گروه اقتصادي
مركز آمار ايران گزارش تازه‌اي از تحولات شاخص قيمت مصرف‌كننده منتشر كرده كه مربوط به آذر ماه امسال است. اين گزارش نشان مي‌دهد كه پس از ۵ ماه اعمال شديدترين سياست‌هاي ركودي در حوزه پولي كه با عنوان «سياست تثبيت» خوانده شده، تورم به بالاي ۴۰درصد بازگشته و از طرفي تورم ماهانه ركورد ۸ ماهه خود را هم جابه‌جا كرده است.
در عين حال، تورم نقطه به نقطه (آذر ماه امسال نسبت به آذر ماه سال گذشته) نيز كه روند بهتري از تخليه اثرات تورمي سياست‌هاي اقتصادي را نشان مي‌دهد رو به افزايش داشته اما نرخ تورم ميانگين (12 ماهه منتهي به آذر امسال نسبت به 12 ماهه منتهي به آذر سال گذشته) كاهشي بوده است.
براساس گزارش مركز آمار، تورم نقطه‌اي در آذر ماه سال جاري با افزايش يك واحد درصدي در مقايسه با ماه قبل به ٤٠.٢درصد رسيده است؛ يعني خانوارهاي كشور به طور ميانگين، ٤٠.٢درصد بيشتر از آذر ماه ١٤٠١ براي خريد يك «مجموعه كالاها و خدمات يكسان» هزينه كردهاند.
همچنين در آذر ماه ١٤٠٢، تورم ماهانه خانوارهاي كشور برابر ٢.٩درصد بوده كه بيشترين مقدار از ارديبهشت ماه سال جاري است. تورم ماهانه براي گروه‌هاي عمده «خوراكي‌ها، آشاميدني‌ها و دخانيات»، ٤.١درصد و براي گروه عمده «كالاهاي غيرخوراكي و خدمات»، ٢.٣درصد بوده است.
نرخ تورم 12 ماهه نيز در آذر ماه ١٤٠٢ براي خانوارهاي كشور به ٤٤.٤درصد رسيده كه نسبت به همين اطلاع در ماه قبل، ٠.٥ واحد درصد كاهش يافته است. همچنين فاصله تورمي دهك‌ها در اين ماه به ٤.١ واحد درصد رسيد كه نسبت به ماه قبل (٣.٣ واحد درصد) ٠.٨ واحد درصد افزايش داشته است.
تورم نقطه به نقطه خانوارهاي كشور
منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغيير عدد شاخص قيمت نسبت به ماه مشابه سال قبل مي‌باشد. در آذر ماه ١٤٠٢، تورم نقطه به نقطه خانوارهاي كشور، ٤٠.٢درصد بوده است؛ يعني خانوارهاي كشور به‌طور ميانگين، ٤٠.٢درصد بيشتر از آذر ماه ١٤٠١ براي خريد يك «مجموعه كالاها و خدمات يكسان» هزينه كردهاند. تورم نقطه به نقطه آذر ماه ١٤٠٢، در مقايسه با ماه قبل، ١.٠ واحد درصد افزايش داشته است.
تورم ماهانه خانوارهاي كشور
منظور از تورم ماهانه، درصد تغيير عدد شاخص قيمت، نسبت به ماه قبل است. در آذر ماه ١٤٠٢، تورم ماهانه خانوارهاي كشور برابر ٢.٩درصد بوده است. تورم ماهانه براي گروه‌هاي عمده «خوراكي‌ها، آشاميدني‌ها و دخانيات»، ٤.١درصد و براي گروه عمده «كالاهاي غيرخوراكي و خدمات»، ٢.٣درصد بوده است.
نرخ تورم سالانه خانوارهاي كشور
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغيير ميانگين اعداد شاخص قيمت در يك سال منتهي به ماه جاري، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در آذر ماه ١٤٠٢، نرخ تورم سالانه براي خانوارهاي كشور به ٤٤.٤درصد رسيده كه نسبت به همين اطلاع در ماه قبل، ٠.٥ واحد درصد كاهش يافته است.
درصد تغييرات شاخص قيمت در دهك‌هاي هزينه‌اي كل كشور در آذر ماه ١٤٠٢
نرخ تورم سالانه كشور در آذر ماه ١٤٠٢، برابر ٤٤.٤درصد است كه دامنه تغييرات آن براي دهك‌هاي مختلف هزينه‌اي از ٤١.٩درصد براي دهك اول، تا ٤٦.٠درصد براي دهك دهم است. بر اين اساس فاصله تورمي دهك‌ها در اين ماه به ٤.١ واحد درصد رسيد كه نسبت به ماه قبل (٣.٣ واحد درصد) ٠.٨ واحد درصد افزايش داشته است.
خوراكي‌ها؛ متهم اول افزايش تورم
از شواهد آماري پيداست كه علت افزايش تورم ماهانه و نقطه‌اي، بالا رفتن تورم اقلام خوراكي، آشاميدني و دخانيات بوده است. تورم ماهانه خوراكي‌ها در آذر ماه از 4درصد عبور كرده و در واقع بيش از كل تورم عمومي بوده است. ضمن اينكه تورم ميانگين اين بخش نيز از 50درصد فراتر بوده است.
بخش عمده‌اي از تورم خوراكي‌ها در دو گروه محصولات پروتئيني و ميوه و سبزيجات رخ داده است. تورم ماهانه گروه سبزيجات تازه در پايان پاييز امسال بيش از 14درصد بوده است، ضمن اينكه ميوه و خشكبار نيز در يك ماهه آذر نسبت به آبان بيش از 8درصد رشد داشته است. تورم محصولات پروتئيني نيز در يك ماه رشد بالايي را تجربه كرده است، اما نكته نگران‌كننده، رشد عجيب و غريب تورم سالانه گروه‌هاي پروتئيني در يك سال اخير بوده است. محصولاتي مانند گوشت قرمز و ماكيان و گوشت سفيد و فرآورده‌هاي آن در اين گروه قرار مي‌گيرند، اما به نظر مي‌رسد در يك سال اخير اين محصولات با بالاترين ميزان تورم روبه‌رو شده‌اند و حتي در آستانه سه رقمي شدن قرار گرفته‌اند. به طور مثال تورم گروه گوشت قرمز و گوشت ماكيان در مقياس سالانه نزديك به 97درصد بوده است. يعني خانوارهاي كشور نزديك به صددرصد رشد را در اين گروه در يك سال اخير تجربه كردهاند. تورم بخش گروه قرمز و فرآورده‌هاي آنها نيز در آذر ماه امسال نسبت به آذر ماه سال گذشته نزديك به 95درصد بوده است!
تاثير تورم خوراكي بر دهك‌ها
خوراكي‌ها بخش اصلي سبد خريد دهك‌هاي كم‌درآمد را تشكيل مي‌دهند. در واقع هرقدر كه درآمد كمتري نيز كسب شود، امكان پس‌انداز يا هزينه‌كرد درآمد در بخش‌هاي غيرخوراكي و كالاي بادوام پايين‌تر مي‌آيد.
اما روند تورم در دهك‌هاي درآمدي يكسان نيست و براي آذر ماه نيز يكسان نبوده است. به طور مثال تورم خوراكي‌ها براي دهك اول در مقياس ماهانه 5.2درصد بوده اما براي دهك دهم كه ثروتمندترين دهك درآمدي هستند اين عدد 3.5درصد شده است.
در مقياس سالانه، اين شاخص وضعيت بهتري پيدا مي‌كند. مثلا ميزان تورم در بخش خوراكي براي دهك اول 45.5درصد بوده درحالي كه وقتي به دهك دهم رسيده به عدد 52درصد رسيده است.
تورم 21 استان بالاتر از تورم كل كشور
نرخ تورم سالانه يا همان ميانگين، درصد تغيير ميانگين اعداد شاخص قيمت در يك سال منتهي به آن ماه نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در آذر ماه امسال نرخ تورم سالانه براي خانوارهاي كشور به 44.4درصد رسيده كه نسبت به آبان ماه نيم درصد كاهش پيدا كرده است، اما نكته جالب اينكه 21 استان كشور نرخ تورمي بالاتر از اين عدد ميانگين داشته‌اند. به طور مثال تورم ميانگين در استان يزد بالاترين سطح تورم استان‌ها را داشته و عدد نزديك 56درصدي را ثبت كرده است، درحالي كه تورم در استان تهران پايين‌ترين سطح را داشته است.