روزبه دلاور
به گزارش «اعتماد» خبر فوت ناگهاني محمود مشحون، رييس اسبق فدراسيون بسكتبال و از ملي‌پوشان و پيشكسوتان پرسابقه اين رشته ورزشي جامعه ورزش را به شوك فرو برد. مرحوم مشحون از سال ٨١ تا ٩۶ به مدت يك دهه و نيم رياست فدراسيون بسكتبال را برعهده داشت و در اين مدت بسكتبال ايران را به عنوان يكي از قدرت‌هاي آسيا مطرح كرد. او در سال ۹۶ به علت بازنشستگي از كار كنار كشيد و ديگر در بسكتبال ظاهر نشد. مشحون با اينكه ۸۲ سال سن داشت، اما بيماري خاصي نداشت و به همين علت هم بسياري از دوستان او از آسماني شدنش بهت‌زده هستند. عنايت آتشي، يكي از همبازيان و دوستان قديمي مرحوم مشحون است كه در گفت‌وگو با خبرنگار اعتماد، در خصوص دانش و تلاش رييس اسبق بسكتبال براي اين رشته ورزشي اظهارات جالبي به زبان آورد. البته با توجه به اينكه عنايت آتشي از بازيكنان سابق تاج به حساب مي‌آيد و اوايل انقلاب وظيفه نجات اين باشگاه را از دست آنچه خودش «توده‌اي‌ها» عنوان مي‌كند برعهده داشت، بحث به سمت اين باشگاه و فوتبال و دربي پيش رو هم كشيده شد.
مرحوم مشحون برترين رييس فدراسيون تاريخ بسكتبال ايران است
فوت مرحوم مشحون را به شما كه از دوستان نزديك او بوديد، تسليت مي‌گوييم. كي خبردار شديد؟
ممنونم. يكشنبه خبردار شدم. خبري تلخ و ناگوار است كه آدم از شنيدنش شوكه مي‌شود، چون قرار نبود كه بميرد! رفته بود شمال و از شمال برمي‌گشت بعد حالش منقلب مي‌شود و خيلي سريع، در حد يك عطسه و بعد از اينكه مقداري خون از دهان و بيني‌اش خارج مي‌شود، فوت مي‌كند.
بيماري خاصي نداشت؟
همه بيماري دارند! اما نه بيماري كه در رختخواب بخوابد. در اين اواخر كه با او صحبت مي‌كردم آماده مي‌شد تا برود پيش بچه‌هايش. بعد رفت شمال پيش خواهرزاده‌اش و در برگشت اين اتفاق رخ مي‌دهد. مرگ هيچي نمي‌شناسد، پيمانه‌گر پر شود تمام مي‌شود. زندگي همين است.
با ايشان در تماس بوديد؟
بله، ما دايم در تماس بوديم. از هم دور نبوديم و در خيلي جاها باهم بوديم، رفافت ما ديرينه بود درست كه بعضي جاها همكار بوديم و از لحاظ كاري گاهي جدا شديم، اما رفاقت ما سرجايش بود. آقاي مشحون يك بازيكن ملي بود، يادم مي‌آيد سال ۱۳۳۵در دارالفنون آقاي مسعودنيا يكي از مربيان ورزش وقت به او بسكتبال را آموخت و خيلي سريع رشد كرد. به آموزشگاه‌ها آمد بعد رفت تيم ملي و زماني كه در تيم ملي بازي مي‌كرد مهره بسيار ارزنده‌اي بود.
شما با مرحوم مشحون همبازي هم بوديد؟
بله، در تاج همبازي بوديم. در تابستان و در مسابقات قهرماني كشور ايشان از تهران مي‌آمد و من از فارس و روبه‌روي هم بازي مي‌كرديم. يك انسان بسيار باادب و شايسته به لحاظ اخلاقي و رفتاري و كرداري بود. بعد از اينكه بازي را كنار گذاشت در خيلي جاهاي تهران به عنوان معلم ورزش خدمت كرد و در آموزش و پرورش هم چند تا سمت در هندبال و بسكتبال داشت و بعدش هم دبير فدراسيون هندبال شد و هم دبير فدراسيون بسكتبال و بعد در هر دو فدراسيون هم به رياست رسيد. اينها سه برادر بودند، كمال كه عضو تيم ملي بود بعد رييس فدراسيون شد بعد محمود بود. بعدي رضاست كه الان در قيد حيات هستند. اين سه روي هم نيم قرن لباس تيم ملي را برتن داشتند. محمود در تشكيلات هندبال و بسكتبال آموزش‌وپرورش خدمت زيادي كرد و بعد وارد دستگاه دولت و به عنوان رييس فدراسيون بسكتبال انتخاب شد. شاه حسيني، رييس تربيت‌بدني شد و آشنايي با مشحون داشت و يك روز از مشحون دعوت كرد و من هم بودم. شوراي فدراسيون تشكيل شد بعد محمود مشحون به عنوان رييس شورا انتخاب و بعد در سال ۵۸ فدراسيون بسكتبال تشكيل شد و مشحون يك دوره رياست كرد و از دهه هشت تا نود هم رييس فدراسيون بود. در دو مقطع ۱۶ سال رييس فدراسيون بسكتبال بود.
در دوره دوم رياستش همان سال‌هايي از دهه هشتاد و نود آيا او را با فشار رييس تربيت‌بدني وقت از كار بركنار كردند؟
نه، بازنشسته شد و ديگر مناسب نديدند كه كانديدا شود. البته در زمان ايشان اتفاقاتي كه در بسكتبال رخ داده بي‌نظير بود و شايد ديگر اتفاق نيفتد. ما در جوانان و اميدها و بزرگسالان قهرمان آسيا شديم و به المپيك صعود يا به مسابقات جهاني راه پيدا كرديم. اينها افتخاراتي است كه هيچ‌كس تصور نمي‌كرد. او جايزه بهترين رييس فدراسيون را گرفت. حالاحالاها كسي نمي‌تواند اين افتخارات را به دست بياورد. اوج بسكتبال ما زماني بود كه قهرمان آسيا شديم و تا سال ۹۴ جزو بهترين‌ها بوديم.
براي اينكه خانه‌نشين شدند، ناراحت نبودند؟
خب قانوني گذاشتند كه بايد بازنشسته مي‌شدند در صورتي كه اين قانون لطمه زيادي به ورزش مي‌زند. در هر رشته ورزشي آدم‌هايي كه در آنجا چندين سال زحمت كشيدند صاحب تجربه هستند خب حالا بايد از تجربيات اينها استفاده شود نه آنكه خانه‌نشين شوند. خب يك مجوز خوب هم در زمان مشحون گرفتيم و آن، اين بود كه بانوان هم با حجاب در مسابقات شركت كنند كه براي اين كار خيلي زحمت كشيده شد.
شايد بشود اين‌طور گفت كه او جزو افرادي بود كه بر اساس توانايي‌اش به جايگاهي كه شايسته‌اش بود، رسيد. درست است؟
عرض كردم شايسته‌ترين فرد در بسكتبال در آن زمان ايشان بود براي رياست. آن زمان آقاي شاه‌حسيني خودش بسكتباليست بود و محمود مشحون را هم مي‌شناخت. كار راحتي نيست كه چندين سال مديريت كنيد. ايشان به عنوان چهره ماندگار بسكتبال ايران نامش مي‌ماند و اگر به او بگوييم اسطوره بسكتبال هم واقعا حقش است. او شاخص‌ترين رييس تمام دوران بسكتبال بود. بسكتبال از سال ۱۳۲۴ تا حالا قدمت دارد يعني وابسته به fiba است. رييس‌هاي مختلفي بسكتبال ما داشت كه برترينش مشحون بود.
خاطره‌اي از او داريد كه تعريف كنيد؟
خاطرات زيادي داريم كه در تمام اين مدت كنار هم بوديم. در دهه چهل ما هر دو در تاج بازي مي‌كرديم.
شما به عنوان بازيكن بسكتبال مدتي در تاج بازي مي‌كرديد. اين استقلال همان تاج است؟
نام استقلال را بعد از انقلاب من انتخاب كردم. مدير تاج بودم و تشكيلات و اموال را حفظ كردم، سه سال در آنجا بودم. همه مي‌دانند من نام استقلال را انتخاب كردم و به دولت موقت دادم و آنها تصويب كردند.
توده‌اي‌ها مي‌خواستند تاج را به آتش بكشند
كار بزرگي انجام داديد!
كار بزرگ؟ از هر جنگي، جنگ‌تر بود. سه سال شبانه‌روز ايستادم البته خدا كمك كرد تا بتوانم اين باشگاه را از چنگ خائنين نجات دهم. آنهايي كه مي‌خواستند آنجا را خراب كنند. بيشتر از همه توده‌اي‌ها كه مي‌خواستند همه‌چيز را به آتش بكشند، چرا كه از گذشته با تاج مخالف بودند. مستندات زيادي دارم. تاريخچه بسكتبال تاج يا استقلال به صورت مستند هست اصلا فيلمش را ساختند.
به عنوان يك استقلالي، پرسپوليس را چطور تيمي مي‌دانيد؟
پرسپوليس و استقلال دو باشگاه ارابه‌گردان ورزش مملكت ما هستند. يعني اين دو باشگاه ورزش مملكت را رونق مي‌دهند به شرط آنكه استقلال كامل داشته باشند. توان مالي داشته باشند. شما در كجاي دنيا مي‌تواني تيمي مثل پرسپوليس پيدا كني ۶۰ هزار تا طرفدار به استاديوم بياورد يا استقلال ۵۰ هزار طرفدار بياورد. خب سرمايه اين دو باشگاه طرفداران‌شان هستند. هردو از گذشته تا حالا باعث رونق فوتبال هستند و چهره‌هاي مثال زدني در اين تيم‌ها بودند، اما نياز به ساختار قوي به عنوان يك باشگاه دارند.
به اين دو تيم در قبل از انقلاب هم به یک شكل توجه مي‌شد؟
بالاتر از پله داريم كه آمد به باشگاه تاج و گفت در زمره بهترين‌هاي دنياست؟ يا اوزه بيو به همين صورت. كاري كه الان فوتبال عربستان مي‌كند قبلا ايران انجام مي‌داد. تيم‌هاي بزرگ مي‌آمدند و از تاسيسات ما ديدن مي‌كردند و با باشگاه‌هاي ما بازي مي‌كردند الان عربستان اين كار را انجام مي‌دهد.
حقيقت داشت كه تيمسار خسرواني در انتخاب داورها هم دخالت مي‌كرد؟
اينها چيزهاي شخصي است. نمي‌دانيم و نمي‌شود اين را مستند گفت. اين را هم بگويم خسرواني تحول زيادي در ورزش كشور به وجود آورد مثل ساخت همين ورزشگاه آزادي. علي عبده و خسرواني خدمت كردند به پرسپوليس و استقلال. براي هر خوبي يك بدي درست مي‌كنند.
دربي شش تايي را تاييد مي‌كنيد؟
صد درصد، بله.