روزبه دلاور
به گزارش «اعتماد»، تيم ملي تكواندوي كشورمان باوجود كسب 5 مدال از بازي‌هاي آسيايي شامل دو نقره و سه برنز دستش از مدال طلاي بازي‌هاي آسيايي اين رشته كوتاه ماند تا انتقادات زيادي عليه كادر فني تيم ملي تكواندو و رييس فدراسيون مطرح شود. پس از بازي‌هاي آسيايي، هفت نماينده اعزامي به رقابت‌هاي گرندپري چين هم در كسب مدال ناكام بودند تا انتقادات از فدراسيون تكواندو و كادر فني به اوج برسد و سرانجام مقانلو و فدراسيون در كميته فني فدراسيون تكواندو تصميم به قطع همكاري با يكديگر گرفتند. بيژن مقانلو كارنامه درخشاني در سمت مربيگري تكواندو دارد. او در دو تيم قهرمان ايران در مسابقات جهان نقش محوري داشت. در 2011 كنار رضا مهماندوست بود و در 2015 خودش بود با همكارانش. تيم در زمان مربيگري او در بازي‌هاي آسيايي 2014 اينچئون 4 طلا گرفت. مقانلو در سال‌های 2014 و 2015 بهترین مربی آسیا و جهان شد.
برخي منتقدان مي‌گويند يكي از دلايل نتايج ضعيف تيم ملي جوانگرايي بود. اتفاقي كه منجر شد مقانلو در مقابل بسياري از ورزشكاران باسابقه اين رشته قرار بگيرد و سرانجام آن‌هم به جدايي ختم شد؛ جدايي كه حواشي آن پس از استعفاي مقانلو هم تمام نشده است و بعضي از قديمي‌هاي تكواندو همچنان عليه اين مربي اظهاراتي دارند. براي بررسي اين صحبت‌ها ترجيح داديم سراغ مقانلو برويم و جواب وي را بشنويم. در ادامه گفت‌وگوي خبرنگار «اعتماد» با بيژن مقانلو را مي‌خوانيد.
درباره حواشي به وجود آمده صحبتي داريد؟
حواشي وجود ندارد! فراموش كنيد. بالاخره هر كسي نظر خودش را مي‌دهد و هر كسي مي‌دانست چه كاره است. هر كدام از ما در جامعه تكواندو تعريف شده‌ايم و نياز به صحبت نيست.
بعضي‌ها درباره دوپينگ برخي تكواندوكاران، شما را هم مقصر معرفي كردند. در اين باره هم صحبتي نداريد؟
والله من آنقدر درگير مسائل عقب افتاده‌ام هستم و اصلا به اين موضوع اهميت نمي‌دهم، اما تا آنجايي كه همه مي‌دانند اردو محلي است كه تمام ورزشكاران در كنار هم هستند و با هم زندگي مي‌كنند و اين برمي‌گردد به ذهنيت آقايان كه مي‌خواهند براي خانواده تكواندو حاشيه درست كنند. همه ما در خانواده تكواندو تعريف شده‌ايم و جايگاه‌مان مشخص است و نيازي به صحبت كردن نيست، اما يكسري جزييات هست كه اهميت دارد. بعد از آمدن ما از چين آزمايشي كه از كل بازيكنان گرفته شد، توسط فدراسيون پزشكي و نتايج هم به آلمان ارسال شد. تمام تست‌هاي بازيكنان همراه با دو عزيز ما رضا كلهر و دانيال بزرگي منفي اعلام شده بود. پس عملا نتيجه مي‌گيريم هدف فقط ۲ بازيكن ۶۸ كيلوگرم ما بوده و چه كسي و چگونه اين كار را كرده هنوز اين مساله مبهم مانده است. باتوجه به اينكه كليه بازيكنان مي‌دانند بعد از هر مسابقه از سكونشين‌ها تست گرفته مي‌شود بعضي‌ها سفسطه مي‌كنند در مورد هم‌اتاقي شدن بازيكنان در اردو. كاملا مشخص است اين اتفاقي كه براي بازيكنان ما افتاد، اتفاقي بود كه در چين افتاد. اميدوارم فدراسيون پيگيري كند. دو تا جوان ما كه عملا مي‌توانستند الان در كوران رقابت‌هاي كسب سهميه المپيك باشند عملا حق‌شان ضايع شد. كاملا مشهود است اين اتفاق در زمان برگزاري مسابقات رخ داد و بايد بررسي‌هاي لازم انجام شود تا حق اين دو جوان آينده‌دار ضايع نشود.
شما در تيم ملي انقلابي به‌پا كرديد و جوانگرايي را در دستور كار قرار داديد، اما نتيجه مناسبي نگرفتيم. نظر شما درباره نتايجي كه با تيم ملي به دست آورديد، چيست؟
فكر نمي‌كنم نتايج ضعيفي كسب كرده باشيم. وقتي چندين مدال گرفتيم و در تورنمنت‌ها شركت مي‌كنيم هدف اهميت دادن به جوانان است. در بالاترين سطح مسابقات دنيا در سال ۲۰۲۳ ما سه طلا و دو نقره و يك برنز داشتيم. خدا را شكر همانقدر كه جوان‌ها به آن خودباوري مي‌رسند كه بتوانند در آينده براي كشورمان افتخار كسب كنند، خوشحال مي‌شوم. وظيفه ما مربيان اين است كه خودمان را خرج اين جوانان كنيم تا به خودباوري لازم برسند. بازي‌هاي آسيايي 5 نماينده داشتيم كه همه مدال گرفتند با توجه به شرايطي كه داريم بهترين تيم‌ها در گرندپري ازبكستان، كره، چين، ايران و اردن هستند. خوشبختانه بچه‌هاي ما باتوجه به جواني كه داشتند روبه‌روي حريفان نامدار خودشان به خاطر كم‌تجربگي واگذار كردند. ما در صدم ثانيه مي‌توانستيم نتيجه را تغيير بدهيم، ولي بچه‌ها سعي و توان خودشان را انجام دادند و من فكر مي‌كنم باتوجه به سني كه بچه‌ها داشتند و حضورشان در اردوي بزرگسالان نتيجه، نتيجه بدي نبود. درست است مدال طلا نداشتيم ولي 5 نماينده 5 مدال نتيجه ارزشمندي بود براي يك تيم جوان. در حضور 15 ماهه من در رويدادها 78 مدال گرفتيم كه 32 تا طلا بود و 20 نقره و 21 برنز. مسابقات از گريد دو به بالا بود كه قهرمانان جوان ما حضور پيدا كردند. در سال 1401 و 1402 در مجموع 13 مرحله اردو داشتيم. بالاترين مسابقات گرندپري است و جوانان ما در سال 2013 در سه مرحله شركت كردند كه دو طلا، سه نقره و دو برنز كسب كردند. در مجموع رقابت‌هاي گرندپري 11 طلا، 7 نقره و 19 برنز كسب كرديم. از سال 2013 تا 2016 هم كه بودم 9 طلا، 4 نقره و 18 برنز به دست آورديم.
كسب اين نتايج به دليل جوانگرايي بود؟
وقتي تيمي تحويل گرفتيم، وظيفه‌ام اين بود كه ساختاري بسازيم با توجه به شرايط. فكر نمي‌كنم مربي باشد كه بگويد در يك سال تيم را قهرمان جهان مي‌كنم. در دوره قبلي تنها تيمي كه دو بار در دنيا در يك سال قهرمان جهان شد، ايران بوده آن هم به واسط همكاري من و آقاي مهماندوست و ساير دوستان يا تنها كادري بوديم كه چهار طلا در بازي‌هاي آسيايي براي ايران به دست آورديم. اينها مشخص است، اما بعضي از دوستان مغلطه مي‌كنند و براي همين مي‌گويم ما در خانواده تكواندو تعريف شده‌ايم بعضي‌ها اصرار دارند واقعيت‌ها را درنظر نگيرند.
منتقدان اعتقاد دارند جوانگرايي مي‌توانست در كنار احياي بعضي از تكواندوكاران باسابقه باشد. آيا نمي‌شد مدال‌آوران باتجربه را به شرايط آرماني رساند؟ جوانگرايي با قرباني شدن باسابقه‌ها حاصلش اين شد.
ما فضايي را فراهم كرديم كه قهرمانان قديم با جوانان به رقابت بپردازند و خوشبختانه انتخابي‌ها شفاف بود و رسانه‌ها هم حضور داشتند. هر مربي دوست دارد بازيكن خودش را داشته باشد، اما من معتقدم كه بايد بستري فراهم كرد تا جوانان به خودباوري برسند. من اين ريسك را پذيرفتم و فكر نمي‌كنم ميداني را از تكواندوكاري گرفته باشم. به همه بها دادم و گفتم هر كه مرد ميدان است بيايد با اين جوانان مبارزه كند. هدف شايسته‌سالاري بوده آن‌هم فقط در مسابقات رسمي. سعي كرديم از شايسته‌ها بهترين استفاده را ببريم تا چه در حال حاضر و چه در آينده بتوانند بهترين عملكرد را براي كشورمان داشته باشند.
هماهنگي لازم يا آن بسترسازي كه بنا بود بين كادرفني و فدراسيون باشد، شكل گرفته بود؟
ما آن زمان هم كه بوديم همين كار را كرديم. مي‌گويم بستر بايد فراهم باشد، اما ريسك خيلي بالايي دارد. مربي وظيفه دارد اين ريسك را بپذيرد و با بستري كه فراهم مي‌كند جوانان را به آن آمادگي لازم برساند. من هر دوره‌اي كه آمدم اصل را بر شايسته‌سالاري گذاشتم.
با اين نتايج كسب سهميه المپيك در دسترس است؟
قهرمانان از سه طريق مي‌توانند وارد المپيك شوند. يكي رنكينگ كه در طول مسير ۴ ساله است و ۵ نفر مستقيم انتخاب مي‌شوند و نفر ششم از طريق
گرندپری مي‌آيد و بقيه هم كه نمي‌توانند به طور مستقيم جزو اين 6تا باشند در مسابقات قاره‌اي حضور پيدا مي‌كنند. عملا وقتي نفراتي وارد مسابقات قاره‌اي مي‌شوند افراد باتجربه‌اي هستند كه در ميادين مختلف حضور پيدا كردند اما جزو آن 6تا نبودند مي‌آيند تا در قاره‌اي سهميه بگيرند. وقتي مسابقات را نگاه مي‌كنيم ۹۵درصد قهرمانان المپيكي زير رنكينگ 10 المپيك هستند يعني اينها تجربه حضور در مسابقات را داشتند حالا باتوجه به محدوديت‌ها كه بر سر اعزام وجود داشت ما آمديم از فرصت استفاده كرديم و در گام اول تيمي را تشكيل داديم كه بتواند در مسابقات المپيكي شركت كنيم تاحدودي شرايط ايده‌آل بود و الان هم شرايط خوب است. دو نفر شانس داشتند از طريق رنكينگ سهميه بگيرند و بقيه هم اين شانس را داشتند تا از طريق گرند سهميه بگيرند و در مرحله سوم ما حداقل يك تيم قبراق داريم و الان با خودباوري كه از طريق تقابل با رقباي صاحبنام به دست آوردند، مي‌توانند از طريق قاره‌اي سهميه بگيرند و بتوانند در المپيك افتخارآفريني كنند.
سياست شما معمولا اين‌طور است كه ميانه‌روي را درپيش مي‌گيريد و معمولا با شرايط كنار مي‌آييد، شايد براي همين هم باشد زمان بيشتري به شما داده نشد. اين‌طور نيست؟
همه چيز روي ورق مشخص است! با حرف زدن نمي‌توانيد بگوييد منم! همه ما تعريف شده‌ايم چه در زمان قهرماني و چه مربيگري، وقتي همه چيز مشخص است نياز به توضيح دادن نيست. بعضي‌ها كه مي‌آيند صحبت مي‌كنند هميشه هستند! يك روز يك دانشجو رو به استادش مي‌پرسد تا حالا درسي مانده كه به من نداده باشي؟ استاد يك خط مي‌كشد جلوي شاگردش و مي‌گويد بدون آنكه به آن دست بزني كوتاه كن. اين دانشجو مي‌رود پي كارش و بعد از يك سال مي‌آيد مي‌گويد مگر مي‌شود بدون دست زدن به خط آن را كوتاه كرد. استاد مي‌گويد چرا نشود؟ يك خط بلند كنارش مي‌كشد و ياد مي‌دهد به جاي خط كوتاه كشيدن آن را بزرگ كردن يعني چه؟ يعني بايد انسان خودش را ارتقا دهد. يعني خودت را بزرگ‌تر كن و روي خودت بيشتر زحمت بكش نه اينكه با كوچك كردن اين خط وقتت را الكي هدر بدهي. بازهم مي‌گويم در تكواندو آدم‌ها تعريف شده‌اند.
برنامه‌تان براي آينده چيست؟
فعلا كه دنبال كارهاي عقب‌افتاده‌ام هستم تا ببينم بعد چه اتفاقي رخ مي‌دهد. در 6 سالي كه زمان آقاي پولادگر من كنار بودم در كشورهاي مختلف حضور داشتم و سعي كردم تكواندوي ايران را آن‌طور كه بايد و شايد آموزش بدهم. علاوه بر اين من مدير منطقه ايران اير در سه كشور آذربايجان، گرجستان و روسيه بودم. همين‌طور مديركل فرودگاه حضرت امام و مهرآباد. ولي چون همه مي‌دانند من عاشق تكواندو هستم از هر فرصتي و از هر راهي استفاده مي‌كنم تا بتوانم آن‌طوري كه بايد و شايد از تكواندو لذت ببرم. مكانش اصلا مهم نيست. لذت مي‌برم چون عاشق تكواندو هستم و سعي مي‌كنم در هر مكاني آموزش داشته باشم.
اگر دوباره بيايند سراغ شما بازهم به تكواندو كمك مي‌كنيد؟
وظيفه‌ام است تا تلاشم را كنم، اما تا آن زمان كه نمي‌شود گفت چون نمي‌دانيم فردا زنده هستيم يا نه. فقط مي‌دانم انسان‌ها بايد در زندگي تاثيرگذار باشند هر لحظه هم حضور دارند بايد تاثير نشان دهند. فلسفه مربيگري من اين است تا زماني كه بودم براساس اين فلسفه و شايسته‌سالاري كار خودم را انجام دادم.
اين نسلي كه شما ساختيد در آينده موفق مي‌شوند؟
شك نكنيد موفق مي‌شوند. هميشه گفتم سه نسل و اين از همان نسل است، بي‌ادعا و مقتدر و قوي. افرادي كه انتخاب كرده بودم روي حساب و كتاب وارد شده بودند. جا دارد از تك تك آنها تشكر كنم. با تمام وجودشان تلاش مي‌كردند. اگر بها داده شوند سال‌هاي سال مي‌توانند افتخارآفريني كنند.
باتوجه به اينكه رييس فدراسيون خودش هم تكواندوكار بوده، مي‌توانست بيشتر به شما زمان دهد.
مشكل خاصي با هم نداشتيم، اما بعضي وقت‌ها در مسير كاري كه پيش مي‌رويم همفكر بودن و همسو و هم‌سليقه بودن خيلي مهم است. دوران خوشي كنار هم بوديم آدم به خاطر جايگاه و اعتبارش بايد تصميماتي بگيرد، اما در هر صورت باهم دوست هستيم. باتوجه به صحبت‌هايي كه در كميته فني داشتيم ،صحبت‌هايي داشتيم و يكي از شرايط من اين بود كه اختيار تام داشته باشم در تيم و به دنبال همسو نبودن تفكرات و سليقه در انجام امور شرايط حفظ حرمت، جايگاه و اعتبارم انصرافم را اعلام كردم.
احساس مي‌كرديد به شما آن بهاي لازم داده نشد؟
نه، سليقه‌ها در كار متفاوت است. هر كه از يك راهي مي‌خواهد به هدفش برسد.
مربي بعد اين توانايي را دارد كه تكواندو را به جايگاه اصلي‌اش برگرداند؟
آرزوي بهترين‌ها را براي تكواندو دارم. افتخار تيم ملي افتخاري براي همه ماست.
در مورد مساله دوپینگ تمام تست‌هاي بازيكنان همراه با دو عزيز ما رضا كلهر و دانيال بزرگي منفي اعلام شده بود. پس عملا نتيجه مي‌گيريم هدف فقط ۲ بازيكن ۶۸ كيلوگرم ما بوده و چه كسي و چگونه اين كار را كرده هنوز اين مساله مبهم مانده است. باتوجه به اينكه كليه بازيكنان مي‌دانند بعد از هر مسابقه از سكونشين‌ها تست گرفته مي‌شود، بعضي‌ها سفسطه مي‌كنند در مورد هم‌اتاقي شدن بازيكنان در اردو. كاملا مشخص است اين اتفاقي كه براي بازيكنان ما افتاد، اتفاقي بود كه در چين افتاد. اميدوارم فدراسيون پيگيري كند. دو تا جوان ما كه عملا مي‌توانستند الان در كوران رقابت‌هاي كسب سهميه المپيك باشند عملا حق‌شان ضايع شد. كاملا مشهود است اين اتفاق در زمان برگزاري مسابقات رخ داد و بايد بررسي‌هاي لازم انجام شود تا حق اين دو جوان آينده‌دار ضايع نشود.