كمك‌هاي نظامي به اوكراين توسط جمهوري‌خواهان به گروگان گرفته شده است
رابطه كي‌يف و واشنگتن به مو بند است!
محسن برهاني
شرط‌بندي پر‌ريسك ولاديمير پوتين روي تغيير معادلات غرب در جنگ اوكراين به نظر جواب داده است.تقريبا دو ماه از درخواست جو بايدن از كنگره براي كمك تسليحاتي ۶۰ ميلياردي به اوكراين مي‌گذرد اما هيچ اتفاقي نيفتاده است.در يك گل به خودي سخت، كمك به اوكراين توسط جمهوري‌خواهان درگير گروكشي در زمينه قوانين مهاجرت شده است. اين بن‌بست، كاخ سفيد را واداشت تا در باب پيامدهاي چنين انفعالي هشدار دهد؛ حالا نبرد ميان دولت و كنگره امريكا انگار كليد خورده است.
بازي در ميدان پوتين!
جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي بايدن به خبرنگاران گفت: «پول‌هاي ما رو به اتمام است و زمان ما هم تقريبا تمام شده است.» مواضع ساليوان نوعي كنايه به كنگره است؛ بدين معنا كه هركس با تامين مالي جنگ اوكراين مخالفت كند در زمين رهبري روسيه بازي مي‌كند. ساليوان همچنين افزود: «راي مخالف در موضوع حمايت از اوكراين، رايي براي بهبود موقعيت استراتژيك پوتين است.»اظهارات ساليوان پس از آن مطرح شد كه شالاندا يانگ، مدير دفتر مديريت و بودجه، به مايك جانسون، رييس مجلس نمايندگان در نامه‌اي هشدار داد كه قطع جريان تسليحاتي ايالات متحده، اوكراين را در ميدان نبرد به زانو در مي‌آورد. اين فعل نه تنها دستاوردهاي كي‌يف را به خطر مي‌اندازد، بلكه به پيروزي نظامي روسيه كمك شاياني خواهد كرد.اوكسانا ماركارووا، سفير اوكراين در ايالات متحده نيز از قانون‌گذاران خواست كه كشورش را رها نكنند. او در اين باره به سي‌ان‌ان گفت: «ما پيروزي‌هاي بسياري به دست آورديم، نبايد آنها را از دست بدهيم. ما همه دعا مي‌كنيم و اميدواريم كه مردم امريكا حمايت بيشتري از ما بكنند.» نمي‌توان مطمئن شد كه اظهارات تند دولت و ابراز نااميدي نسبت به شرايط ميدان نبرد يك تاكتيك سياسي براي تحريك كنگره است يا مسير كمك‌هاي نظامي ايالات متحده به اوكراين واقعا در معرض خطر قرار دارد. باتوجه به بي‌ثباتي كنگره و اكثريت پر‌هرج و مرج حزب جمهوري‌خواه، انجام حتي ابتدايي‌ترين وظايف دولت نيز غيرممكن شده است. پس امكان دارد كه اضطراب دولت امريكا و غربي‌ها در اين زمينه بي‌دليل نباشد.
كي‌يف در موضع ضعف
تشكيك در تعهد ايالات‌متحده با زمستاني تلخ همزمان شده كه ممكن است روسيه دوباره به غيرنظاميان اوكرايني و نيروگاه‌هايي كه توليد گرما مي‌كند، حمله كند. ادعاهايي وجود دارد كه مسكو مجددا نيروها و تسليحات خود را بازسازي‌كرده و موشك‌ها و پهپادهاي جديدي را از طريق متحدان خود مانند كره‌شمالي دريافت كرده است. در همين حال، جنگ اسراييل عليه حماس نيز در هفته‌هاي اخير بر جايگاه كي‌يف سايه افكنده و در روزهاي اخير ولوديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين علنا از آن ابراز نگراني كرده است.درحالي كه بقاي اوكراين در خطر است، شهرت ايالات متحده به عنوان يك رهبر جهاني نيز مورد ترديد قرار گرفته است. تنها دو هفته پيش، لويد آستين وزير دفاع امريكا به كي‌يف سفر كرد و علنا به زلنسكي گفت: «ما براي مدت طولاني با شما خواهيم ماند.» اما آيا ايالات‌متحده واقعا مي‌تواند اين تعهد را عملي كند يا خير. در كوتاه‌مدت امريكا براي تامين مالي اوكراين به مانع كنگره برخورده و در ميان‌مدت هم خطر بازگشت ترامپ مطرح است كه با اوكراين دشمني دارد و هميشه عنوان كرده كه پوتين را تحسين مي‌كند.در گذشته حتي تصور اين هم ممكن نبود كه امريكاحمايت از يك كشور دموكراتيك و مستقل مثل اوكراين را به دليل حمله كرملين كنار بگذارد. چنين اقدامي نه تنها تلاش‌هاي غرب در اوكراين را از بين مي‌برد، بلكه اين سيگنال را به دشمناني مانند روسيه و چين مي‌دهد كه تضمين‌هاي امنيتي ايالات متحده در راستاي حمايت از متحدان خود معناي چنداني ندارد.
پوتين در كمين فرصت
در حال حاضر حاميان ترامپ و جمهوري‌خواهاني كه به سمت موضع انزواطلبانه و سياست «اول امريكا» تغيير جهت دادند در مجلس به صراحت تهديد مي‌كنند كه سياست خارجي ايالات متحده را به‌طور كلي تغيير خواهند داد و اميد بسياري به بازگشت دونالد ترامپ دارند.در مقابل حاميان كمك به اوكراين هشدار مي‌دهند كه پوتين در حال تحليل و بررسي رويكرد ما است. يك سناتور جمهوري‌خواه به نام جيم ريش كه در كميته‌هاي اطلاعات و روابط خارجي خدمت مي‌كند در اين زمينه گفت: مطمئنم كه ولاديمير پوتين معتقد است با كنار رفتن ما در اين جنگ پيروز خواهد شد. آنها هر كلمه‌اي كه در ايالات متحده، كانادا و ديگر متحدان ما بيان مي‌شود را با دقت بررسي مي‌كنند.
گروكشي در كنگره
جمهوري‌خواهان خواستار بسته‌اي از تغييرات‌سياسي در زمينه مهاجرت در ازاي تامين مالي اوكراين هستند كه براي دموكرات‌هاي سنا قابل قبول نيست.راست‌گرايان كنگره در ازاي موافقت با ادامه كمك‌ها به اوكراين، خواهان تغييرات سخت‌گيرانه‌اي در سياست‌هاي مرزي و مهاجرتي دولت هستند. تغييراتي كه از نظر سناتورهاي دموكرات غيرقابل قبول است.اگر جانسون از آراي‌دموكرات‌ها براي تصويب بسته كمك مالي اوكراين استفاده كند، ممكن است براي حفظ موقعيت ضعيف خود به عنوان رييس كنگره با مشكل مواجه شود. نقطه مشترك يا اعتماد كمي بين مجلس نمايندگان به رهبري جمهوري‌خواهان و سنا به رهبري دموكرات‌ها وجود دارد. با توجه به كاهش محبوبيت بايدن، راضي‌كردن امريكايي‌هايي كه با مشكلات زيادي از جمله هزينه‌هاي بالاي زندگي دست‌وپنجه نرم مي‌كنند، توانايي رييس‌جمهور براي ادامه كمك‌هاي گسترده به اوكراين را محدود مي‌سازد.در عين حال، شكست اوكراين در اجرايي كردن ضدحمله‌اي كه مدت‌ها وعده داده بود، اين سوال را برجسته كرده كه آيا از اين كمك‌ها به‌طور موثر استفاده مي‌شود و جنگ چقدر طول خواهد كشيد. به عنوان مثال، جانسون شكايت كرده است كه دولت طرحي براي پيروزي در اوكراين يا راهي براي حل و فصل مناقشه ارايه نكرده است. با توجه به اينكه ميلياردها دلار پول ماليات‌دهندگان به سمت اوكراين مي‌رود، اين نگراني‌ها منطقي است.امروزه پوتين با تحمل بالايي كه در قبال تلفات عظيم روسيه به خرج داده، به نظر مي‌رسد آماده جنگ فرسايشي است تا دشمن خود را تضعيف كرده و منتظر تغييرات سياسي در ايالات متحده و اروپا بنشيند كه به آرامي ارتش اوكراين را خفه خواهد كرد. خواسته‌هاي بايدن از مجلس شامل ۱۳.۶ ميليارد دلار براي امنيت در مرز ايالات متحده و مكزيك، در كنار درخواست كمك‌هاي نظامي براي اسراييل و اوكراين است كه همگي در گرو درخواست جمهوري‌خواهان براي تغيير سياست‌هاي مهاجرتي به نفع خود هستند. در مجلس نمايندگان، جمهوري‌خواهان به دنبال تصويب قوانين جديد مبتني بر قانون H.R.2 هستند، لايحه‌اي كه بسياري از سياست‌هاي مهاجرتي سختگيرانه ترامپ و همچنين تغييرات در قانون پناهندگي را معين مي‌كند. گروهي فراحزبي از سناتورها چندين هفته به دنبال مصالحه بر سر اين لايحه بوده‌اند. اما گزارش‌هاي ضدونقيضي در مورد وضعيت مذاكرات وجود دارد. چاك شومر، رهبر اكثريت دموكرات سنا، فشار بر جمهوري‌خواهان سنا را كه طرفدار كمك به اوكراين هستند را افزايش خواهد داد؛ اين گروه گروگان پايگاه طرفداران ترامپ در حزب خود هستند و نمي‌توانند اقدامات لازم را انجام دهند. شومر قصد داردكه در اين هفته، بسته كمكي به اوكراين و اسراييل را براي راي‌گيري بدون احتساب طرح سياست‌هاي مهاجرتي، به صحن كنگره بياورد. اما گروهي از سناتورهاي جمهوري‌خواه كه معمولا از كمك‌هاي اوكراين حمايت مي‌كنند، روز دوشنبه اعلام كردند كه نمي‌توانند بدون حل‌شدن قضيه مهاجرت كاري را از پيش ببرند.
سرنوشت اوكراين در گرو پايان جدال در كنگره
با توجه به حمايت گسترده از اوكراين در سنا، به نظر مي‌رسد نتيجه كار به يك مصالحه درهم‌برهم ختم شود. از طرفي غيرقابل پيش‌بيني بودن و بي‌ثباتي مجلس تحت كنترل جمهوري‌خواهان به اين معني است كه يك بسته كمكي با سرنوشتي عميقا نامشخص ارايه مي‌شود. اكثريت جمهوري‌خواهان هنوز حتي لوايح معمولي را به تصويب نرسانده‌اند، مثل لوايح مرتبط باتامين بودجه وزارت دفاع ايالات‌متحده. خطر آتي براي اوكراين به اين مساله برمي‌گردد كه سرنوشت كمك‌هاي تسليحاتي به منازعات سياسي بودجه سال آينده دولت در ماه‌هاي پيش رو گره بخورد. نكته تلخ ماجرا اين است كه حتي اگر نتايج انتخابات رياست‌جمهوري در سال ۲۰۲۴ و بازگشت ترامپ را در نظر نگيريم؛ با وجود نزاع داخلي در كنگره و مخالفت جمهوري‌خواهان ديگر نمي‌توان گفت كه امريكا تا چه مدت از اوكراين حمايت مالي - نظامي خواهد كرد. در تمام اين مدت هم پوتين به تماشاي ماجرا نشسته و به دنبال فرصت است.