چالش‌هاي همسويي با امريكا در درياي سرخ
محمود فاضلي
محمود فاضلي
حملات هوايي امريكا و بريتانيا عليه شبه‌نظاميان حوثي نقطه‌عطف نااميدكننده ديگري در صف طولاني شكست‌هاي غرب در خاورميانه به ويژه بنبست طولاني مدت در مناقشه اسراييل و فلسطين خواهد بود. اين واقعيت كه امريكا و بريتانيا مجبور به استفاده از زور در پاسخ به حملات حوثي‌ها شده‌اند كه بر تجارت و كشتيراني در درياي سرخ تاثير مي‌گذارد، واقعيتي ناخوشايند را نشان مي‌دهد. نفوذ سياسي واشنگتن رو به كاهش است، ديپلماسي آن ناكارآمد و اقتدار او تحقير شده است، به همين دليل است كه حوثي‌ها بدون ممانعت، وعده دادهاند كه حملات آنها ادامه خواهد يافت. اين تشديد بيپايان واقعيت نامطلوب ديگري را برجسته مي‌كند.
قدرت مسلط در خاورميانه ديگر امريكا يا مصر متحد غرب، عربستان يا حتي اسراييل نيست. مطمئنا متحد اصلي حوثي‌ها، ايران است.
درحالي كه صحبت در مورد برندگان و بازندگان در ميان كشتار وحشتناك غزه كه به گفته حوثي‌ها به مبارزات انتخاباتي امريكاييها دامن ميزند، بيهوده است، با اين حال از نظر استراتژيك، مشخص است كه چه كساني در اين بحران جلوتر از بقيه هستند. با جنگيدن توسط نيابت، موقعيت ايران با هر تلفات فلسطيني، موشك حزب‌الله، بمباران عراق و سوريه و پهپاد حوثي تقويت ميشود. جو بايدن با حمايت بيقيد و شرط از اسراييل پس از حملات حماس و وتو كردن طرحهاي آتشبس سازمان ملل، افكار عمومي جهاني (و عمدتا امريكايي) را بيگانه كرد.
به نظر ميرسد سياست بايدن در خاورميانه قديمي و دور از واقعيت است. امريكا كه هرگز در جهان عرب محبوبيت نداشت، به عنوان يك شریک ضروري، تحمل شد. ايران اكنون دست برتر را دارد. اسراييل نيز از 7 اكتبر دستخوش يك بيداري استراتژيك شده است، اگرچه افراطيترين سياستمداران آن هنوز اين را درك نكردهاند. وحشت غزه براي هميشه تغيير كرده است.
يكي از كشورهايي كه در جريان رويدادهاي درياي سرخ با امريكا همسويي بيشتري داشته، يونان است. حوثيهاي يمن اخيرا رسما مسووليت حمله به كشتي يوناني در درياي سرخ را برعهده گرفتند. اين كشتي با پرچم مالت در حركت بوده و متعلق به يونان است. اين كشتي كه داراي 24 خدمه بود خسارت مادي محدودي ديده، اما قابل دريانوردي است و با همان شرايط، به سفر خود ادامه داد. هيچ ملوان يوناني در اين كشتي حضور نداشت. اين كشتي خالي از محموله بوده و از ويتنام به اسراييل رفته بود، درحالي كه ارزيابي خسارت در سوئز انجام خواهد شد.
حوثي‌ها به اجراي تصميم براي جلوگيري از كشتيراني اسراييل ادامه خواهند داد. حوثي‌ها مسووليت حمله موشكي به كشتي باري متعلق به يونان در درياي سرخ را برعهده گرفتند. به ادعاي نماينده آنها، «نيروهاي دريايي نيروهاي مسلح يمن با تعدادي موشك، يك كشتي يوناني را كه به سمت بنادر فلسطين اشغالي در حركت بود، هدف قرار دادند.» اين عمليات پس از آن انجام شد كه خدمه كشتي تماسهاي هشدار‌دهنده دريافت كردند. نيروهاي مسلح يمن تا زماني كه حمله متوقف شود و محاصره مردم فلسطين در نوار غزه رفع نشود، به اجراي تصميم براي جلوگيري از كشتيراني اسراييل يا كساني كه با دشمن اسراييلي در بحرين سرخ و عربي مرتبط هستند، ادامه خواهند داد.
به دنبال اين حوادث نيكوس دندياس، وزير دفاع ملي يونان از حملات حوثيهاي يمن به كشتي‌هاي تجاري در درياي سرخ ابراز نگراني و خاطرنشان كرد كه در حال حاضر يك افسر يوناني در بحرين حضور دارد كه در حال كار روي جزييات استقرار ناو يوناني در درياي سرخ در چارچوب عمليات «نگهبان رفاه» براي ايمني دريانوردي است. ناو يوناني «براي حفاظت از منافع يونان در زماني كه اين كشور كاملا از نظر عملياتي آماده باشد در منطقه مستقر خواهد شد. مشاركت ناوچه يوناني به معناي شركت در يك عمليات خارجي نيست، بلكه عملياتي است كه جهت حفاظت از منافع حياتي انجام ميشود. ما نميتوانيم بزرگ‌ترين قدرت در نيروي دريايي تجاري روي كره زمين باشيم، كشوري كه مدعي حرف مهمي در توسعه قانون است، اما از دريا و در هر زمان بحراني، مشغول تماشاي ديگران باشد.»
همراهي يونان در درياي سرخ البته با مخالفتهاي داخلي روبهرو بوده است. حزب «چپ جديد» يونان اين اقدام را يك ماموريت خطرناك دانست و از دولت خواست كه كشور و نيروي دريايي را در عملياتي واقع در منطقه جنگي كه تحت نظارت سازمانهاي بينالمللي يا اتحاديه اروپا نيست، درگير نكند.
دبيركل حزب كمونيست يونان نيز اعتقاد دارد آتش جنگ در بسياري از نقاط جهان از جمله در اوكراين، دو سال است كه ادامه دارد. استفاده از پايگاههاي امريكايي مستقر در خاك ما و ارسال تسليحات نظامي ادامه دارد و بهاي آن همچنان توسط مردم اوكراين، روسيه و همه مردم اروپا پرداخت ميشود.
از ديدگاه اين حزب، دولت محافظهكار يونان و ساير طرفها يك ناو، يك هليكوپتر ميفرستند. حضور يك تيم ملوانان، درجه‌داران و افسران تخصصهاي مختلف در يك عمليات جنگي خطرناك است. اقدامي كه از نظر ريسك تا به امروز هيچ ربطي به اين كشور ندارد.
از منظر اين گروه، ناوچه‌هايي كه مردم يونان براي تهيه آنها پول دادهاند، قرار است براي دفاع از كشور باشند، اما دولت آنها را به هزاران مايل دورتر ميفرستد. براي رويارويي با ساير امپرياليستها در هر جاي زمين و به خاطر مالكان كشتي، سرمايهداران بينالمللي يا يوناني، عربستان، اسراييل، امريكا، ناتو و اتحاديه اروپا، هيچ نظامي يا سربازي را نبايد به خطر انداخت.
تحليلگر امور بينالملل