ناپايداري در دومين اقتصاد جهان
چرا ثروتمندان مخفيانه پول خود را از چين خارج مي‌كنند؟
بي‌ثباتي اقتصاد چين به اندازه‌اي افزايش يافته است كه ثروتمندان اين كشور براي انتقال مخفيانه سرمايه نقد خود به خارج از كشور به شبكه‌هاي زيرزميني و غيرقانوني روي آورده‌اند.
اقتصاد چين در ماه‌هاي اخير در معرض جريان‌هاي خلاف جهت قرار گرفته است، جريان‌هايي ناشي از بحران بخش مسكن و املاك و عدم بهبود اقتصاد پس از حذف شدن محدوديت‌هاي كرونايي. براساس گزارشي از بلومبرگ، به همين دليل است كه شهروندان ثروتمند چيني راه‌هاي غيرمعمول و گاه غيرقانوني براي انتقال پول به خارج از كشور يافته‌اند تا پول نقد خود را در بحبوحه بي‌ثباتي اقتصادي حفظ كنند. به گزارش اتاق ايران و به نقل از بلومبرگ، ثروتمندان اموال نقدي خود را از مسير سيستم بانكي غيررسمي و زيرزميني به نام «هاوالا» جا‌به‌جا مي‌كنند؛ سامانه‌اي كه نظارتي روي آن وجود ندارد و افراد صرفا به واسطه اعتماد بدون پايه و اساس از آن استفاده مي‌كنند. در شرايطي كه دولت چين در تلاش است آشوب مالي و اقتصادي اين كشور را تحت كنترل خود درآورد، مشاوران مالي ثروتمندان چيني از افزايش تقاضا براي استفاده از سامانه‌هاي مالي زيرزميني خبر مي‌دهند.
خانواده‌هاي طبقه متوسط و ثروتمند چيني احساس مي‌كنند كه بايد ثروت خود را به دلايلي مانند ايجاد تنوع در منابع سرمايه يا ايجاد بستر مناسب براي مهاجرت از چين در آينده از كشور خارج كنند. با اين حال امكان جابهجايي پول نقد بدون نقض قوانين چين بسيار محدود است و افراد معمولا نمي‌توانند بيش از ۵۰ هزار دلار در سال به خارج از كشور ارسال كنند و مهاجرت هم تنها فرصتي يك‌باره را براي انتقال پول به افراد مي‌دهد.
در نتيجه افزايش تقاضا براي انتقال پول زيرزميني، كسب‌وكار سامانه‌هاي شبه‌بانكي غيرقانوني هم رشد كرده است. ابعاد اين شبكه‌هاي مخفي نامشخص است، اما آنچه مسلم است، اين شبكه‌ها در سراسر جهان گسترده شده‌اند. گزارشي كه در سال ۲۰۲۱ منتشر شده، از جابهجايي ۷۵،۶ ميليارد يوآن دارايي به واسطه ۵ سازمان و ۸ هزار بانك مختلف خبر داده است.
بلومبرگ به نقل از آژانس ملي جرم و جنايت انگليس گزارش مي‌دهد كه به احتمال زياد اين بانك‌هاي زيرزميني در مكان‌هايي كليدي و پر تقاضا داراي منابع مالي كافي هستند تا كاربران بتوانند به سرعت پول خود را به ارزهاي محلي دريافت كنند. با اين حال، كساني كه براي جابهجايي پول نقد قوانين را ناديده مي‌گيرند، خود را در معرض خطر قرار مي‌دهند. افرادي كه با استفاده از خدمات مبادله غيرقانوني در چين دستگير شوند، معمولا بايد جريمه نقدي برابر ۳۰ درصد يا بيشتر از كل مبلغي كه قصد انتقال آن را داشته‌اند، پرداخت كنند. براي حجم‌هاي بزرگ‌تر پول، امكان حبس هم بسيار جدي است.
علاوه بر اين، افراد براي استفاده از اين سيستم در خطر ارتباط با مجرمان هم قرار دارند. منابع مالي كه سيستم مالي «هاوالا» براي پرداخت پول در مقصد به مشتريان استفاده مي‌كند، معمولا پولي است كه توسط قاچاقچيان مواد مخدر يا انسان توليد شده است. در هر صورت، تقاضا براي جابهجايي پول با استفاده از اين شبكه‌ها همچنان بالاست. گزارش ثروت UBS نشان مي‌دهد كه ۶،۲ ميليون چيني در پايان سال گذشته بيش از يك ميليون دلار دارايي داشتند. همچنين در ماه آگوست، شركت مشاوره املاك Juwai IQI اعلام كرد كه انتظار دارد بيش از ۷۰۰ هزار چيني طي ۲ سال آينده مهاجرت كنند.
كارشناسان باور دارند در صورتي كه پكن قوانين نقل‌وانتقال پول نقد را سختگيرانه‌تر سازد باز هم تقاضا بالا خواهد ماند. همچنين منبعي آگاه به بلومبرگ اعلام كرده است كه انتظار مي‌رود در سال جاري ۱۵۰ميليارد دلار از چين به همين شيوه خارج شود.