به ياد عزيزاني كه در دوران كوويد 19 از دست داديم
حميد عمادي كوچك
دوران كوويد با تمام تلخي‌ها و دشواري‌ها گذشت ولي همچنان بايد هوشيار بود. متاسفانه دوستان و عزيزان فراواني از دست داديم؛ مردمي كه مثل برگ خزان از بين مي‌رفتند! من نيز در اين دوران دكتر حريرفروش، باجناق خودم كه پزشك عمومي بود را از دست دادم. آنان افرادي بودند كه نتوانستيم نجات بدهيم. دوران كرونا خاطرات تلخي به جا گذاشت اما اين دوران كه شباهت‌هايي با دوران جنگ تحميلي داشت، خاطرات خوبي نيز داشت. يكي از بركات مهم دوران اپيدمي كوويد، همدلي و همراهي مردم براي كمك به همنوعان بود. اوايل همه وحشت داشتند. مردم زمان اپيدمي وقتي به بيمارستان مي‌آمدند، بيماران خود را مي‌گذاشتند و مي‌رفتند. پرستارهاي بخش عفوني از نظر تعداد كم هستند اما در آن ايام برحسب وظيفه در زمان تعيين شده براي دارو دادن حضور داشتند. در آن مقطع زماني با كمبود پرستار، بهيار، پرسنل خدمات مواجه بوديم تا بتوانند بر بالين و در كنار تك تك بيمار باشند و همراهي كنند يا غذا بدهند و كمك بيشتري داشته باشند. جالب اينكه در آن زمان عده‌اي از اقشار مختلف مردم مي‌آمدند تا اين خدمات را براي كمك به بهبود بيماران انجام دهند؛ آنان به‌طور داوطلبانه و بدون چشمداشت، نقش پرستار و بهيار را ايفا مي‌كردند. افراد مختلف از جمله استاد دانشگاه الزهرا، طلبه‌ها، مردم معمولي كوچه و بازار آمده بودند تا به نوعي در اين مسير به پزشكان، پرستاران و بهياران بيمارستان در خدمت رساني خالصانه كمك كنند. زمين تميز مي‌كردند، چاي درست مي‌كردند، غذا دهان بيماران مي‌گذاشتند... . مثل دوران جبهه و جنگ كه مردم با ايثار و فداكاري در كنار رزمندگان بودند و از هيچ حمايت و كمكي دريغ نمي‌كردند! آنچه در دوران كرونا ديديم، سال‌ها بود كه بعد از دوران جنگ تحميلي نديده بوديم. از طرف ديگر كارخانه‌هاي مهم توليد دارو، ماسك، ضد عفوني‌كننده، واكسن از جمله انيستيتو پاستور و رازي داشتيم ولي عملا مدت‌هاي زيادي بود كه فعاليت با حجم بالا در آنجا انجام نشده بود. دوران كوويد منجر به اين شد كه تكان بخوريم و به دنبال توليد واكسن باشيم. وقتي يك ساختاري براي توليد واكسن در كشور آماده و مهيا باشد، حالا مي‌توان بر اين اساس، پايه‌گذاري و فوندانسيون ساختاري هر اقدام توليدي را انجام داد. اين ساختار كاربردي خواهد بود و الان براي توليد واكسن‌هاي ديگر نيز كاربرد دارد؛ اگر بيماري كوويد پيش نمي‌آمد، شايد توليد واكسن‌هاي جديد در كشور همانند سال‌هاي پيش بود و كمتر مورد توجه قرار مي‌گرفت. نتيجه همين تلاش‌ها به عنوان مثال توليد واكسن آنفلوآنزاي نوتركيب توليد داخل است كه يكي دو سالي است كه توليد شده و اكنون در اختيار هموطنان قرار دارد. تشكيل كميته كشوري كرونا كه من هم يكي از اعضاي آن بودم، تجربه مهم و فرصت خوبي بود. در شرايطي كه ايران تحريم بود و با تهديد جدي اپيدمي كرونا و مرگ هموطنان مواجه بوديم، در داخل كشور همه پزشكان و متخصصان در زمينه‌هاي مختلف دست به دست هم داده بودند تا با رفع موانع به نجات جان همنوعان خود برسند. اين مدت شاهد بي‌مهري كشورهايي كه تكنولوژي در اختيار داشتند، بوديم ولي در نهايت توانستيم به قله‌هاي موفقيت برسيم. نمي‌توان گفت بي‌نقص و كامل بوديم ولي در مجموع توانستيم به قول قديمي‌ها «گليم خودمان را از آب بيرون بكشيم». انسان هميشه در سختي‌ها رشد مي‌كند و به لطف خدا دوران كرونا سختي‌هايي پيش روي ما قرار داد كه موجب رشد نيز شده است. من هم در اين دوران مثل بسياري از هموطنان به كوويد مبتلا شدم ولي به لطف خدا بستري نشدم و دوران بيماري را گذراندم. تقريبا در يك مقطع زماني، حدود هشتاد درصد تخت‌هاي بستري بيمارستان توسط بيماران مبتلا به كوويد اشغال شده بود؛ هفتصد بيمار در بيمارستان امام خميني بستري شده بودند. تقريبا همه اعضاي هيات علمي گروه بيماري‌هاي عفوني به كوويد مبتلا شدند ولي اين‌طور نبود كه به بستري نياز پيدا كنند. ما هميشه پاي كار بوديم و به لطف خدا بيماري شديد و جدي نگرفتيم. اما چرا اپيدمي كوويد جهاني شد؟ اينكه بگوييم انتقال ويروس از كشوري به كشور ديگر عمدي بوده يا عواملي از قصد، چنين اقدامي جهت اپيدمي ويروس در كشورها انجام دادند، مشخص نيست و نمي‌توان با قطعيت چنين ادعايي كرد. اين ظن و گمان وجود داشت و هنوز هم رد نشده ولي قابل اثبات نيست. اينكه چين يا امريكا در شيوع اين بيماري نقش داشتند، تئوري‌هايي بود كه تاكنون به اثبات نرسيده است. البته در اين ميان تعداد زيادي از شركت‌هاي توليد دارو، واكسن و تجهيزات پزشكي در دنيا سود بردند. اگر چه كرونا به اقتصاد بسياري از كشورها ضرر و زيان وارد كرد ولي كشورهاي توليد‌كننده دارو، واكسن، ماسك، تجهيزات حفاظت فردي، دارو و ... خيلي سود بردند. آرزوي من بهبود وضعيت كشور است. من از ديدن مهاجرت هموطنان و به خصوص؛ دانشجويان به خارج از كشور نگرانم و ناراحت مي‌شوم. اميدوارم شرايطي پيش بيايد افرادي كه در گذشته مهاجرت كردند هر چه زودتر به وطن بازگردند. اميدوارم كه آينده خوبي داشته باشيم. اميدوارم همه مردم ايران در سلامت و تندرستي باشند و شاهد موفقيت‌هاي روزافزون متخصصان و دانشمندان كشور باشيم.
فوق‌تخصص بيماري‌هاي عفوني