه به آمارهاي خودكشي در سال‌هاي اخير نرخ خودكشي در مناطق غربي كشور بالاتر از ساير مناطق بوده كه از نظر شاخص‌هاي «اجتماعي و اقتصادي» وضعيت شكننده‌تري نسبت به ساير مناطق كشور دارند. آمار سازمان پزشكي قانوني نشان مي‌دهد؛ ۵۴درصد خودكشي‌هاي منجر به مرگ در ميان جوانان زير ۳۰ سال روي داده است، اما آخرين آمار رسمي در رابطه با خودكشي مربوط به سال ۱۳۹۹ است. براساس آمارهاي همين سازمان در سال ۹۹ به‌طور ميانگين روزانه ۱۵ نفر در ايران جان خود را بر اثر خودكشي از دست مي‌دهند. براساس آمار رسمي منتشر شده؛ «مسائل عشقي، مشكلات خانوادگي، مسائل اجتماعي و مسائل مالي» ازجمله سبب‌هاي خودكشي به شمار مي‌رود.
خودكشي در قانون
خودكشي در قريب به اتفاق سيستم‌هاي حقوقي جرم نيست و در قانون مجازات اسلامي نيز جرم‌انگاري نشده است، اما اين به معناي جايز بودن آن نيست. با اين وجود كسي نمي‌تواند از ديگري تقاضاي قتل خود را بكند. تهديد به انجام خودكشي هم در قوانين جزايي جرم نيست، مگر آنكه توسط زنداني و در زندان انجام شود. بر پايه ماده ۸۳۶ قانون مدني، هرگاه كسي به قصد خودكشي اقدامي انجام دهد و پس از آن وصيتي را تنظيم كند، در صورتي كه بميرد وصيت او باطل خواهد بود و چنانچه زنده بماند وصيتش نافذ خواهد بود. همچنين معاونت در خودكشي هم جرم نيست، چون مجرميت معاونت در خودكشي هم جرم نيست و هرگاه عمل ارتكابي جرم نباشد وصف مجرمانه به معاون نيز تعلق نمي‌گيرد. معاونت در خودكشي در صورتي كه به حد تسبيب برسد، جرم است. معاونت در خودكشي در بند دوم ماده ۱۵ قانون جرايم رايانه‌اي مصوب ۲۵ خرداد ۱۳۸۸ جرم دانسته شده است. اين ماده به ترغيب، تحريك، دعوت، تسهيل شيوه ارتكاب و آموزش خودكشي از طريق سامانه‌هاي رايانه‌اي و مخابراتي اشاره دارد و براي اين اعمال، محكوميت ۹۱ روزه تا يك‌ساله يا جزاي نقدي ۵ ميليون ريالي تا ۲۰ ميليون ريالي يا هر دو را معين كرده است.