نگاهي به افشاگري عجيب مربي پرسپوليس
پس دادكان و دايي و عزيزي‌خادم هم به سرنوشت كريم باقري دچار شدند؟
علي ولي‌اللهي
افشاگري كريم باقري در مصاحبه با پژمان جمشيدي كه گفت «بخش امنيتي» جلوي ادامه فعاليت او در پرسپوليس را گرفته، اظهارنظر بسيار مهم و در عين حال عجيبي است. اين اظهارنظر با گذشت نزديك به 24 ساعت از اعلام آن با واكنش يا تكذيبي همراه نشده است و اين يعني احتمال درست بودنش وجود دارد.
با فرض اينكه كريم باقري واقعا آنچه بر او گذشته را شرح داده بايد گفت اين افشاگري صرفا محدود به خودش نمي‌شود. حالا مي‌توان همه اتفاقات گذشته را رديف و يكي‌يكي رمزگشايي كرد. مي‌توان فهميد دليل كنار رفتن اين همه آدم از فوتبال چه بوده. چهره‌هاي سرشناسي كه به يك‌باره از جغرافياي فوتبال ناپديد شدند. از محمد دادكان و علي دايي بگيريد تا وريا غفوري و كريم باقري و ديگران. حتي مي‌شود برخي عزل و نصب‌ها را هم در همين كتگوري گنجاند؛ تغييرات مديريتي در فدراسيون فوتبال و ساير ارگان‌هاي ورزش. مي‌توان اظهارات داريوش مصطفوي كه در برنامه زنده تلويزيوني گفت يكي از نهادها فشار آورد تا شهاب‌الدين عزيزي‌خادم از رياست فدراسيون فوتبال عزل شود را بازخواني كرد.
البته در تمامي موارد ذكر شده و نشده هميشه گمانه‌زني‌هايي در مورد دلايل كنار رفتن ناگهاني چهره‌ها در رسانه‌ها و صحبت آدم‌ها مطرح مي‌شد ولي هرگز كسي با چنين صراحتي از آن سخن نگفته بود.
مي‌توان ويژگي‌ها و سويه‌هاي چنين فرآيندي را براساس اتفاقات رخ داده چنين دسته‌بندي كرد:
اول از همه اينكه آن توصيه‌ها هرگز جنبه رسمي ندارند. يعني اين شكلي نيست كه يك ارگان بردارد نامه بزند به فلان فدراسيون يا فلان باشگاه بگويد از اين به بعد اين شخص نباشد! آن طور كه مشخص شده همه چيز به صورت شفاهي صورت مي‌گيرد. مثلا به مديرعامل يك باشگاه مي‌گويند با كريم باقري تمديد نكند. آن مدير باشگاه هم كه از يك طرف با فشار هواداران مواجه است و از سمت ديگر با فشار نهادهاي خارج از فوتبال به تناقض‌گويي مي‌افتد. مثل رضا درويش كه يك‌بار گفت يحيي گل‌محمدي، كريم باقري را نمي‌خواهد و وقتي يحيي اين را تكذيب كرد، گفت كريم خودش نمي‌خواسته بيايد و رفته دنبال بيزينس و... چون نمي‌توانست بگويد به من گفته‌اند با باقري تمديد نكند.
نكته دوم اينكه مشخص نيست چرا اصلا چنين رويه‌اي صورت گرفته است. به هر حال مملكت قانون دارد و قوه قضاييه براي همين مواقع است. اگر فردي مرتكب جرم شده بايد در دادگاه مواخذه شود و متناسب با جرمش جزا ببيند. اما وقتي فرد با اتهام خاصي از سوي قوه قضاييه مواجه نيست و در دادگاهي محاكمه نشده چطور مستوجب مجازات مي‌شود؟ كريم باقري در مورد اعتراضات سال گذشته مواضعي اتخاذ كرد كه به مذاق مسوولان خوش نيامد. طبق اخبار واصله همان موقع احضار شد، توضيحاتي ارايه كرد و بعد هم به كارش برگشت. اگر او جرمي مرتكب شده بود چرا رهايش كردند و اگر مرتكب نشده بود پس اين عواقب براي چيست؟
مساله سوم برمي‌گردد به قوانين فيفا. با اظهارنظر كريم باقري مسجل شده كه نهادهاي خارج از فوتبال در فوتبال دخالت مي‌كنند و اين كاملا مخالف قوانين فيفاست. قوانين فدراسيون جهاني فوتبال فيفا در اين زمينه صراحت دارد يا شخص در حيطه فوتبال مرتكب خلاف مي‌شود كه بايد در كميته‌هاي انضباطي و اخلاق پاسخگو باشد يا جرم عمومي مرتكب مي‌شود كه بايد در دادگاه‌هاي كيفري به محكوميت او رسيدگي شود. در مورد كريم باقري هيچ‌كدام از اين موارد صدق نمي‌كند. كريم باقري اصلا با محكوميتي مواجه نشده است. اينكه به مديران باشگاه مي‌گويند فلاني نباشد و آنها مي‌پذيرند و مقامات فوتبال هم كاري نمي‌كنند، مي‌تواند عواقب خطرناكي براي فوتبال ايران به همراه داشته باشد.
نكته چهارم هم بحثي جدا از اين حرف‌هاست. خطاب به آنهايي كه چنين تصميماتي مي‌گيرند اينكه بپرسيم كنار گذاشته شدن اين همه آدم نخبه چه كمكي به ورزش ايران يا مملكت كرده است؟ همه بياييم كلاه خودمان را قاضي كنيم. خانه‌نشيني فردي مثل محمد دادكان به ضرر كي تمام شد؟ بيرون ماندن علي دايي از فوتبال چي؟ او كه محبوبيتش را دارد و بيزينسش را مي‌كند. عزيزي‌خادم بعد از رساندن تيم ملي به جام جهاني عزل شد، كريم باقري امسال از پرسپوليس رفت، وريا غفوري باشگاه پيدا نكرد. حال چه كسي متضرر شد؟ جز فوتبال ملي و باشگاه پرسپوليس و مردم؟ نگاه كنيد به شكافي كه امروز بين هواداران و تيم ملي ايجاد شده است. اينها نتيجه نگاهي است كه در سال‌هاي گذشته بر ورزش كشور و مخصوصا فوتبال حاكم بوده است.
سوال اين است آيا افرادي كه چنين تصميماتي مي‌گيرند هزينه‌هاي آن را سنجيده‌اند؟ آيا مي‌دانند گاهي جابه‌جايي يك نفر مسير يك سيستم و سازمان را به صورت كامل تغيير مي‌دهد؟ آيا تا به حال حساب كرده‌اند بركناري مديران موفق فدراسيون فوتبال و چهره‌هاي شاخص بيشتر چه بلايي سر اين رشته آورده؟ اين همه هزينه مادي و معنوي فقط به خاطر اين بوده كه يك فرد جوري فكر مي‌كرده كه مورد پسند برخي نبوده است.
حالا كه به هر حال كريم باقري با صراحت از دليل كنار رفتنش از فوتبال حرف زده نبايد اين موضوع به فراموشي سپرده شود. بايد مقامات وزارت ورزش و فدراسيون فوتبال و باشگاه پرسپوليس در مورد اين مساله توضيح بدهند. در مورد استقلال نهادهاي ورزشي، همين‌طور نياز است مقامات قضايي با ورود به اين ماجرا مشخص كنند كه حدود اختيارات نهادها كجاست و جرم‌انگاري‌ها به چه صورت انجام مي‌شود. به هر حال بايد مردم بدانند تصميمات در ورزش به چه شكلي است.