نيويورك تايمز مدعي شد
رقص واشنگتن به ساز ايران و روسيه
براي تبيين تحولات امروز به مولفه‌هاي بسياري مي‌توان استناد كرد، اما خلاصه آنچه رخ داده اين است كه اوكراين مي‌خواهد به غرب بپيوندد و اسراييل براي تعريف شدن در شمال خاوري جهان عرب خيز برداشته است. درحالي كه اين دو جبهه ممكن است متفاوت به نظر برسند، اما نقاط مشترك زيادي دارند. تحولات حاكم منعكس‌كننده مبارزه ژئوپليتيكي بزرگ بين دو شبكه متضاد ملت‌ها و بازيگران غيردولتي بر سر تسلط ارزش‌ها و منافع‌شان بر جهان پساجنگ سرد است، پس از دوره نسبتا پايدار پساامريكايي، جهاني شدني كه با سقوط ديوار برلين كليد خورد، حالا ديوار تازه‌اي روياروي ايالات‌متحده قرار گرفته است،
از همين رو مي‌توان گفت شاهد لحظه ژئوپليتيك معمول نيستيم. در همين راستا نشريه نيويورك تايمز يادداشتي به قلم توماس فريدمن، ستون‌نويس را به بهانه حمله محور مقاومت به پايگاه امريكايي در اردن منتشر كرده و با توسل به ادعاهايي تلاش دارد تا ميان جنگ در اوكراين و تنش‌هاي خاورميانه رابطه‌اي برقرار كند. به ادعاي نويسنده اين يادداشت امروز دو شبكه روياروي هم قرار گرفته و پيروز اين رويارويي تعيين‌كننده نظم غالب پس از جنگ سرد است.
پوتين متوقف نمي‌شود!
فريدمن مدعي است: در يك طرف اوكراين تلاش دارد تا از حوزه نفوذ روسيه جدا شود و بخشي از اتحاديه اروپا باشد. ولاديمير پوتين مي‌خواهد كي‌يف را متوقف كند، زيرا مي‌داند كه اگر اوكراين اسلاوي
-بااستعداد عظيم مهندسي، زمين و سبد نان كشاورزي‌اش- به شبكه اروپا بپيوندد، ساختار اسلاوي موردنظر رهبر روسيه بيش از هر زمان ديگري منزوي و فاقد مشروعيت خواهد شد. پوتين به راحتي شكست نخواهد خورد، به ويژه با كمك تسليحات متحدانش چون كره‌شمالي و حمايت منفعلانه چين، بلاروس و بسياري از اعضاي جنوب جهاني كه تشنه نفت ارزان اين بازيگر هستند.
تكرار الگوي اتحاديه اروپا در خاورميانه
در طرف مقابل، اسراييل مي‌خواهد رابطه‌اش را با عربستان‌سعودي عادي‌سازي كند، رخدادي كه در صورت تحقق دروازه ورود به بسياري از كشورهاي عربي خاورميانه بالاخص در جنوب آسيا باز خواهد شد؛ همان بازيگراني كه اسراييل هنوز با آنها روابط ديپلماتيك ندارد. به ادعاي فريدمن، تنها اسراييلي‌ها نيستند كه چنين خواسته‌اي دارند. عربستان‌سعودي تحت رهبري محمد بن سلمان، وليعهد اين كشور نيز آرزوي تبديل شدن به مركز بزرگ در عرصه اقتصادي را دارد؛ مركزي كه در قابش آسيا، آفريقا، اروپا، جهان عرب و اسراييل به شبكه‌اي با مركزيت رياض متصل خواهند شد. چشم‌انداز بن سلمان ترسيم نوعي اتحاديه اروپاي خاورميانه با محوريت رياض است. حماس و محور مقاومت به دلايل مختلف مي‌خواهند اين فرآيند را متوقف كنند.
بازي با قواعد ايران
حماس نمي‌خواهد بدون لحاظ شدن حقوق و آرمان فلسطيني‌ها، روابط اسراييل و عربستان عادي‌سازي شود. با اين حال بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل، تلاش داشت تا بدون ارايه كوچك‌ترين امتيازها به اسراييل، با رياض روابط ديپلماتيك تعريف كرده و بدين طريق ثابت كند كه همه منتقدانش اشتباه مي‌كنند. فريدمن مدعي است هدف «بي‌بي»؛ هدف خامي بود؛ نتانياهو بايد راهي براي خودمختاري به فلسطيني‌ها ارايه مي‌داد. بي‌دليل نيست كه امروز عربستان فارغ از تمايلش به عادي‌سازي روابط ديپلماتيك، تحقق اين گزاره را مشروط كرده و مدعي است عادي‌سازي زماني محقق خواهد شد كه راه‌حل دوكشوري اجرايي شود. اين جنگ‌ها تا حد زيادي به ايالات‌متحده مربوط مي‌شود بالاخص آنكه اين بازيگر عميقا درگير تنش‌ها شده است. آنچه در اين باره قابل تامل است، اين است كه ايالات‌متحده در جنگ در اوكراين براساس شرايط خود عمل مي‌كند، اما در خاورميانه براساس شروط ايران و نيروهاي محور مقاومت كه از حاميانش هستند.
بازگشت به رقابت‌هاي قرن نوزدهم
علاوه بر اين، در جنگ اوكراين و روسيه، ارتش و مردم اوكراين بيشترين بار درگيري را به دوش مي‌كشند و آماده تداوم اين فرآيند هستند. تنها چيزي كه آنها از ايالات‌متحده و متحدانش مي‌خواهند سلاح‌هاي پيشرفته و كمك مالي است. سي‌ان‌ان اخيرا به نقل از يك منبع آشنا نوشت: ارزيابي اطلاعاتي نشان مي‌دهد كه روسيه 87درصد از نيروهاي زميني و دوسوم تانك‌هاي خود را كه قبل از حمله به اوكراين دراختيار داشت، از دست داده است. با اين حال پوتين هنوز هم مي‌تواند اوكراين را هدف حملات موشكي‌اش قرار دهد، اما رويايش براي اشغال اوكراين و استفاده از آن به عنوان تهديد شبكه مشاركت -به‌ويژه اتحاديه اروپاي تحت حمايت ناتو- دور از دسترس است. به ادعاي نيويورك تايمز، پوتين از اين‌چنين نظمي متنفر است، سيستم او در چارچوب الگوي صلح‌آميز، جهاني و ثروتمند بازنده است. بنابراين چيزي كه رهبري كرملين مي‌خواهد بازگشت به رقابت قدرت بزرگ قرن نوزدهمي است.
گزينه‌هاي اندك بايدن
فريدمن در ادامه يادداشتش مدعي شد، ماهيت مبارزه در خاورميانه ريشه‌هاي متفاوت دارد. به ادعاي اين نويسنده، در اين منطقه ما شاهد فعاليت‌هاي «شبكه مقاومت» و «شبكه مشاركت» هستيم. فريدمن با استناد به بخش‌هايي از گفت‌وگوي خود با نديم كوتيچ، تحليلگر سياسي لبناني-اماراتي و مديركل اسكاي نيوز عربي، به نقل از اين تحليلگر و در باب تضاد بين اين دو شبكه كه براي شكل دادن به خاورميانه تلاش دارند، مدعي شد كه شبكه مقاومت توسط محور مقاومت سازماندهي شده و هدف (ادعايي‌اش) ايجاد پل ميان اعضاي محور مقاومت و تعريف محور ضد اسراييلي، ضد امريكايي و ضد غربي است؛ محوري كه مي‌تواند همزمان بر اسراييل در غزه، كرانه باختري و حتي مرز لبنان فشار آورده و منافع ايالات‌متحده در درياي سرخ، سوريه، عراق و عربستان‌سعودي را تضعيف كند.
به ادعاي كوتيچ در مقابل «شبكه مشاركت» بر هم‌تنيدگي بازارهاي جهاني و منطقه‌اي متمركز است؛ به ادعايش اين شبكه از مرزهاي سنتي فراتر رفته و اتحادي از وابستگي متقابل اقتصادي و فناوري ايجاد مي‌كند كه پتانسيل بازتعريف ساختارهاي قدرت و ايجاد پارادايم‌هاي جديد ثبات منطقه‌اي را دارد.
بنابراين امروز، درحالي كه ايالات‌متحده به طور غيرمستقيم توانايي‌هاي روسيه از طريق اوكراين را كاهش مي‌دهد، معادلات در خاورميانه متفاوت است. در آنجا، ايران، واشنگتن را در حاشيه قرار داده است. محور مقاومت كه از حاميان اصلي ايران است، اسراييل و امريكا را در شرايطي قرار دادند كه براي خروج از بحران حاكم گزينه‌هاي حداقلي دارند.