طرح هولناك اسراييل براي غزه
پيتر باينارت
بي‌بي‌سي در ماه اكتبر گزارش داد: اسراييل پس از پايان جنگ، هيچ برنامه‌اي براي غزه ندارد. واشنگتن‌پست نيز در ماه نوامبر اعلام كرد: بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسراييل به دليل ارائه نكردن طرح روشني براي آنچه در غزه اتفاق مي‌افتد، مورد انتقاد قرار گرفته است. فارن‌افرز در عنواني از استراتژي مبهم اسراييل در نوار غزه ابراز تاسف كرد.
اما نشانه‌ها حكايت از آن دارد كه برخي اعضاي كابينه اسراييل، براي آينده غزه و اتفاقات بعدي آن استراتژي (ادعايي) دارند. آنها نوار غزه را تا حد زيادي غيرقابل زندگي كرده‌اند و صريحا مدعي شده‌اند كه هدف‌شان در غزه تنها شكست حماس نه، بلكه مي‌خواهند بسياري از مردم، غزه را ترك كنند. درست شش روز پس از حمله حماس در 7 اكتبر به اسراييل، وزارت اطلاعات اسراييل پيشنهاد كرد كه مردم غزه براي هميشه به منطقه سيناي مصر كوچانده شوند. بتسالل اسموتريچ، وزير دارايي افراطي اسراييل نيز در 14 نوامبر 2023 گفت كه از مهاجرت داوطلبانه ساكنان غزه به سراسر جهان حمايت مي‌كند. پنج روز پس از آن، گيلا گمليل، وزير اطلاعات اسراييل، اسكان مجدد فلسطيني‌ها در بيرون غزه را تاييد كرد. در همين حال، روزنامه اسراييلي هيوم در 30 نوامبر افشا كرد كه نتانياهو از نزديك‌ترين فرد كابينه خود ران درمر، وزير امور استراتژيك اسراييل خواسته كه براي باز كردن درهاي مصر و مسيرهاي دريايي به روي مردم غزه طرحي را ايجاد كند تا بتوانند جمعيت غزه را به حداقل ممكن كاهش بدهند. نتانياهو، همچنين از بايدن و رهبران بريتانيا و فرانسه تقاضا كرده است تا مصر را به پذيرش صدها هزار پناهنده از غزه، تحت فشار قرار دهند. در برخي مواقع، مقامات اسراييلي اين گزارش‌ها را كم اهميت جلوه مي‌دهند يا آن را تكذيب مي‌كنند. هر چند دفتر نتانياهو طرح جابه‌جايي ساكنان غزه را صرفا يك «طرح روي كاغذ» عنوان كرد، اما در روزهاي اخير، صداها در باب خارج كردن فلسطيني‌ها از غزه بلندتر شده است. در تاريخ 25 دسامبر، در نشست حزب ليكود، يك قانونگذار اين حزب از نتانياهو با اصرار درخواست كرد تا تيمي را براي تسهيل خروج فلسطيني‌ها از غزه ايجاد كند. وزير امنيت اسراييل طي اظهارات مشابهي به تايمز اسراييل گفت كه جابه‌جايي فلسطيني‌ها از غزه به تدريج در حال تبديل شدن به سياست رسمي و كليدي كابينه است.
حقيقتا برخي ممكن است كه صحبت از جابه‌جايي جمعيتي در نوار غزه را به عنوان هياهوي زمان جنگ در نظر بگيرند. اما در حال حاضر اين جابه‌جايي ادعايي در حال اجراست: غزه دارد به مكان غيرقابل زندگي مبدل مي‌شود. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، حدود 85 درصد مردم غزه اكنون آواره هستند. حتي اگر آنها بخواهند/بتوانند به خانه‌هاي خود بازگردند، بسياري از آنها چيز زيادي براي بازگشت ندارند، زيرا طبق آمار وال‌استريت ژورنال، نزديك به 70 درصد مسكن در غزه آسيب ديده يا به كلي ويران شده است. به گفته وزارت بهداشت غزه، تاكنون بيش از 22 هزار نفر توسط اسراييل كشته شده‌اند و بسياري ديگر در معرض خطر جدي قرار دارند. طبق آمار دانشگاه ادينبورگ، با فروپاشي سيستم‌هاي بهداشتي و پزشكي در غزه ممكن است يك‌چهارم مردم در طول اين سال، عمدتا از اثر بيماري يا عدم دسترسي به مراقبت‌هاي پزشكي، جان خود را از دست بدهند. اين در حالي است كه گالانت، وزير دفاع اسراييل گفته كه ممكن است جنگ در غزه سال‌ها طول بكشد و تا زماني جنگ پايان نيابد، اسراييل اجازه نخواهد داد آوارگان حداقل براي يك‌سال به خانه‌هاي خود بازگردند. به عبارت ديگر، فاجعه انساني در غزه احتمالا مدت‌ها ادامه خواهد داشت. با طولاني‌تر شدن جنگ، اسراييل جابه‌جايي مردم غزه به مصر يا ساير كشورها را تحت عنوان «مهاجرت داوطلبانه» تسهيل و تسريع خواهد كرد. اما عبدالفتاح‌السيسي و دولت بايدن گفته‌اند كه با جابه‌جايي مردم غزه به شدت مخالفند. با اين وجود، برخي اعضاي كابينه اسراييل به اين باورند كه مصر در سال آينده 28 ميليارد دلار براي طلبكاران، بدهكار است، از اين جهت در برابر فشارها منعطف و آسيب‌پذير است. همچنان سياست امريكا در خاورميانه مي‌تواند در كوتاه‌مدت تغيير كند. براي نمونه، نيكي هيلي، نامزد رياست‌جمهوري در برابر اين پرسش كه چه اتفاقي براي فلسطيني‌هاي غزه خواهد افتاد، پاسخ داد: آنان به كشورهاي حامي حماس بروند!
براي فلسطيني‌ها، همه اينها پس‌زمينه‌هاي تاريخي وحشتناكي دارد. آنها مي‌دانند كه اگر غزه را ترك كنند، بعيد است كه اسراييل به آنها اجازه بازگشت به سرزمين‌هاي‌شان را بدهد. فلسطيني‌ها آگاه هستند، هنگامي كه اسراييل كرانه باختري و نوار غزه را در سال 1967 اشغال كرد، صدها هزار فلسطيني آواره شدند كه به بسياري از آنها اجازه بازگشت به سرزمين‌شان داده نشد. رهبران اسراييلي به ندرت از اين جابه‌جايي‌هاي دسته‌جمعي و اجباري، ابراز تاسف مي‌كنند. حتي گاه از اين جابه‌جايي‌ها به عنوان نمونه استناد مي‌كنند. تزانچي هانگبي، مشاور امنيت ملي اسراييل، پس از كشته شدن سه اسراييلي در كرانه باختري در سال 2017، در صفحه فيس‌بوك خود به فلسطيني‌ها هشدار داد: «[نكبه] اين‌گونه آغاز مي‌شود؛ درست مثل اين، سال 48 و 68 را به خاطر بسپار.» او پست خود را با اين جملات به پايان رساند: «به شما هشدار داده شده است، به جهان نيز هشدار داده شده است.»
روزنامه‌نگار و مفسر سياست خارجي امريكا
- ترجمه: سروش عبدالواجد
- روزنامه نيويورك‌تايمز