«اعتماد» اهميت سفر رييس‌جمهوري روسيه به پكن را بررسي مي‌كند
آغوش باز «شي» براي «پوتين»
محمدرضا ستاري
ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه روز گذشته در سفري معنادار وارد پكن شده و با شي جين پينگ، رييس‌جمهوري چين ديدار كرد. اين سفر به واسطه دعوت شي از پوتين براي شركت در سومين مجمع طرح يك جاده- يك كمربند چين صورت گرفته است؛ امري كه غير از پوتين، سران و مقامات بيش از 130 كشور ديگر نيز در اين مجمع حضور خواهند داشت.
البته سومين مجمع يك جاده- يك كمربند در حالي برگزار مي‌شود كه به گفته كارشناسان به احتمال زياد بسيار تحت تاثير وقايع غزه و جنگ اسراييل با حماس قرار خواهد گرفت. از سوي ديگر هنوز نيز بحث جنگ روسيه و اوكراين نيز داغ بوده و از جمله ديگر محورهاي چنين سفري از سوي پوتين به پكن محسوب مي‌شود.
اهميت نمادين ديگر سفر پوتين به چين و ديدارش با شي جين پينگ در اين نكته نهفته است كه در اسفند ماه سال گذشته دادگاه بين‌المللي كيفري لاهه طي حكمي، دستور بازداشت پوتين را به واسطه اقدامات ارتش روسيه در اوكراين صادر كرده بود. در اين ميان هر چند كه از آن زمان به اين سو پوتين در اجلاس‌هاي مهمي مانند اجلاس سران بريكس در آفريقاي جنوبي شركت نكرده است، اما از آنجا كه چين عضو ديوان بين‌المللي كيفري نيست، از مبناي حقوقي وظيفه و مسووليتي براي تبعيت از حكم اين ديوان را ندارد. البته در حدود دو هفته پيش هم پوتين به قرقيزستان سفر كرده بود، اما اين كشور از جمهوري‌هاي سابق اتحاد جماهير شوروي است كه روابط نزديكي با مسكو دارد و همچنين در ديوان لاهه هم عضويتي ندارد. بنابراين چين به عنوان اولين كشوري محسوب مي‌شود كه پس از جنگ اوكراين و اعلام حكم دادگاه لاهه با آغوش باز از پوتين دعوت به عمل آورده و از او استقبال مي‌كند.
طبق گزارشي كه در اين خصوص خبرگزاري الجزيره منتشر كرده در بحبوحه جنگ اوكراين و در حالي كه غربي‌ها از چين به واسطه روابط نزديك و همكاري‌هاي گسترده با روسيه دايما انتقاد مي‌كنند، پكن به تمامي اين موارد بي‌توجهي كرده و اصرار دارد كه روابط نزديك و ادامه همكاري با روسيه نه تنها ناقض قوانين بين‌المللي نيست، بلكه چين حق دارد با هر كشوري كه بخواهد وارد مراوده، همكاري و تعامل شود.
طبق آمارهاي اعلام شده، همكاري تجاري و اقتصادي ميان چين و روسيه از زمان شروع جنگ به ميزان قابل توجهي افزايش پيدا كرده و همزمان با تحريم نفت و گاز روسيه، پكن تبديل به مهم‌ترين وارد‌كننده نفت روسيه شده است.
به همين دليل است كه هفته گذشته و پيش از سفر پوتين به پكن، او در گفت‌وگو با شبكه دولتي CGTN چين تاكيد كرده بود كه جهاني چندقطبي در حال شكل‌گيري است و مفاهيم و ابتكارات ارايه شده توسط شي جين پينگ در خصوص جهان چند قطبي و نظم جديد بسيار قابل توجه است.
گفتني است شي و پوتين آخرين بار در اسفند ماه سال گذشته با يكديگر ديدار كرده بودند؛ ديداري كه در جريان سفر شي به مسكو صورت گرفته و در آن به نقشه راه بلندمدت همكاري ميان دو كشور تاكيد زيادي شده بود. علاوه بر اين پوتين در حالي روز گذشته به پكن سفر كرد كه آخرين بار يك ماه قبل از شروع جنگ اوكراين به چين رفته بود. در اين سفر طبق بيانيه بلندبالا و 5 هزار كلمه‌اي كه منتشر شد، دو كشور بر روابط بدون محدوديت ميان خود مانورهاي گسترده‌اي دادند.
موضوعي كه اكنون برخي تحليلگران در خصوص سفر پوتين به پكن مورد توجه قرار مي‌دهند، اين است كه گفته مي‌شود پوتين قرار است به كره شمالي نيز سفر كند؛ زيرا طبق اعلام رسانه‌ها سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه، بلافاصله از پكن راهي پيونگ‌يانگ خواهد شد. اين سفر از آنجا اهميت دارد كه ماه گذشته رهبر كره شمالي به روسيه سفر كرده و در ولادي وستوك با ولاديمير پوتين ديدار كرده بود. در همين راستا و در حالي كه برخي منابع غربي معتقدند كره شمالي يكي از حاميان تسليحاتي روسيه در جنگ اوكراين است، در حدود 4 روز قبل جان كربي، هماهنگ‌كننده امور استراتژيك كاخ سفيد اعلام كرده بود، مطابق اطلاعاتي كه داريم طي هفته‌هاي اخير كره شمالي بيش از هزار كانتينر مهمات و سلاح به روسيه فرستاده و تصاوير ما انتقال اين كانتينرها از طريق دريا به روسيه را نشان مي‌دهد. او ادامه داد: ما تصاويري را منتشر مي‌كنيم كه انتقال اين كانتينرها را از كره شمالي به روسيه از طريق دريا نشان مي‌دهد.
جان كربي گفت: ما كره شمالي را به دليل ارسال تجهيزات نظامي به روسيه محكوم مي‌كنيم؛ تسليحاتي كه براي حمله به شهرهاي اوكراين و كشتار غيرنظاميان اوكرايني استفاده شده و اين جنگ را طولاني‌تر خواهد كرد.
به گفته اين مقام كاخ سفيد، امريكا مدعي است كه پيونگ‌يانگ در ازاي صادرات برخي تجهيزات نظامي به روسيه به دنبال دريافت جنگنده‌ها، موشك‌هاي زمين به هوا، خودروهاي زرهي، تجهيزات ساخت موشك‌هاي بالستيك و ديگر فناوري‌هاي پيشرفته روسيه است.
در اين راستا طبق گزارشي كه روز گذشته خبرگزاري رويترز منتشر كرده، پوتين قرار است علاوه بر شركت در مراسم افتتاحيه رسمي مجمع يك جاده- يك كمربند با روساي دولت ويتنام، تايلند، مغولستان و لائوس نيز ديدار كند. همچنين طبق آماري كه رويترز منتشر كرده، روسيه اكنون روزانه 2 ميليون بشكه نفت به چين صادر مي‌كند كه بيش از يك‌سوم كل صادرات نفت خام اين كشور را تشكيل داده و به موازات آن به دنبال آن است كه دومين خط لوله انتقال گاز طبيعي به چين را نيز در خلال تحريم‌هاي سنگين و همه‌جانبه غرب احداث كند.