چرا مصر از تداوم درگيري‌ها در غزه مي‌هراسد؟
سايه جنگ انرژي بر شرق مديترانه
تشديد تنش ميان اسراييل و حماس در حال حاضر بعيد به نظر مي‌رسد. با اين حال، سيگنال‌هاي كم رنگي كه تاكنون ظاهر شده‌اند، حاكي از تغيير گسترده‌تر پويايي منطقه‌اي است كه بر عمليات بخش انرژي از زاويه سياسي يا تجاري تاثير مي‌گذارد.
آن‌گونه كه گروهي از تحليلگران مي‌گويند، خطرات امنيتي براي دارايي‌هاي گازي فراساحلي در اسراييل به خوبي ثابت شده و وضعيت كمبود انرژي مصر را بدتر كرده است. آن‌گونه كه موسسه مطالعات خاورميانه نوشته، بارزترين نمونه تاثير كوتاه‌مدت درگيري بر صنعت گاز، دستور وزارت انرژي اسراييل مبني بر توقف فعاليت سكوي گازي تامار تحت كنترل شورون بود، هر چند كه از آن زمان وضعيت اندكي تغيير كرده است.
جنگ اسراييل و حماس كسري گاز مصر را افزايش داده است. چشم‌انداز مبهم صادرات گاز طبيعي از مصر به بازارهاي اروپايي در آستانه زمستان خبر خوبي نيست، اما بازگشت كمبود گاز و برق به مصر قبل از جنگ، بر چشم‌انداز صادرات سايه انداخته بود.شرايط جنگي ممكن است صادرات گاز اسراييل به مصر و اردن را نيز به شكلي منفي تحت تاثير قرار دهد، بالاخص آنكه خشم عمومي در هر دو كشور زمينه‌ساز حملات متعدد به زيرساخت‌هاي خط لوله در منطقه سينا شده بود.
تامار با داشتن 10 تريليون فوت مكعب گاز، دومين ميدان توليدكننده بزرگ اسراييل و منبع اصلي تامين بازار داخلي و صادرات به كشورهاي همسايه است. اين ميدان همچنين نقطه ترانزيت گاز از بزرگ‌ترين ميدان اسراييل، يعني لوياتان به مصر است.
تعطيلي قبلي كه به واسطه درگيري سال 2021 انجام شد، تنها 11 روز به طول انجاميد و تاثير عمده‌اي بر عرضه منطقه‌اي نداشت. اين‌بار با توجه به اينكه توقف عمليات بيش از يك ماه به طول انجاميد، تاثيرات حاصل از آن بيشتر بوده است. مصر از طريق خط لوله گاز مديترانه شرقي كه به نام خط لوله اشكلون-آريش نيز شناخته مي‌شود، گاز وارد مي‌كرد، اما پس از رسيدن به سطح ركورد 900 ميليون فوت مكعب در روز در اوايل سال جاري، جريان گاز متوقف شد.
از منظر مصر، اين واقعيت كه بهبود واردات موجب قطع برق شد، بر شكنندگي موازنه گاز اين كشور و نقشي كه روابط انرژي با اسراييل ايفا مي‌كند، تاكيد دارد. در اردن، توليد گاز داخلي ناچيز است. پايان دادن به واردات گاز اسراييل در هر دو كشور مستلزم پاسخگويي به تقاضا با واردات گران ال‌ان‌جي است كه درد اقتصادي را بر عموم مردم تحميل مي‌كند و ذخاير ارز خارجي را در زماني كه قاهره و امان هم‌اكنون با مشكلات اقتصادي بزرگي روبه‌رو هستند، از بين مي‌برد.
در مصر، چنين اقدامي ترديدهاي بيشتري را در مورد آرزوهاي اين كشور براي تبديل شدن به يك صادركننده مهم گاز طبيعي ايجاد مي‌كند.
در نتيجه، هم رهبري اردن و هم رهبري مصر احتمالا تلاش خواهند كرد تا موضوع تجارت انرژي را جدا از خشم مردم‌شان از جنگ در غزه تعريف كنند.
خطرات بالقوه براي ادامه صادرات انرژي از اسراييل به مصر، هر چند در شكل فعلي كوچك است، اما وجود دارد. اين درگيري تاكنون نتوانسته ابهاماتي را كه سال‌ها در مورد مسيرهاي صادراتي بالقوه فراتر از مصر و اردن و صادرات پرسودتر گاز طبيعي وجود داشت را افزايش دهد. خطرات فيزيكي براي دارايي‌هاي گازي در اسراييل، اگرچه در بالاترين حد خود بود، اما مدت‌ها قبل از شروع درگيري براي هر اپراتور مشخص بود. سال گذشته حزب‌الله لبنان دارايي‌هاي موجود در ميدان كاريش اسراييل را تهديد كرد تا اينكه توافقي با ميانجيگري ايالات متحده حاصل شد و بدين طريق مرزهاي دريايي اسراييل و لبنان را مشخص كرد.
نكته قابل تامل اين است كه وضعيت صادرات انرژي پيش از آغاز جنگ بي‌ثبات بود و دليلش وضعيت بنيامين است. به اين معني كه صنعت گاز نسبتا جوان اسراييل به‌طور كامل تحت فرآيند نظارتي كابينه نتانياهو توسعه يافته است.
اين پويايي با توجه به اينكه عصر پسانتانياهو به احتمال زياد نزديك‌تر از هر زمان ديگري است، صنعت انرژي را درگير عدم اطمينان نظارتي كرده است.ظهور كابينه‌اي جديد در اسراييل كه مخالف وضعيت صنعت گاز باشد، بعيد به نظر مي‌رسد. اوايل سال جاري كه كابينه اسراييل كاهش سهميه‌هاي صادراتي را تصويب كرد، مخالفت‌خواني‌ها افزايش يافت. اين موضع‌گيري نشان مي‌دهد كه تنها بازيگران منطقه كه از عمليات غزه خمشگين هستند، براي رشد صادرات اسراييل تهديد نخواهند بود، بلكه مسائل سياسي داخلي اين بازيگر بالاخص بعد از تزلزل ساختارهاي امنيتي‌اش مي‌تواند چالش‌ساز باشد.